درس هایی از تاریخ
اگر عضو یکی از شبکههای زیر هستید میتوانید این مطلب را به شبکهی خود ارسال کنید:
[27 Nov 2005]
[ سیّد محمّد صدرالغروی]
mohammad_sadr@usa.com
تاریخ دویست سال اخیر ایران حاوی آزمایش های گرانبهائی است که می تواند بسیاری از مسائل مربوط به سیاست خارجی را در حال حاضر روشن سازد. در قرن نوزدهم پیشروی امپراتوری روس به طرف مرزهای ایران که همزمان با تسلط انگلستان بر هندوستان و دریای عمان بود، ایران را در میان دو قدرت بزرگ سیاسی در موقعیت حساسی قرار داد. کشف منابع بزرگ زیر زمینی و وابستگی اقتصادی کشور نیز از طرف دیگر مزید بر علت شد و سرزمین ما را به میدان رقابت میان دو کشور بزرگ مبدل ساخت. از آن زمان تاکنون مردم ایران در مورد این دو سیاست، شاهد دو منظره متضاد بوده است به این معنی که بین سیاست های مزبور در عین حال که همواره رقابت و اختلاف حکمفرما بوده، در دوره ها و موارد معینی، میان آن ها سازش، هماهنگی و همراهی برقرار گردیده است. با مطالعه تاریخ دویست سال اخیر، موارد سازش و توافق بین دو سیاست مزبور را می توان در دو بخش به شرح زیر خلاصه کرد:
1- در برابر یک سیاست ثالث که بخواهد نفوذ سیاسی یا اقتصادی خود را در ایران به ضرر هر دو یا یکی از آن دو بسط دهد. در این حالت دو سیاست مذکور، با اتحاد در برابر سیاست ثالث اقدام می کنند و روش واحدی را در پیش می گیرند.
2- در مورد پیدایش رشد جنبش های ملی که هدف آن قطع نفوذهای استعماری و تسلط اقتصادی و سیاسی بیگانگان باشد، که در این مورد نیز با توجه به منافع مشترکی که هر دو دولت برای خود قائلند، بین آن دو توافق و سازش پدید می آید و هر دو علیه آن جریان به میدان می آیند مانند توافقی که در دوره ملی شدن صنعت نفت و دولت ملی دکتر مصدق با مولفه های دیگر و به شکلی متفاوت برقرار کردند.
نکته جالب توجه اینکه دو سیاست مورد اشاره برای جلب موافقت یکدیگر در موارد دوگانه فوق می توانند امتیازاتی برای طرف خود بشناسند که برای طرف مقابل، قابل ملاحظه و پر ارزش است.
مطلبهای دیگر از همین نویسنده در سایت آیندهنگری: