مصاحبه اهداف برگزاری همایش تخصصی «ارزيابي سياستگذاريهاي توسعه فناوري اطلاعات »؛دکتر شهیندخت خوارزمی
اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
[26 Jan 2009]
[ پریسا سجادی]
اهداف برگزاری همایش تخصصی «ارزيابي سياستگذاريهاي توسعه فناوري اطلاعات در ايران؛ با نگاهی به برنامه پنج توسعه» در گفتگو با دکتر شهیندخت خوارزمی، نائب رئیس انجمن ایرانی مطالعات جامعه اطلاعاتی
سند توسعه طبق طبق داريم؛ دريغ از يك برنامه جامع
انجمن ايراني مطالعات جامعه اطلاعاتي، اين روزها در تدارك برگزاري همايشي با حضور مديران ارشد سابق و فعلي وزارت ICT، اعضاي كميسيون فناوري اطلاعات مجلس، مديران، استادان و پژوهشگران حوزه ICT براي ارزيابي سياستگذاريهاي توسعه فناوري اطلاعات در ايران با نگاهي به برنامه پنجم توسعه است.
اين همايش كه روز شنبه آينده 23/ آذر ماه/ 1387 در دانشگاه صنعتي شريف برگزار مي‌شود قصد دارد مقوله سياستگذاري در حوزه ICT را به نقد و چالش كشانده و در آستانه تدوين برنامه پنجم توسعه كشور شرايط را براي جلب نظر كارشناسان و صاحبنظران اين حوزه به فرآيند تدوين برنامه پنجم توسعه كشور فراهم آورد.
به بهانه برگزاري اين نشست كه در سالن جابرابن حيان دانشگاه صنعتي شريف برپا مي‌شود با دكتر شهيندخت خوارزمي، عضو هيات مديره انجمن ايراني مطالعات جامعه اطلاعات در خصوص اهداف برگزاري اين همايش و مبحث سياستگذاريهاي كلان در كشور به گفت‌و‌گو نشستيم.
خانم دكتر، هدف انجمن را از برگزاري اين نشست تشريح كنيد.
از زمان تشكيل تاكنون، يكي از اهدافي كه اين انجمن پيگيري كرده، ظاهر شدن به عنوان يك ناظر علمي در بخش سياستگذاريهاي حوزه ارتباطات و فناوري اطلاعات بوده به نحوي كه انجمن در جايگاهي قرار گيرد كه ضمن نظارت بر روند سياستگذاري در اين حوزه به نقد سياست‌ها پرداخته و در صورت لزوم پيشنهاد ارايه دهد. بر اين اساس اكنون كه در آستانه تدوين برنامه پنجم توسعه كشور قرار داريم، انجمن قصد دارد با انجام برنامه‌ها و اقداماتي، در فرآيند تدوين برنامه پنجم توسعه كشور تاثيرگذار باشد. در گام اول هم برگزاري چنين همايشي را تدارك ديديم كه در اين همايش مهندس رضا باقري اصل، كارشناس فناوري اطلاعات و ارتباطات و مدير دفتر فناوري‌هاي نوين مركز پژوهش‌هاي مجلس شوراي اسلامي پژوهشي را با عنوان «ارزيابي سياستگذاريهاي توسعه فناوري اطلاعات در ايران» كه بر اساس متدولوژي بانك جهاني تهيه شده است، ارايه مي‌دهد.
در واقع انجمن با برگزاري چنين همايش‌هايي در تلاش است كه موضع‌گيري و حساسيت خود را در موقعيت‌هاي مهم سياستگذاريهاي كلان حوزه ICT نمايان كند.
نظر شما در خصوص تاثير تدوين برنامه‌هاي كلان در روند توسعه چيست؟
در واقع ضرورت وجود برنامه‌هاي كلان سياستگذار در مسير دستيابي به توسعه انكارناپذير است. هيچ كشوري بدون داشتن اسنادي كه بر اساس تجارب موفق بين‌المللي و در قالب مجموعه‌اي از برنامه‌هاي منسجم تدوين شده باشد، نمي‌تواند به اهداف خود دست يابد.
به ويژه در حوزه ICT، سياستگذاريهاي بلندمدت و كلان به عنوان پيش شرط توسعه قلمداد مي‌شود؛ پيش شرطي كه از اتلاف منابع جلوگيري، مسير توسعه را ترسيم و اهداف را آشكار مي‌كند. ضمن اينكه شتاب در تحول فناوري اطلاعات و ارتباطات ضرورت تدوين سياستگذاري و برنامه ريزي‌هاي كلان را بيش از ساير بخش‌ها آشكار مي‌سازد.
اما آنچه امروز در كشور شاهد آن هستيم پرداختن بيش از حد به تدوين اسناد است چنان كه تعدد سندها و برنامه‌هاي سياستگذار از سوي نهادهاي موازي و غير موازي به معضلي تبديل شده كه مرحله اجراي اين اسناد را در هاله‌اي از ابهام قرار داده است.
نظر شما درباره تدوين اسناد نظام جامع فناوري اطلاعات، سند تكفا 2، نقشه جامع علمي كشور طرح تحول راهبردي علم و فناوري و همچنين برنامه پنجم توسعه كشور، كه همگي در مرحله تدوين و ويرايش نهايي قرار دارند، چيست؟
اتفاقا بحث ما دقيقا بر سر همين معضل است. تمامي اين اسناد نشان‌دهنده آن هستند كه ما يك بسته سياستگذاري جامع و كامل در كشور نداريم.
ما چندين سند و برنامه داريم كه هيچ‌كدام كيفيت لازم را براي هدايت منابع موجود در مسير توسعه ICT كشور ندارد. اين يك آسيب جدي و نشانه‌اي است از فقدان يك برنامه جامع.
اينكه سازمان‌ها يا نهادهايي اقدام به تدوين سند كنند، طبيعي است كه نتيجه آن منطبق با اهداف ملي كشور نباشد. ما با برگزاري نشست‌هايي همچون نشست روز شنبه آينده اميدواريم بتوانيم اين واقعيت را در اذهان جا بيندازيم كه تدوين سند توسعه به خصوص در حوزه ICT، نيازمند انتخاب يك متدولوژي مناسب است. اگر اين متدولوژي درست و دقيق تعريف و انتخاب نشود، قطعا به بيراهه رفته‌ايم. اين متدولوژي است كه جامعيت و اثربخشي سياست‌گذاري‌ها را موجب مي‌شود. در حال حاضر متدولوژي‌هاي جهاني در كشورهاي توسعه يافته در حال اجرا و تجربه است و ما بايد براي كشف اينكه كدام متدولوژي مناسب كشور است تلاش كنيم. در اين نشست هم ما متدولوژي بانك جهاني را مورد بحث و بررسي قرار مي‌دهيم.
برخي از افراد دست‌اندركار در تدوين اسناد سياستگذار حوزه ICT بر اين باورند كه به دليل شرايط خاص كشور از لحاظ فرهنگي، سياسي و از آنجا كه ما كشوري اسلامي، مبتني بر اخلاقيات هستيم، روش‌هاي بين‌المللي نمي‌تواند در كشور ما پياده‌سازي شود و ما نيازمند به كارگيري روش‌هاي بومي هستيم. نظر شما چيست؟
در واقع هر كشوري شرايط خاص خودش را دارد. اگر كشورهايي كه مدل‌هاي توسعه در آنها پياده سازي شده و نتيجه مثبت هم داشته است، با ايران تفاوت بسياري دارند نشانه آن است كه بر سر تطبيق مدل‌هاي جهاني با شرايط ايران بايد كار و مطالعه بيش‌تري انجام شود. من به هيچ وجه اين منطق را نمي‌پذيرم كه چون ايران داراي شرايط خاص است هيچگونه مدل جهاني در كشورمان قابل پياده‌سازي نيست. به هر حال كار بايد از جايي شروع شود و آن انتخاب بهترين متد موجود است و سپس تطبيق آن با واقعيت‌هاي موجود گام بعدي است. شروع از نقطه صفر به هيچ وجه توجيه منطقي ندارد. ضمن اينكه سازمان‌هاي بين‌المللي بسيار در زمينه ارايه مدل هاي توسعه فعال هستند و روش‌هايي بر اساس شرايط خاص كشورها طراحي و ارايه مي‌دهند كه مي‌تواند با شرايط كشورمان جور در بيايد.
چه عللي موجب انتخاب پژوهش مهندس باقري اصل شد؟
در پژوهش ايشان بحث سياستگذاريهاي توسعه فناوري اطلاعات، بر اساس مدل بانك جهاني ارزيابي شده است كه مدلي معتبر به شمار مي‌رود.
البته اين به معناي پذيرش صرف اين مدل نيست بلكه اين مبحث دستمايه‌اي است براي طرح موضوع اسناد و جلب نظر صاحبنظران و متوليان اين حوزه به واقعيات تدوين اسناد در جهان توسعه يافته.
همچنين بايد يادآور شويم كه انجمن وظيفه خود مي‌داند كه از تمامي بنيه علمي موجود چه در ميان اعضاي انجمن و چه خارج از انجمن در جهت ماموريت خود يعني ناظر و مشاور علمي ICT كشور بهره جويد.
در حقيقت انجمن در موضوعات علمي به قابليت‌هاي خود محدود نمي‌شود و در هر نقطه از كشور و از سوي هر فردي پژوهش و نظر علمي ارزشمندي ارايه شود، انجمن در راستاي سياست‌هايش خود را موظف به حمايت و انتشار آن نظر و پژوهش علمي مي‌داند. اساسا جامعه اطلاعات محيطي است كه اطلاعات و دانش علمي بايد در آن آزادانه در گردش داشته باشد و انجمن هم بايد به اين جريان سرعت و سهولت بخشد.
مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:
Facebook
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان