Iranian Futurist

ترجمه: سيد عليرضا حجازي

بررسي‏هاي جديد نشان مي‏دهد كه گذشته‏ي هر فرد مي‏تواند كليدي براي روياهاي آينده‏ي او باشد. در جريان آزمايش‏هايي با استفاده از تصويربرداري پيشرفته‏ي مغز، دانشمندان

دريافته‏اند هنگامي كه افراد رويدادهاي آينده را تصوير مي‏كنند، مراكز عصبي آنان بسيار فعال مي‏شوند.

كارل زپونار، پژوهشگر ارشد بخش روان‏شناسي دانشگاه واشينگتن واقع در شهر سنت‏لوييس، مي‏گويد: ”اين مطلب به ما نشان مي‏دهد كه حافظه به اندازه‏ي تصور آينده اهميت دارد و انديشه پيرامون آينده مانند به ياد آوردن گذشته است.“ او افزود: اين يافته‏ها افزون بر افزايش درك ما از مغز، مي‏تواند به پژوهش‏هاي در حال انجام در حوزه‏ي بي‏خوابي و افسردگي كمك كند.

كار گروهي كه او رهبري آن را برعهده دارد، در شماره‏ي جديد نشريه‏ي مقالات علمي آكادمي ملي علوم امريكا، يافته‏هاي خود به چاپ رساند.

به گفته‏ي زپونار، يك قرن مطالعه و بررسي فشرده پيرامون چگونگي يادآوري رويدادهاي گذشته در مغز به عمل آمده است، اما اطلاعات اندكي در خصوص چگونگي پرداختن مغز به مقوله‎هاي آينده، يعني همان چيزي كه تنها انسان قادر به انجام دادن آن است، وجود دارد. او گفت: ”هيچ‏كس تاكنون به جنبه‏هاي مختلف اين مساله دقت نكرده است كه ما چگونه تصاويري شفاف از رويدادهايي را در ذهن خود ايجاد مي‏كنيم كه هنوز رخ نداده‏اند؟“

براي آگاهي بيشتر از اين موضوع، كار گروه زپونار از 21 نفر از بزرگسالان تصويربرداري‏هاي ام.آر.آي كاركردي به عمل آورد كه فعاليت‏هاي در حال انجام مغز را به طور زنده تصوير برداري مي‏كرد. از مشاركت‏كنندگان در اين آزمايش خواسته شد، به گستره‏اي از سناريوهاي انفرادي از گذشته و يا از آينده‏ا‏ي قابل تصور فكر كنند.

يك شگفتي از همان آغاز آزمايش آشكار شد. زپونار گفت: ”تاكنون، مردم تصور مي‏كردند انديشه پيرامون آينده فرايندي است كه تنها در لوب پيشاني مغز روي مي‏دهد. با وجود اين، داده‏هاي جديد حاصل از ام.آر.آي نشان داد كه گستره‏اي از مناطق مغز هنگامي فعال مي‏شوند كه فرد پيرامون آينده به تخيل مي‏پردازند. اين مناطق در كورتكس پيشاني مغز و لوب‏هاي پسين، مخچه و يك نقطه‏ي ديگر قرار دارند.

افزون بر تمامي اين‏ها‏ نقاط‏، حافظه‏ي عصبي در حالي فعال مي‏شوند كه مشاركت كنندگان در اين آزمايش در حال يادآوري گذشته بودند و يا آينده‏ي خود را تصور مي‏كردند.

نقش دقيق حافظه در جريان تصور آينده روشن نيست، اما زپونار نظريه‏اي دارد. او مي‏گويد: ”براي شكل دادن به اين تصاوير مشخص ذهني از آينده، كاري كه ما انجام مي‏دهيم وابسته به حافظه‏ي ما و مواردي است كه به ياد داريم. براي مثال، اگر من خودم را در يك فروشگاه تصور كنم، تصاوير ذهني كه در مغز خود از فروشگاه‏هايي كه تاكنون ديده‏ام و انبار كرده‏ام، فعال مي‏شوند، نه تصاويري بدون پيشينه كه براي نخستين بار خلق مي‏شوند. من اين تصاوير را از حافظه‏ي خود بازيابي مي‏كنم و آن‏ها را به شيوه‏اي جديد كنار هم قرار مي‏دهم. يك كارشناس مي‏گويد: حافظه براساس چيزي كه دانشمندان از مغز فهم مي‏كنند، معنا مي‏شود. پاول سن‏برگ، مدير مركز كيفيت براي سالخوردگان و ترميم مغز در كالج پزشكي دانشگاه فلوريداي جنوبي در شهر تامپا گفت: ”ما از چيزي استفاده مي‏كنيم كه پيشتر آن را تجربه كرده‏ايم. اين همان كاري است كه مغز انجام مي‏دهد. مغز چيزهايي را درمي‏يابد كه پيشتر آن‏ها را تجربه كرده است و از آن‏ها به عنوان مبنايي براي تفكر آينده استفاده مي‏كند.“

زپونار معتقد است اين يافته مي‏تواند همچنين پديده‏هاي خارق‏العاده‏ي رواني را توضيح دهد. او يادآور شد: ”هنگامي كه با بيماران فراموشكار گفتگو مي‏كنيد، مي‏بينيد كه آن‏ها رويدادهاي دقيقه‏ي پيش يا 10 سال گذشته را نمي‏توانند به ياد بياورند؛ اما نكته‏ي تكان‏دهنده‏ي ديگر اين است، هنگامي كه از آن‏ها بپرسيد، فردا قصد انجام چه كاري را دارند، نمي‏توانند به اين پرسش نيز پاسخ دهند. به احتمال فراوان، اين ناتواني از آن جا سرچشمه مي‏گيرد كه تصور آينده رابطه‏ي مستقيم با حافظه دارد و وابسته به آن است. بنابراين، اگر به حافظه‏ي خود دسترسي نداشته باشيد، نمي‏توانيد اين تصاوير را براي آينده شكل بدهيد.“

ديگر گروه‏هاي سني مانند كودكان زير 5 سال و يا افرادي كه از نظركلينيكي افسرده به شمار مي‏آيند، اغلب در نگرش به آينده مشكل دارند، شايد به اين دليل كه نواحي معيني در مغز آن‏ها هنوز گسترش يا التيام نيافته است.

جاي شگفتي است كه پژوهشگران دريافته‏اند كه بخش‏هايي از مغز با حركات معيني در بدن همراهي مي‏كنند. اين بخش‏ها با تصور آينده فعال مي‏شوند.

دوباره بايد يادآور شد كه دليل دقيق اين فعاليت‏ همچنان، به شيوه‏اي رازآلود، پنهان مانده است؛ اما زپونار اين نظريه را مطرح ساخته است كه مراكز حركتي مغز، به ويژه اين تصاوير ذهني از آينده را فعال مي‏سازند تا به واقعي‏تر ساختن آن‏ها كمك كنند.

البته، هيچ يك از اين‏ يافته‏ها و دانشمندان توضيح نمي‏دهند كه افراد چگونه مي‏توانند خود را در مكان‏هايي تصور مي‏كنند كه هرگز آن جا نبوده‏اند؟ براي مثال، نخستين سفر يك فرد به مكاني نا آشنا.

زپونار گفت: ”ما مطالعه‏ي دامنه‏داري را بر روي اين پرسش انجام داده‏ايم و سرانجام يافته‏هاي ما نشان داد كه بخش‏هايي از مغز مورد استفاده‏ي افراد قرار مي‏گيرد كه در آن بخش‏ها به تصور خودشان در محيط‏هاي آشنا مبادرت مي‏كنند. همين نقاط هنگامي كه خود را در فضاهاي ناآشنا تصور مي‏كنند، مورد استفاده واقع نمي‏شوند.“ براي مثال، افراد هنگام تمايل به كسب آگاهي از موضوعي يا خبري مي‏كوشند تصاوير تلويزيوني، مجله‎ها، كتاب‏ها، تابلوها و غيره را به ياد آورند، نه تصاويري را كه در حافظه‏هاي شخصي آن‏ها ممكن است وجود داشته باشد.

به گفته‏ي زپونار، آزمايش‏هاي ام.آر.آي نشان مي‏دهند كه مغز، ماشين بسيار كارآمدي است كه خاطره‏ها را از روي صفحات ذهني در زمان‏هايي كه هنوز نيامده‏اند، بازيافت مي‏كنند. زپونار مي‏گويد: ”برجسته ساختن اين ارتباط ميان گذشته و آينده جالب‏ترين جنبه‏ي اين پژوهش بوده است.“

Iranian Futurist		Ayandeh-Negar
Welcome To Future		Tomorow is built today

	در باره ما	تماس با ما	خبرهای علمی	احزاب مدرن	هنر و ادبیات	ستون آزاد	محیط زیست	حقوق بشر	اخبار روز	صفحه‌ی نخست
	آرشیو	اندیشمندان آینده‌نگر	تاریخ از دیدگاه نو	انسان گلوبال	دموکراسی دیجیتال	دانش نو	اقتصاد فراصنعتی	آینده‌نگری و سیاست	تکنولوژی	از سایت‌های دیگر