به مناسبت فرارسيدن بيستمين سالگردكنوانسيون مونترال
اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:
[11 Sep 2007]
[ محسن جندقى]
موفقيت ايران درحفاظت از اوزن
۷۷ سال پيش دانشمندان پى بردند لايه اى كه بعدها «اوزن» ناميدنش، كره زمين را از اشعه هاى ماوراء بنفش نگهدارى مى كند.
از طرفى در همان زمان ها انقلاب CFCها به وجود آمد. موادى كه غيرسمى و غيراشتعال هستند و در صنايع سرمايشى، اسپرى و ... به كار مى آمد. افزايش بى رويه مصرف CFC ها آنقدر بود كه در سال ۱۹۷۴ به يك ميليون تن در سال رسيد اما ۸ سال بعد يعنى در سال ۱۹۸۲ دانشمندان پى بردند كه در منطقه قطب جنوب در چتر حفاظتى از كره زمين (اوزن) سوراخى پديد آمده و اشعه ماورابنفش از آن عبور مى كند. اين مسأله سران كشورها را برآن داشت كه تازه به فكر حفظ و نگهدارى لايه اوزن بيفتند.
* وين و مونترال
در ابتدا ۲۸ كشور توسعه يافته و در حال توسعه در سال ۱۹۸۵ در وين گردهم آمدند و ابعاد مختلف تهديد از بين رفتن لايه اوزن را بررسى كردند اما ۲ سال بعد در مونترال كانادا فهرست موادى كه تخريب كننده لايه اوزن هستند تهيه شد و طبق تصميم گيرى كشورهايى كه عضو اين كنوانسيون مى شوند بايد مواد تخريب كننده را تا وقت معينى از فهرست مصرفى خود حذف كنند. هم اكنون ۲۰ سال از روز برگزارى نشست مونترال مى گذرد. كشورمان ايران چه مقدار موفق شده وظايف خود را در قبال حفظ و نگهدارى از لايه اوزن انجام دهد؟
در سال ۱۳۷۳ دفتر حفاظت از لايه اوزن در سازمان حفاظت محيط زيست كشور تأسيس شد. در كنوانسيون مونترال كانادا فهرستى تهيه شد كه كشورها ملزم شدند تا تاريخ خاص مصرف مواد تخريب كننده را كاهش داده و از بين ببرند و مواد ديگر را جايگزين كنند.
طبق جدول تعهدات كشور، بايد تا سال ۲۰۰۵ مصرف فريون ها از ۴ هزار و ۵۷۱ تن به ۲ هزار و ۲۸۵ تن برسد كه موفق شديم با جايگزينى مواد ديگرى به جاى فريون ها در صنعت سرمايش اين مقدار را به ۲ هزار و ۱۴۵ تن برسانيم.
دكتر حسن اصيليان معاون محيط زيست انسانى سازمان حفاظت محيط زيست در اين باره به «ايران» مى گويد: «طبق تعهداتى كه داشتيم براى جايگزينى ماده فريون در صنعت سرمايشى با كمك ارزى بانك جهانى با صاحبان صنايع مربوطه هماهنگ شديم و مواد و دستگاه هاى جايگزين را به طور رايگان دراختيار آنها قرار داديم. البته براى تعامل با صاحبان صنايع و آگاهى مردم به آموزش احتياج داشتيم.»
يكى ازمسائلى كه توانست به كشورمان براى حذف مواد تخريب كننده كمك كند اين بود كه هيچ كدام از مواد تخريب كننده لايه اوزن در داخل كشورمان توليد نمى شد. دكتر ابراهيم حاجى زاده مدير دفتر حفاظت لايه اوزن در اين باره به «ايران» مى گويد: «اين كه هيچ كدام از مواد تخريب كننده در داخل ايران توليد نمى شد براى ما گام به جلو محسوب مى شود.
ما توانستيم در۲۱ طرح براى ۲۵ واحد توليدى كه ۲ هزار و ۲۰۸ تن فريون مصرف مى كرد را جايگزين قرار دهيم.
همچنين موفق شديم از يك كارخانه دوچرخه سازى مصرف سالانه ۱۱ تن تتراكلريد كربن را حذف كنيم.
به طور كلى پس از تعهد نسبت به كنوانسيون مصرف ۶ هزار و ۱۱۷ تن فريون معادل ۹۹/۶ درصد را در كشور حذف كرديم كه رقم قابل ملاحظه اى محسوب مى شود.
البته براى اين منظور حدود ۶۰ ميليون دلار اعتبار جذب كرديم تا با انتقال تكنولوژى مواد تخريب كننده لايه اوزن را از چرخه اقتصاد حذف كنيم.
آمار و ارقام موجود نشان از اين مسأله مى دهد كه كشور ما در زمينه حذف مواد تخريب كننده لايه اوزن موفق بوده است اما آيا مى توان به اين آمار و ارقام خوشبين بود؟ اصيليان در اين باره اين گونه توضيح مى دهد: «ما مانيتورينگى داريم كه نمايندگان خودمان فعاليت هاى صورت گرفته درمناطق و استان ها را گزارش مى دهد تا از واقعى بودن اعداد و ارقام و حتى پايدار بودن آن مطلع شويم. خوشبختانه اين اعداد و ارقام واقعى بوده و سعى بر تداوم آن مى شود.»
حاجى زاده نيز در اين باره مى گويد: «مابه بيش از ۹۰ درصد اهداف خود رسيديم. يعنى در اجراى طرح حذف مواد تخريب كننده لايه اوزن نسبت به ساير كشورها درحد وسط قرار داريم و نه جلو هستيم و نه عقب».
* فرهنگسازى
آموزش و فرهنگسازى درباره آگاهى خطرات سوراخ شدن لايه اوزن و لزوم حفظ و نگهدارى آن نقش مهمى را در اين باره ايفا مى كند. مدير دفتر حفاظت از لايه اوزن در اين باره مى گويد: «ما دوست داريم مردم و صاحبان صنايع در اين زمينه انتخابگر باشند يعنى قصد نداريم به آنها چيزى را تحميل كنيم و بخواهيم حتماً كارى را انجام دهند اما همه بايد در زمينه لزوم حفظ و نگهدارى از لايه اوزن آگاهى داشته باشند و پس از آن انتخاب كنند. وقتى همه متوجه شوند كه حذف مواد تخريب كننده تا چه اندازه مى تواند به ما كمك كند و چه سود كلانى دارد هيچ گاه با حذف آن مخالفت نمى كنند. البته آموزش را از استان ها آغاز كرديم و با ايجاد كارگاه هاى آموزشى، تهيه اقلام تبليغاتى و... ديگران را آگاه مى كنيم».
* كميته ملى براى حفاظت از لايه اوزن
در كشورمان كميته ملى حفاظت از لايه اوزن نيز وجود دارد كه از نمايندگان وزارت امور خارجه، وزارت صنايع و معادن، وزارت جهاد كشاورزى، وزارت نفت، وزارت بازرگانى، معاونت راهبردى دفتر رياست جمهورى، اداره گمرك و عمران سازمان ملل متحد تشكيل شده است.
به گفته اصيليان با كمك اين كميته حركت ملى براى حفاظت از لايه اوزن به وجود آمد به طورى كه در نشست آينده كنوانسيون حفاظت از لايه اوزن كه هفته آينده در مونترال برگزار مى شود ايران با سرى بلند گزارش عملكرد خود را ارائه مى دهد.
براساس جدول زمان بندى تا سال ۲۰۱۵ تمام مواد مخرب لايه اوزن بايد از ميان برود. كشور ما يكى از طلايه داران حذف اين مواد است.
مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:
 سوراخى پديد آمده و اشعه ماورابنفش از آن عبور مى كند. اين مسأله سران كشورها را برآن داشت كه تازه به فكر حفظ و نگهدارى لايه اوزن بيفتند.
){kind=small}
Twitter
Google
Yahoo
Delicious
بالاترین
دنباله
نسخه‌ی چاپی
ارسال اين مطلب به دوستان