[
26 Aug 2005 ] [
NewScientist.com ] [
محیط زیست ]
محيط زيست
ذخاير عظيم سنگ نارس ذغال سنگ كه از بقاياى ميوه ها و درختان جنگلى به وجود آمده و مناطق وسيعى را در زير سطح جنگل هاى حاره اى اندونزى پر كرده است مقادير بسيار زيادى دى اكسيدكربن را به صورت مستمر در هوا آزاد مى كند. ميزان دى اكسيدكربنى كه اين معادن زير سطح جنگل ها توليد مى كنند به مراتب بيشتر از دى اكسيدكربنى است كه در اثر بروز آتش سوزى در جنگل و سوختن درختان به وجود مى آيد. يك گروه بين المللى از پژوهشگران آلمانى، انگليسى و اندونزيايى اعلام كرده است كه در جريان آتش سوزى وسيع سال ۱۹۹۷ در جنگل هاى اندونزى، ذخاير ذغال سنگ نارس زير سطح اين جنگل ها ميزان ۸/۲ ميليارد تن دى اكسيدكربن در هوا منتشر كرد. اين مقدار معادل ۴۰ درصد كل دى اكسيدكربنى بود كه در آن سال از سوختن سوخت هاى فسيلى در تمام كشورهاى جهان حاصل شده بود. بر اساس محاسباتى كه در سال ۱۹۹۸ انجام شد ميزان دى اكسيدكربن موجود در جو زمين به ۶ ميليارد تن بالغ مى شود كه اين مقدار در مقايسه با مقدار متوسط كل دى اكسيدكربن توليد شده در طول دهه ۹۰ (حدود ۳/۳ ميليارد تن) افزايش چشمگيرى را نشان مى دهد. به اعتقاد دانشمندان ضخامت اوليه ذخاير ذغال سنگ نهان در زير سطح اين جنگل ها حدود ۲۰ متر بوده است(اين ذخاير حدود ۲۰ هزار سال پيش شكل گرفته اند) اما به واسطه متصاعد شدن تدريجى دى اكسيدكربن بين ۲۵ تا ۸۵ سانتى متر از ضخامت آن كم شده است. در سال هاى اخير بخش هاى عظيمى از جنگل پاكسازى شده، آب هاى سطحى آن خشك شده و به صورت زمين هاى زراعى درآمده است و همين امر موجب شده است كه زمينه براى آتش گرفتن اين ذخاير زيرزمينى فراهم شود. در اين حال بروز توفان ال نينو موجب مى شود دود حاصل از سوختن تدريجى اين ذخاير در نقاط ديگر جهان نيز پخش شود. محاسبات نشان مى دهد كه كل دى اكسيدكربن ذخيره شده در معادن ذغال سنگ نارس در اندونزى معادل ۵۰ ميليارد تن است كه اين مقدار مساوى با دى اكسيدكربن آزاد شده از ۸ سال سوزاندن سوخت هاى فسيلى در سرتاسر جهان است. به اعتقاد پژوهشگران آزاد شدن اين مقدار دى اكسيدكربن مى تواند اثرات فاجعه بارى بر جو زمين داشته باشد. رئيس مركز ملى بررسى هاى جوى در كلرادو خواستار اعطاى كمك به كشورهايى شده است كه داراى ذخاير زيرزمينى مولد گازكربنيك هستند تا آنها بتوانند با آثار نامطلوب تصعيد تدريجى اين گاز مقابله كنند.
