در گزارشی از یک سازمان اطلاعا تی آمده است که تکنولوژی , بحرانهای اقتصادی , تغییرات جوی و همچنین بیماریهای غیر قبل پیش بینی , آینده پر تنشی را برای جهان بوجود خواهند آورد .
سازمانهای اطلاعا تی امریکا هر چهار سال یکبار در آغاز انتخابات ریاست جمهوری و تشکیل دولت جدید گزارشی تحت عنوان " رخداد های جهانی " منتشر میکنند که طی آن ارزیابی مفصل و دقیقی از پروسه گذار دو دهه آینده جهان را وارسی کرده و ارائه میکنند . به عنوان مثال در گزارش سال ۲۰۰۸ این سازمان ها هشدار داده شده بود که امکان آغاز یک اپیدمی جهان گیر ازجانب منطقه آسیای شرقی حتمی است .
در تحقیقات اخیر این سازمان که حاوی پیش بینی " رخداد های جهان تا سال ۲۰۴۰ " میباشد آورده شده است که " اپیدمی آسیای شرقی آسیب رسان ترین حادثه جهانی بعد از جنگ جهانی دوم بوده است که عواقب پزشکی , سیاسی و امنیتی آن تا سالها تاثیر گذار خواهد بود ." و بی شک این حادثه پیش گفتاری از تصویرآینده ی است که در پیش روی ما قرارخواهد گرفت . در این گزارش ۱۴۴ صفحه ای تحت عنوان " جهان مورد مناقشه " سخن از آینده شومی میرود که تغییرات جوی, امراض مختلف , تکنولوژی که مسبب جدایی و تفرقه گشته است و نیز بحران اقتصادی همراه خواهد دآشت که سبب وقوع شو ک اجتماعی دهشتناکی خواهد بود . اما در این میان فاصله کاربردی نهاد هایی که قراراست با این مشگلات روبرو شوند دائما افزایش مییابد و سیاست هائی که کشورهای مختلف جهت مقابله با آنها بکار میگیرند فرار , مشروط و کم ثمرتر میشوند و بنظر نمیرسد که هیچ سیستم و یا ایدئولو ژ ی ای از گزند آن مصون باشد و پاسخی مناسب برای حل آن داشته باشد . آینده جهان در سطح بین المللی را رقابت و مسابقه بین چین و امریکا از یکسو و سیستم و نظم آمریکائی در جهان غرب از سویی دیگر تبیین میکند که خالی از خطر تنش ها و اختلافات نخواهد بود .
آنچه که در ذیل میاید خلاصه ای است از چشم انداز آینده بر اساس ارزیابی این سازمانها :
__ بخش بزرگی از جمعیت جهان اعتماد شان را از نهاد ها و دولتهائی که توانائی مقابله با این مشگلات را ندارند از دست داده اند . اینان بیشتر و بیشتر گرایش بسوی محافلی پیدا میکنند که از همخوانی و هم آوایی مشابه ای بر خوردارند چرا که در این محافل احساس امنیت بیشتری میکنند مانند گروه های قومی , مذهبی , فرهنگی و همفکری و یا مثلا تشکلات محیط زیستی .
__هر مقدار که به قدرت و توانائی دخالتی مردم افزوده میشود و حجم خواست هایشان اضافه میشود از توانایی دولت ها و امکانات و منابعشان در پاسخگویی به آن تقاضا ها کاسته میگردد . نتیجتا خندقی که میان این دو قطب ایجاد میشود سبب تفرقه سیاسی , آسیب پذیری دموکراسی و نهایتا یافتن بدیل هایی نو جهت مدیریت است.
__روی آوری ممتد به سوی میلیتاریسم , ضریب و تناوب جمعییتی , رشد اقتصادی , تکنولوژی و شرایط محیط زیستی همراه با اصول گرایی های شکل دولتی سبب حاد تر شدن رقابت های بین چین از یکسو و مدل رهبری غربی به شکل آمریکایی از سوی دیگر خواهد شد .
__در سطح کشوری , مناسبات بین انجمن ها و مجامع ملی با دولت ها یشان به دلیل حضور تنش ها و فشار ها افزایش یافته سبب میشود که از امکانات پاسخ گویی به نیازها کاسته گردد.
واکنش اظهار نظرهای متخصصین در واشینگتن که این گزارش را مطالعه کرده اند بر این روال است که تا کنون با چنین پیش بینی ای مواجه نشده بودند . در گذشته , آینده نگری ها ی خوش خبرتری ارائه میشد اما نظارت بر تقویم سال ۲۰۴۰از داستان دیگری خبر میدهد : همزیستی رقابت امیزانه , اهداف جداگانه , تراژدی و یار گیری های جهت دار و جهانی شناور و سر گردان که رهنمود های بین المللی آن گمراه کننده , آشفته و پراکنده نما است , چرا که قدرت های بین المللی مثل چین , بازیگران سیاسی و یا تصمیم گیران محلی به قوانین نهاد های بین المللی احترام نمیگذارند .
امادر این گزارش به یک سناریوی دل انگیزو امیدوارانه نیز اشاره شده است و آن " رنسانس دمکراسی " است که توسط امریکا و متحدین آن در حال اجرا است که خود باعث مسرت همگانی میشود . هدف از پرداخت به آن اینستکه به جهانیان برساند که اساسا امکان تغییر وجود دارد .
این نومیدی نسبت به آینده اصلا نباید موجب حیرت شود چرا که اکثر قریب به اتفاق گردانندگان سیاست های جهانی نمایندگان و گردانندگان رخدادهای خطر ناکی بوده اند که یا حادث شده اند و یا زنگ خطر را به صدا در آورده اند . مثلا ما میدانیم که جهان امادگی برای رو به رو شدن با ویروس کورونا را نداشت و وقوع این اپیدمی در همه گوشه جهان به انضمام کشور امریکا به فجایعی انجامید . ما میدانیم که کوه یخهای قطبی با سرعت در حال ذوب شدن اند که سبب بالا آمدن سطح دریا و موجب خسارات فراوانی برای جهانیان میشود. ما میدانیم که علیرغم اهمیت نقش تار نما , این تکنولوژی دیجیتال چگونه مسبب گسترش دروغ پردازی ها, توطئه چینی ها , بی اعتمادیها بوده جهان را شقه و گفتمان های سیاسی را زهر آگین ساخته است . ما همچنین با توجه به تجربه چهار سال پیش میتوانیم یقین داشته باشیم که امکان قطبی کردن و خود سری قدرت فراهم است .ما میدانیم که چین در حال فراز است و به همین دلیل نیاز آن میرود که هر چه زود تر بدنبال راه حلی جهت بوجود آوردن شرایط مهار کردن تنش ها و ایجاد همکاری گام بر دآشت .
" روند جهانی " خود راه حلی ارائه نمیدهد . نمیتواند . مطابق با قانون و مصوبات امریکا, ۱۸ سازمان هائی که منابع اطلاعا تی و امنیتی این کشور را تشکیل میدهند مانند : سازمان امنیت ملی و سازمان سیا از دادن هر گونه پیشنهادهای سیاست گذارانه معذورند . با این وجود وقتی جمع عظیمی از تشکیلاتی آنچنان وسیع و بزرگ که دسترسی به انواع اطلاعات دست اول و خصوصی را داشته و متخصصین با تجربه ای در آن مشغول به کارند که توانائی ارزیابی آینده را دارند و چراغ قرمز پر نوری را روشن میکنند بهتر است که بدان توجه خاص کرد .
ماریا لانکن رایکهاف (Maria Langa- Raikof مدیر کل انستیتوی استراتژیک امنیتی آینده که مسئولیت تدوین گزارش " روند جهانی ۲۰۴۰ " را بعهده داشت اظهار میدارد که : "خوشبختانه ما از این موهبت بر خوردار بودیم که از تمام امکانات دو قطب امنیتی و تخصصی محافل امنیتی استفاده کنیم . قریب به ۱۸ انستیتوی امنیتی و تعدادی ادارات دولت فدرال در اختیار ما گذاشته شده بود . ما در تهیه این گزارش به یک مقوله و یا یک منطقه اکتفا نکردیم . ما سعی کردیم به همه مقولات و نقش و تاثیرات آتی آن بپردازم "
هشدار ها کاملا روشن هستند . اما سئوال اساسی اینجاست که آیا ما یعنی دولت , جوامع ما و انستیتو های جهانی توانائی بر خورد با این مقولات زهر آگین را هنگام صورت پذیری دارند یا نه .
متیو باروس ( Mathew Burrows) , مدیر تحریریه تعدادی از این گونه گزارش های " روند جهانی" , شاغل در سازمان سیا و اداره امنیت ملی - که در زمینه پیش بینی وقوع اپیدمی اخیر دخالت داشت - معتقد است که دفتر ریاست جمهوری موظف است که بار مسئولیت بررسی و پیگیری حوادث آینده را بعهده بگیرد . چرا که برای آنکه اقدامات جدی طولانی مدت در دستور کار مسولین امر قرار گیرد نیاز آن میرود که نیروی فشار قدرتمندی پشت آن حضور داشته باشد . "
لیون فیورث ( Leon Fuerth ) , یکی از مدیران مسئول اداره امنیت ملی که در دوران کلینتون سمت مشاورتی وی را به عهده داشت و در دانشگاه جورج واشنگتن مدیر داخلی پروژه " طرح پیشرو " است دقیقا إجراء آن را پیشنهاد نمود . وی اخیرا در یاد داشتی به این مطلب اشاره کرد که دولت موظف به إتخاذ مکانیسمی است تا بروز شرایط اضطراری مکرر را پیش از آنکه آسیب رسانند پیشگیری کنند . دولت بایدن در مورد مسئله محیط زیست و ساختاری جامعه دقیقا دست به چنین کاری زده است . پرزیدنت بایدن با توجه به نگاه موشکافانه ای که نسبت به سیاست و همچنین تغییراتی که در حال رخ دادن در سطح جهان است دارد میتواند شخصیتی باشد که مسولیت تغییرات پراکنده و حیاتی که در سطح جهان در جریان است را عهده دار شود و پیشگیری های لازم برای مقا بله با آنها را در دستور کار خود قرار دهد . اطلاعات کافی در دست است و نیاز به اقدام فوری است .
این مقاله در جریده هیآت تحریریه ( Editorial Board ) درج شده است . هیآت تحریریه گروهی ژورنالیست هستند که نظراتشان حاصل تحقیقات جمعی , وارسی های متخصصین و نیز گفتمان های متناوب با صاحب نظران است . این مقاله در ۱۵ ماه آوریل سال ۲۰۲۱ در جریده نیو یورک تایمز منتشر شده است .
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان