۱۰ شغلی که هوش مصنوعی تصاحب نخواهد کرد
اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
[16 Apr 2021]
[ مهدی صنعت‌جو]
کای-فو لی، یکی از صاحبنظران حوزه هوش مصنوعی در کتاب جدیدش با عنوان « ابرقدرت‌های هوش مصنوعی: چین، سیلیکون‌ولی و نظم نوین جهانی» پیش‌بینی کرده، طی پانزده سال آینده هوش مصنوعی و ماشین‌ها، حدود نیمی از موقعیت‌های شغلی را از ما خواهند ربود. حسابداران، کارگران کارخانه‌ها، رانندگان کامیون، دستیاران حقوقی و رادیولوژیست‌ها تنها بخشی از فهرست بلند بالای مشاغلی هستند که مشابه سرنوشتی را تجربه خواهند کرد که انقلاب صنعتی بر سر کشاورزان آورد. با این‌حال او معتقد است، در آینده مشاغلی هم خواهند بود که از دسترس هوش مصنوعی در امان خواهند ماند. مطلبی که می‌خوانید برگرفته از متنی است که او در این زمینه نوشته و 10 شغل را معرفی کرده که طی پانزده سال آینده از دسترس هوش مصنوعی در امان خواهند ماند و همچنان انسان در این موقعیت‌های شغلی حضور خواهد داشت.
دکتر کای ـ فولی سابقه زیادی در حوزه هوش مصنوعی دارد و در این حوزه صاحبنظر است. او مدرک دکترای خود را در رشته علوم کامپیوتر از دانشگاه کارنگی‌ملون گرفته و حدود سه دهه کار درجه یک را در سابقه‌کاری خود دارد و در شرکت‌هایی نظیر اپل، گوگل و مایکروسافت رده‌های بالای مدیریتی را تجربه کرده است. حتی سال‌ها پیش بر سر تصاحب وی، بین گوگل و مایکروسافت اختلافی رخ داد. او با نوشتن کتابی با عنوان « ابرقدرت‌های هوش مصنوعی: چین، سیلیکون‌ولی و نظم نوین جهانی» ادعا کرده، پیشرفت سریع چین در زمینه هوش مصنوعی، این کشور را به رقیبی جدی برای آمریکا تبدیل کرده و به دلیل همین رقابت بی‌سابقه بین این دو کشور در این حوزه، تغییرات چشمگیری که انتظار داشتیم هوش مصنوعی در جوامع ایجاد کند، خیلی زودتر به وقوع خواهند پیوست. دکتر لی معتقد است، به‌دست آوردن چنین قدرت قابل‌توجهی، چین و آمریکا را ملزم می‌کند تا مسئولیت آنچه بر سر جوامع خواهد آمد را بپذیرند. اگر چه تا پیش از این بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند که گسترش هوش مصنوعی تأثیر بسیار زیادی بر مشاغل کارگری خواهد گذاشت اما دکتر لی معتقد است، این توسعه در آینده گریبان کارمندان را خواهد گرفت.
با این‌حال هوش مصنوعی قادر به تصاحب همه فرصت‌های شغلی ما نیست. هنوز هم مهارت‌هایی وجود دارد که مختص انسان هستند و ماشین، دست‌کم در آینده‌ای نزدیک موفق به آموختن آن‌ها یا تقلید از آن‌ها نخواهد شد. این مشاغل را می‌توان در چهار گروه کلی قرار داد. گروه اول مشاغلی‌اند که نیازمند خلاقیت‌اند. هوش مصنوعی قادر نیست جای محققان، نویسندگان و هنرمندان را بگیرد. گروه دوم، مشاغل استراتژیک و پیچیده هستند. جایگاه مدیران و دیپلمات‌ها و اقتصاددان‌ها هنوز هم برای هوش مصنوعی و کلان‌داده‌ها دور از دسترس است. گروه سوم، مشاغلی‌اند که به حوزه هوش مصنوعی مربوط می‌شوند. اگرچه هوش مصنوعی بسیاری از مشاغل را از دایره خارج خواهد کرد، اما فرصت‌های شغلی جدیدی را نیز ایجاد خواهد کرد. گروه چهارم، مشاغلی‌اند که برای فعالیت در آن‌ها سطح بالایی از مهارت‌ها و عواطف انسانی نیاز است و حرفه‌هایی نظیر معلمی، پرستاری و پزشکی از آن جمله‌اند.
مشاغل انسانی
با گسترش هوش مصنوعی، در دل بسیاری از ما انسان‌ها، ترس از بیکاری سایه افکند و برای این هراس، دلایل خوبی هم داشتیم. همین حالا بسیاری از نرم‌افزارها و وب‌سایت‌ها به هوش مصنوعی مجهز هستند و در آینده‌ای نه چندان دور، هوش مصنوعی فرمان خودروهای ما را نیز در دست خواهد گرفت، کسب‌وکارمان را سر و سامان خواهد داد و محصولات مورد نیازمان را تولید خواهد کرد. اگر چه هوش مصنوعی قدرتمند است و تطبیق‌پذیر، اما برخی از وظایف هستند که فقط انسان از پس انجام آن‌ها بر می‌آید. هوش مصنوعی نقاط ضعفی دارد که مانع می‌شود در برخی از مشاغل خوب عمل کند. به‌عنوان مثال، قادر به اتخاذ تصمیمات حساس و پیچیده نیست؛ قادر نیست در مشاغلی وارد شود که به هماهنگی دقیق دست و بینایی نیاز است، در محیط‌های ناشناخته و غیرمنتظره به‌ویژه شرایطی که برای اولین‌بار با آن‌ها مواجه می‌شود، کارآیی چندانی ندارد و هوش مصنوعی برخلاف انسان قادر به درک طرف انسانی خود و تعامل همدلانه با وی نیست. بر این‌اساس مشاغلی که در آن‌ها جنبه‌های انسانی نقش مهمی دارد، از تیررس هوش مصنوعی در امان خواهند بود. در بسیاری از این مشاغل هوش مصنوعی با انسان همکاری خواهد کرد و با نوعی کار تیمی بین انسان و ماشین مواجه خواهیم بود؛ به‌طوریکه آنچه هوش مصنوعی از پس آن‌ها برمی‌آید به ماشین سپرده می‌شود و وظایفی که فقط از عهده انسان بر می‌آید هم برای انسان می‌ماند.
روانپزشکی
روانپزشکی، مددکاری اجتماعی و مشاوره ازدواج همگی جزو مشاغلی هستند که نیاز فراوانی به مهارت‌های برقراری ارتباط، درک طرف مقابل و جلب اعتماد مراجعه‌کننده دارند و برای دستیابی به آن، فرد باید از هوش عاطفی بالایی برخوردار بوده و بتواند با بیمار به خوبی ارتباط برقرار کند؛ در مواقعی که بیمار دچار صدمه‌های روانی شده به درستی به او مشاوره دهد و به‌مدت طولانی او را حمایت کند. این‌ها ویژگی‌هایی هستند که نقطه‌ضعف ماشین‌ها به‌شمار می‌آیند.
درمان
انجام کارهای دقیقی که انسان با دست انجام می‌دهد برای هوش مصنوعی یک چالش است. به‌عنوان مثال، درمان فیزیوتراپی و ماساژدرمانی، نیازمند اعمال دقیق فشار با دست است و درمانگر باید کوچکترین پاسخ‌هایی را که از بدن بیمار دریافت می‌کند، مدنظر داشته باشد. از سوی دیگر تراپیست‌ها درمان خود را براساس بیمارشان تنظیم می‌کنند و به‌طور مداوم از آن‌ها بازخورد می‌گیرند تا درمان به درستی پیش رود و نتیجه مناسب حاصل شود. این ویژگی‌های اساسی، این حرفه را به حرفه‌‌ای تبدیل می‌کند که انسان در آن موفق‌تر است تا هوش مصنوعی.
مراقبت‌های پزشکی
پیش‌بینی می‌شود، صنعت خدمات درمانی به دلیل افزایش درآمد، آثار مفید گسترده بر سلامت، کاهش هزینه مراقبت‌ها با کمک هوش مصنوعی و جمعیت سالخوردگانی که نیازمند مراقبت بیشتری هستند، رشد قابل‌توجهی خواهد داشت. بسیاری از این عوامل زمینه لازم را برای همکاری انسان و هوش مصنوعی فراهم خواهند کرد. با این حال، در آینده، مشاغلی نظیر پزشکی و پرستاری همچنان حضور خواهند داشت و هوش مصنوعی نمی‌تواند جایگزین متخصصان این حوزه‌ها شود.
تحقیق و مهندسی در حوزه هوش مصنوعی
طبیعی است که با رشد هوش مصنوعی، شاهد رشد تعداد متخصصان این حوزه هم باشیم. مؤسسه تحقیقاتی گارتنر پیش‌بینی کرده، در چند سال آینده افزایش شمار متخصصان هوش مصنوعی، از میزان شغل‌هایی که به واسطه هوش مصنوعی از بین رفته‌اند، پیشی خواهد گرفت. با این حال و با پیشرفت فناوری هوش مصنوعی، برخی از موقعیت‌های شغلی سطح پایین‌تر در این حوزه متأثر از این فضا، خودکارسازی و ماشینی خواهند شد. بر همین اساس لازم است، متخصصان حوزه هوش مصنوعی همگام با تحولات هوش مصنوعی پیش روند درست مانند همان اتفاقی که در سال‌های اخیر برای مهندسان نرم‌افزار افتاد و آن‌ها طی سالیان مجبور شدند مهارت‌های خود را با نیازهای روز هماهنگ کنند و زبان اسمبلی و زبان‌های سطح بالا و برنامه‌نویسی شیءگرا و برنامه‌نویسی موبایل و حالا برنامه‌نویسی هوش مصنوعی را بیاموزند.
داستان‌نویسی
داستانگویی به حد اعلایی از خلاقیت بشری نیاز دارد و این موردی است که هوش مصنوعی به سختی قادر به تقلید از آن خواهد بود. موفقیت یک داستان خوب به ایده‌های نویی وابسته است که نویسنده مطرح می‌کند و شخصیت‌های جذاب و طرح داستانی که درگیر زبان هنرمندانه آن است. این ویژگی‌های اساسی نویسندگی را به سختی می‌توان در قالب الگوریتم نشاند و ارائه کرد. اگرچه هوش مصنوعی قادر خواهد بود که متنهایی را برای انتشار در شبکه‌های اجتماعی تولید کند، عناوین کتاب پیشنهاد دهد و حتی از سبک‌های نویسندگی تقلید کند با این‌حال بهترین کتاب‌ها، فیلم‌نامه‌ها و نمایشنامه‌‌ها در نهایت توسط انسان‌ها نوشته خواهند شد؛ دست‌کم تا جایی که می‌توان آینده را پیش‌بینی کرد، اینگونه خواهد بود.
تدریس
هوش مصنوعی ابزاری عالی برای معلمان و مؤسسات آموزشی خواهد بود، زیرا به آن‌ها در تنظیم یک برنامه تحصیلی مناسب بر اساس علایق، استعدادها و پیشرفت تحصیلی هر دانش‌آموز کمک خواهد کرد. با این حال در فرایند آموزش، دانش‌آموزان همچنان به راهنمایی نیاز دارند تا به‌خوبی به علایق خود پی ببرند، به آن‌ها فراگیری مستقل آموزش داده شود و به‌طور فردبه‌فرد هدایت شوند. تمام این موارد وظایفی هستند که فقط از عهده یک معلم انسانی برمی‌آید و از عهده ماشین خارج است. در نتیجه در آینده نیاز زیادی به معلمان خواهیم داشت.
وکالت
وقتی سخن از نابودی مشاغل به میان می‌آید، وکلای برجسته هیچ نگرانی نخواهند داشت. استدلال از میان شواهد، جلب اعتماد مراجعه‌کننده، استفاده از سال‌ها تجربه در دادگاه و توانایی متقاعد کردن هیئت منصفه همگی مثال‌هایی از پیچیدگی‌های شناختی، استراتژی‌ها و تعامل انسان هستند که فراتر از توانایی‌های هوش مصنوعی است. با این‌حال، شاید مواردی جنبی نظیر بررسی و تجزیه و تحلیل اسناد، تنظیم قراردادها، کار روی موضوعات ساده‌تر و ارائه پیشنهادها توسط هوش مصنوعی خیلی بهتر و کارآمدتر انجام شوند. به دلیل هزینه‌های وکالت، شاید شرکت‌های هوش مصنوعی بتوانند در بخش‌هایی مؤثر واقع شوند که پیش از این به دستیارهای حقوقی و کارآموزان وکالت سپرده می‌شدند، اما وارد شدن به حیطه کاری وکلای سطح بالا از توان هوش مصنوعی خارج است.
علوم کامپیوتر و مهندسی
براساس یک گزارش تا سال ۲۰۳۰ شمار متخصصان حوزه‌هایی نظیر علوم کامپیوتر، مهندسی، فناوری اطلاعات و مشاوران فناوری، 20 تا 50 میلیون افزایش خواهد یافت، اما مشغول شدن در این حرفه‌ها نیازمند به‌روز بودن شاغلان و پوشش دادن حوزه‌هایی است که توسط فناوری، خودکارسازی و ماشینی نشده‌اند.
فعالیت‌های علمی
هوش مصنوعی جایگزین محققان نخواهد شد، با این حال ابزارهای فوق‌العاده‌ای را در اختیار آن‌ها قرار خواهد داد. برای مثال، در حوزه کشف داروهای جدید می‌توان از هوش مصنوعی برای فرضیه‌سازی و آزمودن موارد مصرف احتمالی داروهای کشف‌شده و یافتن داروهای جدید کمک گرفت. به‌طورکلی می‌توان گفت، هوش مصنوعی عامل تقویت عملکرد محققان خواهد بود.
مدیریت
مدیران موفق از مهارت‌های تعاملی ضروری نظیر توانایی تهییج، مذاکره و متقاعد کردن برخوردارند. آن‌ها به خوبی قادرند با کارکنانشان ارتباط برقرار کنند. مهمتر اینکه چنین مدیرانی قادرند، با تدابیری که اتخاذ می‌کنند و سخنانی که می‌گویند یک فرهنگ سازمانی و سیستم ارزش‌گذاری تأثیرگذار ایجاد کنند و به کارکنان انگیزه بیشتری برای سخت کار کردن دهند. هرچند هوش مصنوعی شاید به مدیریت عملکرد سازمان کمک کند، اما وظایف مدیریتی همچنان بر دوش انسان خواهد بود. با این بیان، اگر منظور از مدیر صرفا یک کارمند اداری است که پشت میز نشسته و به کارمندانش دستور می‌دهد، امکان جایگزینی وی با انسان‌های دیگر وجود خواهد داشت.
بازارکار آینده
بدون شک، جوامع آینده در مواجهه با تحولات ناشی از هوش مصنوعی نیازمند نوسازی هستند و مجبورند برخی جنبه‌های جذاب زندگی را فدا کنند. اما اینکه از آینده ناامید باشیم و تصور کنیم با آمدن هوش مصنوعی به میان ما، همه چیز سیاه می‌شود و زندگی بشری به پایان می‌رسد هم چاره‌کار نیست و نگاهی غیرمسئولانه است. دکتر لی در پاسخ به این پرسش که آیا هوش مصنوعی به‌طورکامل بر توانایی‌های انسان غلبه خواهد کرد یا خیر می‌گوید: « اگر چه نمی‌توان این امکان را با قطعیت رد کرد اما به وقوع پیوستن آن، خیلی دور از ذهن است.»
باید این را به خاطر داشته باشیم که توانایی نوع‌دوستی و همدلی، دارایی‌های باارزش نیروی‌کار ما در آینده هستند و مشاغلی که بر مراقبت، خلاقیت و آموزش متکی‌اند همچنان برای جوامع ما حیاتی خواهند بود. کای ـ فو لی بر اساس تجربه خود اینگونه پیشنهاد می‌کند: « اجازه دهید، ماشین‌ها ماشین باشند و انسان‌ها انسان باقی بمانند»
مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان