ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي در ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ

اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:

Twitter

Google

Yahoo

Delicious

بالاترین

دنباله

[13 Jun 2015]   [ ﺟﺮﻳﺲ ﻫﻨﺴﻮن اوﻣﺎﻧﺎروﻻ]

ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺰاريﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت را ﺷﻜﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ، ﭼﻪ ﺑﺎ ﻃﺮح ﻗﺒﻠﻲ ﭼﻪ ﺑﺪون ﻃـﺮح،

ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬاري اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﺳﻮم در ﻳﻚ اﻧﻘﻼب ﺟﺪﻳﺪ ارﺗﺒﺎﻃـﺎت ﻛـﻪ ﺑﻴـﺸﺘﺮ ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴـﻚ را در ﺑـﺮ ﻣـﻲﮔﻴـﺮد ﻣـﺸﺎرﻛﺖ دارﻧـﺪ. اﻳـﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺮاي ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺑﻲﺳﻮادي، ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ، ﻓﻘﺮ و دﻳﮕﺮ ﻣﺸﻜﻼت ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻟـﻲ در ﻋـﻴﻦ ﺣـﺎل اوﻟﻮﻳـﺖﻫـﺎي ﻣﺘﻔﺎوت و ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ را ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﻳﻜﻲ از ﻋﻤﺪهﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺮاي ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل رﺷﺪ اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﻧﻘـﻼب ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﭼﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮي ﺑﺮ آﻧﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺬاﺷﺖ و ﭼﻪ ارﻣﻐﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮاﻫﺪ آورد. آﻳﺎ اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژيﻫـﺎ ﻣﻮﺟـﺐ ﺗﻘﻮﻳـﺖ ارﺗﺒﺎﻃـﺎت و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ ﻳﺎ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻧﻮ اﺳﺘﻌﻤﺎري (واﺑﺴﺘﮕﻲ) را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد؟ آزادي ﻋﻤـﻞ آنﻫـﺎ در زﻣﻴﻨـﻪ اﻧﺘﺨـﺎب ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي، آﻣﻮزش، ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و زﻳﺮﺑﻨﺎي ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ؟

ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﻮﺳﻌﻪ، ﻃﻴﻒ وﺳﻴﻌﻲ از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺒﺮد وﻟﻲ اﺳﺘﻔﺎده از رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑـﺮاي ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺗﻮﺟـﻪ ﻓﺮاواﻧـﻲ را ﺑـﻪ اﺑـﺰار، ﺷﻴﻮهﻫﺎ و ﺗﺄﺛﻴﺮ ﭘﻴﺎمﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﻳﻚ ﻛﺸﻮر ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻣﻌﻄﻮف ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑـﺮاي ﺑـﺴﻴﺎري از ﻛـﺸﻮرﻫﺎ، اﺳـﺘﻔﺎده از ﺗﻠﻔـﻦ، رادﻳﻮ، ﻓﻴﻠﻢ و ﺗﺎاﻧﺪازهاي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﺸﻮدن ﻛﺎﻧﺎلﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻣﻴﺎن اﻗﺸﺎر ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮدم ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﺪ. ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﺳـﻮم ﺑـﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﻧﺎﺷﻲ از اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي، ﺗﻮﻟﻴﺪ داﺧﻠﻲ ﻧﺮماﻓﺰار و ﺳﺨﺖاﻓﺰار و ﻣﺬاﻛﺮات دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ (ﺗﻮﺳﻌﻪﻳﺎﻓﺘﻪ و ﻳﺎ در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ) ﺑﺮاي راهاﻧﺪاﺧﺘﻦ اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ دﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﺮﻳﺒﺎن ﺑﻮدهاﻧﺪ.ژ ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ، ﺗﻨﻮع ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﻠﻞ در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻧﺘﻘـﺎل ﻣﺤﺘـﻮاي ﺳـﺮﮔﺮمﻛﻨﻨـﺪه را ﭼﻨﻴﻦ آﺳﺎن ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ (ﻣﺎﻧﻨﺪ رادﻳﻮ، ﻓﻴﻠﻢ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن) ﺑﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده دﻳﮕﺮي ﭼﻮن ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻳﺎ ﻣﺎﻫﻮاره ﻫﻤﺮاه ﺷﺪه و ﭘﻴﻮﺳـﺘﻦ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﺟﻨﺒﻲ دﻳﮕﺮي ﭼﻮن دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﭘﺨﺶ وﻳﺪﻳﻮﻳﻲ ﻳﺎ دﻳﺴﻚﻫﺎي ﻓـﺸﺮده ﻧﻘـﺶ رﺳـﺎﻧﻪﻫـﺎي ﺳـﻨﺘﻲ را ﺗﻜﻤﻴـﻞ ﺳـﺎﺧﺘﻪ اﺳـﺖ.

ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﻣﺮوزي ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻨﻴﺎدي ﺷﺪﻳﺪي را در ﺟﻮاﻣﻊ ﺳﻨﺘﻲ ﭘﺪﻳﺪ آورده و ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي در زﻣﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺴﺘﻦ ﻳﻚ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺧـﺎص اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻓﻮري اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻪ دﻧﺒﺎل داﺷﺘﻪ ﻳﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎ را دﮔﺮﮔﻮن ﺳـﺎزد. ﺑـﺮاي ﻫﻤـﺮاه ﺷﺪن ﺑﺎ »اﻧﻘﻼب اﻃﻼﻋﺎت« ﻓﺸﺎرﻫﺎﻳﻲ در زﻣﻴﻨﻪ زﻣﺎن و ﻣﻜﺎن و زﻳﺮﺑﻨﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻛﻪ اﺑﻌﺎد آن ﻓﺮاﺗﺮ از رﺳﺎﻧﻪﻫـﺎي ﺳـﻨﺘﻲ اﺳـﺖ ﺗﺤﻤﻴـﻞ ﻣﻲﺷﻮد.

ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺤﻘﻘﺎن و ﭘﮋوﻫﺶﮔﺮان، ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻳﺎ ﺗﻔﺎوت اﻧﻘﻼب اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ اﻧﻘﻼب ﺻﻨﻌﺘﻲ ﮔﺬﺷـﺘﻪ را ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳـﻲ ﻗـﺮار دادهاﻧﺪ. »ﮔﺎه ﺳﻨﮓ ﻛﻴﻢ(1982) «1 اﻧﻘﻼب اﻃﻼﻋﺎت را ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻨﻄﻘﻲ اﻧﻘﻼب ﺻﻨﻌﺘﻲ داﻧـﺴﺘﻪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﭘﺪﻳـﺪ آوردن »ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳـﻚ ﻋﻘﻼﻧﻲ« ﻣﻨﺠﺮ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﺟﺰاي آن را اﻃﻼﻋﺎت و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ. ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ درﺑﺎرة ارزش ﺗﻮﻟﻴـﺪات و ﺧـﺪﻣﺎت ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ اﻃﻼﻋﺎت و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﺎ ارزشﻫﺎي ﺳﻨﺘﻲ اﻗﺘﺼﺎدي، ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت، و داوري ﻣﺘﻔﺎوت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﺎ آن ﻛﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﻲﻫﺎي ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻫﻨﻮز ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در اﻧﺴﺎنﺳﺎزي اﻓﺮاد ﺑﺸﺮ اﻳﻔﺎ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ و ﺑـﻪ ﻫﻤـﻴﻦ دﻟﻴـﻞ وﺟﻮد آن ﺑﺮاي ﺗﺪاوم ﺣﻴﺎت اﻧﺴĤنﻫﺎ اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻫﺪﻓﻲ ﺳﻪﮔﺎﻧﻪ را دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﻧﺨﺴﺖ ﻛﺸﻒ و ﻣﻌﺮﻓﻲ رﺳﺎﻧﻪﻫـﺎ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد اﻃﻼﻋﺎت در ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻛﺸﻮر در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳـﺨﺖاﻓـﺰار و ﻧـﺮماﻓـﺰار. ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎً ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ را ﻛﻪ ﻣﺘﺄﺛﺮ از ﻧﻮﻋﻲ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻳﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻮده ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮدهاﻧـﺪ و ﺳـﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ از ﻃﺮﻳﻖ اﺟﺮاي ﻃﻴﻒ وﺳﻴﻌﻲ از ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪهاﻧﺪ. ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫـﺎي اﻃﻼﻋـﺎت اﺑﻌـﺎد ﺗـﺎزهاي ﺑـﻪ ﻇﺮﻓﻴـﺖ اﻃﻼﻋـﺎت ﻛﺸﻮرﻫﺎ اﻓﺰودهاﻧﺪ وﻟﻲ اﻳﻦ اﺑﺰار اﻏﻠﺐ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺣﻀﻮر و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻛﺎرﺑﺮد ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ در ﻣﺤﺪوده ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺤﻴﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺮداﺧﺖ. ﻣﺎ ﻗﺼﺪ ورود ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺳﺎﺧﺘﺎري را ﻧﺪارﻳﻢ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮآﻧﻴﻢ ﺗﺎ در ﻣﺤﺪودة ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮد ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ، ﺑﺤﺚ ﺧﻮد را دﻧﺒﺎل ﻛﻨﻴﻢ. دوم، ﺑﺮاي درك ﺑﻬﺘﺮ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﺳﻴﺎﺳـﺖ اﻃﻼﻋـﺎت، ﺑـﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﻠﺴﻔﻪ و ﻋﻤﻞﮔﺮاﻳﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﺟﺎري رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺒﻢ ﭘﺮداﺧﺖ. واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺷـﺪﻳﺪ ﺳﻴﺎﺳـﻲ، اﻗﺘـﺼﺎدي و ﻓﺮﻫﻨﮕـﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﺳﻮم ﺑﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻏﻠﺐ از ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻧﺸﺄت ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺷﺪه ﺳﺖ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻣـﺴﺄﻟﻪ اﻣـﺮوزه در ﻣﻴـﺎن ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ و اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻧﻈﺎمﻫﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ در ﻳﻚ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﻧﻄﺒﺎق داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ.

ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻫﺪﻓﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب دﻧﺒﺎل ﻣﻲﺷﻮد ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪ اﺑﻌﺎد ﺳﻴﺎﺳﻲ، اﻗﺘﺼﺎدي، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳـﻚ ﺑـﺎ اﻧﺘـﺸﺎر ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي در ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﺎص و ﺑﺮرﺳﻲ اﺛﺮات ﻓﺮاﮔﻴﺮ آنﻫﺎ ﺑﺮ ﺷﻴﻮه زﻧﺪﮔﻲ اﻓﺮاد اﺳﺖ. در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي و ﻣﻴﺰان ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻛـﻪ اﺣﺘﻤـﺎﻻً در ﺟﻮاﻣﻊ ﺳﻨﺘّﻲ ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲآورد ﻧﻈﺮات، دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎ و ﺑﺎورﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت و ﻧﺎﻫﻤﮕﻮﻧﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴـﻞ ﺳـﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﻮﺟـﻮد

(ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ) را ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار داده و ﺑﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ آنﻫﺎ ﺑﺮ ﺑﺮداﺷﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي و ﻧﺤﻮه ﺑﺮﺧﻮرد اﻗـﺸﺎر ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮن اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻳﻢ. ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ دﻻﺑﻞ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ، ﻋﻮارض زﻣﻴﻦ و ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻧﺎﻫﻤﮕﻮن اﺳﺖ. ﺟﻤﻌﻴﺖ اﻧﺒﻮه روﺳﺘﺎﻳﻲ و ﻣﻬﺎﺟﺮت روﺳﺘﺎﻳﻴﺎن ﺑﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ در ﺳﺎلﻫﺎي اﺧﻴﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺴﻴﺎري از ﻛـﺸﻮرﻫﺎي درﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ را ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﺮده اﺳﺖ.در ﺑﺮﺧﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎ، ﻣﻔﻬﻮم ﻗﺪرت (ﭼﻪ ﻛﺴﻲ آن را در اﺧﺘﻴﺎر دارد، ﭼﻪ ﻛﺴﻲ آن را اﻋﻤﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﭼـﻪ ﻛﺴﻲ در ﭘﻲ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ آن اﺳﺖ) ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻢﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ اﻳﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ وﻟﻲ ﻣﺎ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪهاﻳﻢ ﻛﻪ وﺟﻮد ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي و دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺘﺮادف ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺣﺎﻳﺰ اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻛﺎرﺑﺮ اﺳﺖ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣـﺎ اﻳـﻦ ﻣـﺴﺎﺋﻞ را در ﭼﺎرﭼﻮب ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار داده و ﻣﺸﻜﻼت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ را ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺸﻮري ﻧـﺎﮔﺮﻳﺰ از روﻳـﺎروﻳﻲ ﺑـﺎ آن اﺳـﺖ ﻣـﺸﺨﺺ ﺧـﻮاﻫﻴﻢ ﺳﺎﺧﺖ.

رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت

ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﻴﻦ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت در ﺗﻌﺮﻳﻒ، ﻛﺎر ﭼﻨﺪان دﺷﻮاري ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻤﺎﻳﺰ در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه ﺑﻌﺪ ﺗـﺎرﻳﺨﻲ ﻣﻬﻤـﻲ اﺳﺖ. واژه ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﻨﺘﻲ ﺑﻪ ﺗﻠﻔﻦ، رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن اﻃﻼق ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻫـﺮ ﻳـﻚ از در ﻣﻘﻄﻌـﻲ از ﺗـﺎرﻳﺦ، ﻫـﺪف و ﻛﺎرﺑﺮد ﻣﺤﺪودي داﺷﺘﻪاﻧﺪ. ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﻃﻼﻋﺎت واژهاي اﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻌﺒﻴﺮي ﺑﺎز ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ وﺳـﻴﻌﻲ از ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي ارﺗﺒﺎﻃـﺎت از ﻗﺒﻴﻞ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ، ﻣﺎﻫﻮاره و ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي ﭼﺪﻳﺪ از رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲﺗﺮ از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎﺳﺖ وﻳـﺪﺋﻮ و ﻛﺎﺳـﺖﻫـﺎي ﺷـﻨﻴﺪاري، وﻳـﺪﺋﻮ1 و ﭘﺨـﺶ ﺻﻮتﻫﺎي دﻳﺴﻜﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﻲ ﻛﻪ ارﺗﺒﺎﻃﻬﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ و ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد. ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﻃﻼﻋﺎت اﻣﺮوزه در اﺻﻞ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﺑﻮده و اﺳـﺎس آن را ﻣـﺪارﻫﺎي ﻳﻜﭙﺎرﭼـﻪ و ﻗﻄﻌـﺎت ﺳـﻴﻠﻴﻜﻮن (Silicon) ﺗـﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ. ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﻋﻤﺪه ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮔﺮوه را ﺗﻠـﻪﻣﺎﺗﻴـﻚﻫـﺎ2 ﻳﻌﻨـﻲ رﺳـﺎﻧﻪﻫـﺎي ﺑـﺰرگ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎﻳﻲ ﭼﻮن ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ، ﺗﻠﻔﻦ، ﻣﺎﻫﻮاره، ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن، رادﻳﻮ، وﻳﺪﺋﻮ و دﻳﮕﺮ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ زﻳﺮﺑﻨﺎي ﮔـﺴﺘﺮده ﻧﻴـﺎز دارﻧﺪ را درﺑﺮﻣﻲﮔﻴﺮد. ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺗﻠﻪﻣﺎﺗﻴﻚ ﺳﺨﻦ ﺑﻪﻣﻴﺎن ﻣﻲآﻳﺪ ﻓﺮض ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻢ روﻧـﺪ اﻧﺘﻘـﺎل ﭘﻴـﺎم ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ اﺳﺖ و ﻫﻢ ﺳﺨﺖاﻓﺰاري ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺿﺮوري ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. دوﻣﻴﻦ ﻧﻮع ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺗﻨﻮﺗﺮوﻧﻴﻚ1 ﻳﺎ رﺳـﺎﻧﻪﻫـﺎي ﻛﻮﭼـﻚ ﻧﺎﻣﻴـﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ وﺳﺎﻳﻠﻲ ﭼﻮن ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺗﺤﺮﻳﺮ، ﺿﺒﻂ ﺻﻮت، ﻓﺎﻛﺴﻲﻣﻴﻞ (ﻓﺎﻛﺲ)، ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎي ﻓﺘﻮﻛﭙﻲ، ﻣﺎﺷﻴﻦﺣﺴﺎب، ﺳﺎﻋﺖﻫـﺎي دﻳﺠﻴﺘـﺎل و دﻳﮕﺮ اﻧﻮاع ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ را در ﺑﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد. ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت، ﺟﺰﺋﻲ از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي رﺳﺎﻧﻪﻫـﺎي ﺑـﺰرگ و ﻛﻮﭼﻚ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ. ﺗﻨﻮع ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﺎ ﺗﻨﻮع ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎي ﻧﺮماﻓﺰار ﺷﺎﻣﻞ اﺳﺘﻔﺎده از وﺳﻴﻊ از ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ، ﺧﻮدﻛﺎر ﺷﺪن اﻣﻮر دﻓﺘـﺮي، ﻣﺒﺎدﻟﻪ ﺻﺪا، اﻃﻼﻋﺎت، ﺗﺼﺎوﻳﺮ و ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ و ﻫﻮش ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﻫﻤـﺮاه اﺳـﺖ. ﮔﺮﭼـﻪ ﻛـﺸﻮرﻫﺎي در ﺣـﺎل ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺑـﺎ درﺟـﻪ ﻣﺘﻔـﺎوﺗﻲ از ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ روﺑﻪرو ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﻛﻮﭼـﻚ ﺑـﻴﺶ از ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي رﺳـﺎﻧﻪﻫـﺎي ﺑـﺰرگ در اﻳـﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ رواج دارد. ﻛﺎرﺑﺮد ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ ﺳﺒﺐ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑـﺮاي اﻳﻨﮕﻮﻧـﻪ رﺳـﺎﻧﻪﻫـﺎ در ﻣﻘﺎﻳـﺴﻪ ﺑـﺎرﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﺰرگ اﻫﻤﻴﺖ ﻛﻤﺘﺮي ﻗﺎﺋﻞ ﺷﻮﻧﺪ. اﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺳـﺎزﻣĤنﻫـﺎي ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﻧﻘـﺶ ﭼـﺸﻤﮕﻴﺮي در ﻛﺎرﺑﺮد، ﺗﻮﺳﻌﻪ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﻛﻮﭼﻚ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻳﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ.
ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﺰرگ و ﻛﻮﭼﻚ ﻋﺪم ﺗﻮازن ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ را در ﺟﻮاﻣﻊ اﻳﺠﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨـﺪ. اﻧﻘـﻼب ارﺗﺒﺎﻃـﺎت ﺑـﻪ درﺟـﺎت ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ از ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ:

1. ارﺗﺒﺎط ﻣﻴﺎن اﻧﺴﺎن و ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﻪﻫﻢ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ.

2. ارﺗﺒﺎط ﻣﻴﺎن اﻓﺮاد از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎرﮔﺰاري ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ

3. ارﺗﺒﺎط ﻣﻴﺎن ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎرﮔﺰاري اﻓﺮاد،

4. ارﺗﺒﺎط ﻣﻴﺎن ﮔﺮوهﻫﺎ و ﻧﻈﺎمﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ

اﻟﮕﻮﻫﺎي ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪه اﻣﺮوز ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ راﺑﻄﻪ ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﺳﻄﻮح از ارﺗﺒﺎﻃﺎت، در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻳﻚ ﺑﻌﺪي و ﭼﻨـﺪ ﺑﻌـﺪي اﺳـﺖ. ﺳـﻴﻨﻤﺎ، رادﻳﻮ، ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن و وﻳﺪﺋﻮ ﺑﻪﻃﻮر ﺳﻨﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻳﻚ ﺑﻌﺪي در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ در ﺣـﺎﻟﻲ ﻛـﻪ ﻛـﺎﻣﭙﻴﺘﺮ، ﺗﻠﻔـﻦ، ﺷﺒﻜﻪ ﻓﺎﻛﺲ و ﻏﻴﺮه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﺳﺎﻧﻪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ دوﺑﻌﺪي ﻳﺎ ﭼﻨﺪﺑﻌﺪي ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﭼﻮن اﻳﻦ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﺎﺑﻠﻲ و ﺑـﺪون ﻛﺎﺑﻞ را درﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﺮ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ از رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺗﺄﻛﻴﺪ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﻃﻮر ﺳﻨﺘﻲ ﺑﺮ ﻋﺎﻣﻞ »ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه« ﺑﻴﺶ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ درﻳﺎﻓـﺖﻛﻨﻨـﺪه اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺘﻜﻲاﻧﺪ.

ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﻳﻚ ﺑﻌﺪي از ﻃﺮﻓﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻳﺎﻓﺘﻪ، ﻫﺮﻣﻲ ﺷﻜﻞ، ﺳﻠـﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺒـﻲ و ﻓـﻮق ﺳﻴـﺴﺘﻢﻫـﺎ و از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﺑﺎ اﻳﺠﺎد ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﮔﺮوﻫﻲ و ﺷﺒﻜﻪاي ﻛﻪ ﺗﻤﺮﻛﺰزداﻳﻲ، ﻛﺜﺮتﮔﺮاﻳﻲ و دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻐﺮﻧﺠـﻲ را ﭘﺪﻳﺪ آوردهاﻧﺪ. ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﭼﻨﺪﺑﻌﺪي ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺧﻮد ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﭘﺪﻳﺪه اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ دﻳﮕﺮ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻳﺎ در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ ﭼﻮن اﻳﻨﻬﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺪاوم ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻧﺒﻮده و ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﻛﺎرﺑﺮدﺷﺎن در ﺳﻴﺴﺘﻢﻫـﺎي ارﺗﺒـﺎﻃﻲ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺧﺎﺻﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ. ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺷﺎﻟﻮدة ﻻزم ﺑﺮاي ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ؛ دوﻣﻴﻦ ﺷﺎﻟﻮدة، اﻧـﺮژي و ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺷﺎﻟﻮدة، ﺗﻮﺳﻌﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، اﻣﻜﺎن ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط از راه دور اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﺑﻪ ﺻﻮرت زﻳﺮﺑﻨﺎي ﻣﺨﺎﺑﺮاﺗﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻠﻔﻦ، ﺗﻠﻜـﺲ و اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت درآﻣﺪه اﺳﺖ. اﻫﻤﻴﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﺳﺮﻳﻊ اﻃﻼﻋﺎت ﺿﺮورت اﻳﺠﺎد ﺷﺎﻟﻮدة ﭼﻬﺎرم، رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﺰرگ را ﻣﻄﺮح ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻛﻪ در ﺑـﺮ

ﮔﻴﺮﻧﺪه ﻓﺮاﻳﻨﺪ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﻧﺘﻘﺎل اﻃﻼﻋﺎت (از ﻃﺮﻳﻖ ارﺗﺒﺎط راه دور و ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ) ﺑﻮده و ارﺳﺎل و درﻳﺎﻓﺖ ﻛـﻢ ﻫﺰﻳﻨـﺔ ﻛﺎرآﻣـﺪ، ﻛـﺎﻓﻲ و ﻣﻄﻤﺌﻦ اﻃﻼﻋﺎت و آﮔﺎﻫﻲ را اﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮ ﻧﻤﺎﻳﺪ. در اﻳﻨﺠـﺎ ﻣـﺴﺄﻟﻪ ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﻣﺘﻘﺎﺑـﻞ ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي و اﻧـﺴﺎن ﻣﻄـﺮح ﻣـﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ ﺳـﺎزﮔﺎري و ﻣﻨﺎﺳﺐﺑﻮدن آن را ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻣﻨﻈﻮر ﺧﺎص ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﻣﺜﻼً اﻧﺴﺎن ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﻣﺘﻮاﻟﻲ و ﺑﺪون ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﭘﺸﺖ ﻳﻚ دادهﭘﺮداز ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ ﺑﺪون آن ﻛﻪ ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﭼﺸﻢ، ﻛﻤﺮ و دﻳﮕﺮ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺟﺴﻤﻲ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪ. در اﻳﺠﺎد ﭼﻬـﺎرﻣﻴﻦ ﺷـﺎﻟﻮدة رﺳـﺎﻧﻪﻫـﺎي ﺑﺰرگ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺎﻟﻘﻮه ارﺗﺒﺎط ﻏﻴﺮاﻧﺴﺎﻧﻲ ﺷﺪه ﻳﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﻪ ﺟﺎي اﻧﺴﺎن را ﻣﻲﮔﻴـﺮد ﻣـﻮرد ﺗﻮﺟـﻪ ﻗـﺮار ﮔﻴـﺮد. اﻳـﻦ ﻣـﺴﺎﺋﻞ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪاي اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﻪ اﻫﺪاف و ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت ﻛﺸﻮرﻫﺎ و ﺑﻪ ﻧﻘﺸﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ در ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻃﻼﻋﺎت اﻳﻔﺎ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد.


ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ

در ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻊ: اوﻟﻮﻳﺖﻫﺎ، ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻧﮕﺮاﻧﻲﻫﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺎ اراﺋﻪ ﮔﺴﺘﺮه وﺳﻴﻌﻲ از اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﻪ ﻣﺮدم، ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﺑﺸﺮ را دﮔﺮﮔﻮن ﻣﻲﺳـﺎزﻧﺪ.

آرﺗﻮر ﺳﻲ. ﻛﻼرك (1981)1 ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ را ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺑﺮاي ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺟﻬﺎﻧﻲ »ﺑﻪ ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺰرگ ﺣـﺮاف«

ﻋﺎري از اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺟﺎري ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﻛﻼرك اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ را »ﺳﻼح ﺻﻠﺢ« ﻧﺎﻣﻴـﺪه اﺳـﺖ. ﻛـﺎرل دوچ2

(1963) از ﻫﻤﻴﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺳﺮﻛﻮب ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﭘﻠﻴﺴﻲ ﻣﺤﻠﻲ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺟﻬﺖ ﺣﻔـﻆ ﻧﻈـﻢ ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﺪ.

دﻳﺪﮔﺎه ﺧﻮشﺑﻴﻨﺎﻧﻪ (وﻟﻲ ﺗﺎ ﺣﺪي ﺳﺎده اﻧﺪﻳﺸﺎﻧﻪ) ﻫﻢ وﺟﻮد دارد ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﺑـﻴﺶ از ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ از ﻧﻮآوريﻫﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺳﻮدﺟﻮﻳﻨﺪ ﭼﻮن اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺑﺎ ﻓﺸﺎرﻫﺎ ﻧﺎﺷﻲ از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔـﺬاريﻫـﺎي ﺛﺎﺑـﺖ در ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻛﻨﻮن از رده ﺧﺎرج ﺷﺪهاﻧﺪ روﺑﻪرو ﻧﺒﻮده و ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺗﻘﺒﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫـﺎي ﻗـﺪﻳﻤﻲ ﺑـﻪ ﺳﻴـﺴﺘﻢﻫـﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻧﺪارﻧﺪ. اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮري ﺑﻪ ﺟﺎي ﻛﺎﺑﻞ ﻣﺴﻲ در اﻧﺸﻌﺎب ﺗﻠﻔﻦ از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد اﺳﺖ. ﺑـﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل رﺷﺪ در زﻣﻴﻨﻪ ﺧﺮﻳﺪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻧﻮﻳﻦ ﻳﺎ دﺳﺖ ﺑﺮداﺷﺘﻦ از آن ﺑﻪ اﻣﻴﺪ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪﺗـﺮ در آﻳﻨﺪه ﺑﺮ ﺳﺮ دو راﻫﻲ ﻗﺮار دارﻧﺪ. ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ از ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑـﻪ آﻣـﻮزش و اﻃﻼﻋـﺎت ﻓﻮقاﻟﻌﺎده داﺷﺘﻪ و واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﺸﻮر ﺑﺎ ﺷﺮﻛﺘﻲ را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دارد اﻛﺮاه دارﻧﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ، ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳـﻌﻪ در اﻏﻠﺐ ﻣﻮارد ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻛﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﻧﻴﺎزﻫﺎي آﻧﺎن ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺖ از ﻗﺒﻮل آن ﺧﻮدداري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺑـﻪ ﻫـﺮ ﺣـﺎل اﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﺮآوردن ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﺧﻮد ﺑﻪ اﻧﻮاع ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ، ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﺳﺎده ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘـﺎل و ورود آن و ﻣﻬﺎرت و داﻧﺶ ﻓﻨﻲ ﺟﻬﺖ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻮﻣﻲ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻛﺸﻮر و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﺣﺎل رﺷﺪ، ﺗﻼش ﮔﺴﺘﺮدهاي در ﺟﺮﻳﺎن اﺳﺖ.

ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﺟﻬﺖ اﻳﺠﺎد ﺷﺎﻟﻮدة رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﺰرگ ﭼﻬﺎر اوﻟﻮﻳﺖ ﻋﻤﺪه را ﭘﻴﺶ رو دارﻧـﺪ

(اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي ﻋﺎﻣﻞ اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺎن ﻫﻤﻴﻦ ﻓﺼﻞ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ):

1 .آﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ اﺳﺎﺳﺎً از وﺳﺎﻳﻞ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ؟

2. ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ،

3. ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻣﻮزشﻫﺎي ﻓﻨﻲ،

4. ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻳﺠﺎد زﻳﺮﺑﻨﺎي ﻣﻨﺴﺠﻢ.

ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اوﻟﻮﻳﺖ ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐﺑﻮدن »ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ«3 ﺑﺎ ﻧﻴﺎزﻫﺎ، اﻣﻜﺎﻧﺎت و ﻣﻴﺰان ﻣﻬﺎرتﻫـﺎي ﻓﻨـﻲ اﻓﺮاد ﻛﺸﻮر اﺳﺖ. اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﻈﺮ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻘﺮون ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ و ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺎدهﻛﺮدن ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺪﻳﻦﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ در ارزﻳﺎﺑﻲ اﻧﻮاع ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﭼﻮن ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ، وﻳﮋﮔﻲﻫﺎ، ﻛﺎرآﻳﻲ ﻋﻤﻠﻲ، ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ اﻗﺘـﺼﺎدي و اﻣﻜﺎﻧـﺎت ﻣﻮﺟـﻮد ﻛﺸﻮر را ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ، ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ ﺑـﻪ اﻳﺠـﺎد آﮔـﺎﻫﻲ ﻓﻨـﻲ، ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻛﺎرﺑﺮدﻫـﺎ و ﻣﻴـﺰان ﻣﻬﺎرتﻫﺎ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان ﻣﺠﻤﻮع آنﻫﺎ را زﻳﺮ ﺑﻨﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪ، ﻧﻴﺎز دارد.

دوﻣﻴﻦ اوﻟﻮﻳﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ، ارﺗﻘﺎء و ﻧﻮﺳﺎزي ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﺘـﺪاول ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳـﻚ ﻣﺎﻧﻨـﺪ

ﺗﻠﮕﺮاف، ﺧﺪﻣﺎت ﭘﺴﺘﻲ، ﺗﻠﻔﻦ ﻳﺎ رادﻳﻮ اﺳﺖ. در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ، ﻧﻴﺎزﻫﺎي آﺗﻲ ﻛﺸﻮر ﺑﺎﻳﺪ در ﺟﻬﺖ رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻣﻮرد ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد.

ﺳﻮﻣﻴﻦ اوﻟﻮﻳﺖ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ ﻛﻪ، ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي، روشﻫﺎ و آﻣﻮزشﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﻗﺪﻳﻤﻲ، ﺑﻪ ﻋﻘـﺐ ﻣﺎﻧـﺪﮔﻲ ﻣﻨﺠـﺮ ﻣـﻲﺷـﻮد.

ﺗﺤﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻄﻲ، ﻛﺎرآﻳﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ آﻣﺪه و درﺻﺪ ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي ﺑﺎﻻ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل روشﻫﺎ و ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﻧﺎآزﻣﻮده ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻮﻣﻲ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ.

ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ اوﻟﻮﻳﺖ اﻳﺠـﺎد ﻳـﻚ زﻳﺮﺑﻨـﺎي ﮔـﺴﺘﺮده و ﻣﻨـﺴﺠﻢ ارﺗﺒـﺎﻃﻲ اﺳـﺖ. در ﻣـﻮاردي ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي ﭘﻴـﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑـﻪ ﻛـﺎﻫﺶ ﺗﻌـﺪاد

اﺳﺘﻔﺎدهﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد ( ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻠﻔﻦ، ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن، وﻳﺪﺋﻮ و ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ). ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻼش ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ارزان ﻗﻴﻤﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺷﺪه و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل رﺷﺪ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ را ﻓـﺮاﻫﻢ ﻣـﻲآورﻧـﺪ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ.

ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻳﻦ اوﻟﻮﻳﺖﻫﺎ، ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻫﻤﭽﻮن ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲﺗﺮ ﺟﻬﺎن اﺑﺪاع ﺷﺪهاﻧﺪ ﺑﺮاي ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻄﺮح ﻣﻲﮔﺮدد. اﻳﻦ ﻣﻮﺿـﻮع، ﭘﺮﺳـﺶﻫـﺎﻳﻲ ﻣﺘﻌـﺪدي را ﭘـﻴﺶ ﻣـﻲآورد. آﻳـﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژيﻫـﺎي ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻧﻄﺒﺎق دﻫﻨﺪ؟ دﻧﻴﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘـﻪ و در ﺣـﺎل ﺗﻮﺳـﻌﻪ از ﻟﺤﺎظ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ اﻗﺘﺼﺎدي، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اﻏﻠﺐ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻨﺪ. اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت اﻳﺠﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ در زﻣﻴﻨﻪ اﻧﺘﻘﺎل و ورود ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي، داﻧﺶ و آﻣﻮزش و اﻧﺘﺨﺎب ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺑﻮﻣﻲ ﺗﺪاﺑﻴﺮ و ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ اﺗﺨﺎذ ﺷﻮد. ﺟﺎﻟﺐ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ دﻟﻴـﻞ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻃﻮﻻﻧﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻴﺎزﻫﺎ و ﻛﺎرﺑﺮد ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ، ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻴﺎزﻫﺎ، ﻣﻬﺎرتﻫﺎ و اﻣﻜﺎﻧـﺎت اﺳـﺘﻔﺎدهﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي را ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻨﺪ. ﻛﺎرآﻳﻲ، ﺗﻨﺎﺳﺐ و ارزش ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺮدازش ﺷﺪه، ﺗﻮﺳﻌﻪ و اﻧﺘﻘﺎل ﻳﺎﻓﺘـﻪ ﺑـﺎ ﺗﻨﺎﺳـﺐ زﻣـﺎﻧﻲ،

ﻛﻴﻔﻴﺖ، ﺳﺎزﮔﺎري و در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻴﺎزﻫﺎ و ﻣﻬﺎرتﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎدهﻛﻨﻨﺪﮔﺎن واﻗﻌﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد. در ﺑـﺴﻴﺎري از ﻣـﻮارد، ﻛـﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮاي ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ در ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ، ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﻤﻮدن ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨﺪﮔﺎن و ﺳﻬﻮﻟﺖ ﻛﺎر، ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ آن در ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ. اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪات ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺎﻓﻊ زﻳﺎدي ﻫﻤﭽﻮن اﻳﺠﺎد ﺷﻐﻞ، آﻣﻮزش و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﻨﻴﺎن اﻗﺘﺼﺎدي اﻳـﻦ ﻛـﺸﻮرﻫﺎ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ ﻧﻈﻴﺮ دﺳﺘﻤﺰد ﻧﺎﻛـﺎﻓﻲ و ﻗﻴﻤـﺖﮔـﺬاري، ﺑﻬـﺮهﻛـﺸﻲ، دﮔﺮﮔـﻮﻧﻲ ﺳـﺎﺧﺘﺎر اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ و اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ را اﻳﺠﺎد ﻧﻤﺎﻳﺪ.
ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ﻳﻜﻲ از اﺷﺘﻐﺎﻻت ذﻫﻨﻲ ﺑﺰرگ ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﭼﻪ ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﺧﻮاﻫﺪ آورد ـ وﻓﻮر ارﺗﺒﺎﻃﺎت، ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻣﻮﺟـﻮد، ﻳـﺎ ﺗﻘﻮﻳـﺖ ﻧﻴﺮوﻫـﺎي ﻧـﻮ اﺳـﺘﻌﻤﺎري (واﺑـﺴﺘﮕﻲ)، و ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﻏﻠﺐ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ رواﺑﻂ ﺗﺎرﻳﺨﻲ، اﻗﺘﺼﺎدي، آﻣﻮزﺷﻲ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﺳـﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﺑـﺎ ﻣﺤـﺪودﻳﺖ ﻫﻤـﺮاه اﺳﺖ. ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺿﻤﻦ ﻳﺎري رﺳﺎﻧﺪن ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻗﺪرت اﻗﺘﺼﺎدي ﺧﻮد را ﻧﻴﺰ ﺗﻘﻮﻳـﺖ ﻛﻨﻨـﺪ وﻟﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ آنﻫﺎ ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. آﻧﭽﻪ ﻛـﺸﻮرﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي درﺟﻪ دوم ﻳﺎ ﺳﻮم اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﻮد ﻣﺎﻧﻌﻲ در ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺑـﺮاي ﺗـﺸﺪﻳﺪ اﺳﺘﺜﻤﺎر، ﺳﻠﻄﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﺳﺘﻌﻤﺎري اﺳﺖ. ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ، ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﭘﻴـﺸﺮﻓﺘﻪ ارﺗﺒـﺎﻃﻲ در ﻛـﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮاي رﺷﺪ و ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻛﺸﻮر اﻟﺰامآور ﺑﺎﺷﺪ ﮔﺮﭼﻪ دﺳﺘﺮﺳﻲ و ﺗﺼﺎﺣﺐ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر اﻧـﺪك ﺑﺎﺷـﺪ.

ﻣﺸﻜﻼت ﻣﻠّﻲ و ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎدي و اﻧﺴﺎﻧﻲ، ﭘﺬﻳﺮش، ﺟﺬب، ﺑﻮﻣﻲﺳﺎزي، ﻛﺎرﺑﺮد و ﭘﮋوﻫﺶ در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژيﻫـﺎي ﭘﻴـﺸﺮﻓﺘﻪ را

ﻋﻘﻴﻢ ﻣﻲﮔﺬارد. ﺣﺘﻲ ﺑﺮﺧﻲ از ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻛﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﻏﺮﺑﻲ را دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، اﻗﺘﺼﺎدي و ﺳﻴﺎﺳﻲ دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ روﺑﻪرو ﺷﻮﻧﺪ.

ﺑﺎ آن ﻛﻪ از ﺗﻤﺎﻳﻞ، ﻛﺎرآﻳﻲ و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮاي ﻛﻤﻚ ﺑﻲﺷﺎﺋﺒﻪ ﺑﻪ ﻣﻤﺎﻟﻚ در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫـﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ اﻧﺘﻘﺎداﺗﻲ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ اﻣﻜﺎن اراﺋﻪ ﻛﻤﻚﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺗﺎ ﺣـﺪودي ﻋـﺎري از ﭘـﻴﺶداوري ﻧـﺴﺒﺖ ﺑـﻪ

ﺗﻼشﻫﺎي ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ و از ﻃﺮﻳﻖ ﺳﺎزﻣĤنﻫﺎﻳﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﻳﻮﻧﺴﻜﻮ، اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻣﺨﺎﺑﺮات1 ﻳﺎ ﺳﺎزﻣĤنﻫﺎﻳﻲ ﻛـﻪ از ﺳـﻮي ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺎن اول، دوم، ﺳﻮم ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻧﻴﺎزﻫﺎ و اﻫﺪاف ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ، ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ.

دوﻣﻴﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻧﻴﺎز و اﻫﻤﻴﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي و ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﻓﻨﻲ از ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ و در ﻣﻴﺎن ﺧـﻮد آﻧﺎن ﺑﺮاﺳﺎس ﻧﻴﺎزﻫﺎ، اﻣﻜﺎﻧﺎت و ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻨﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎﺳﺖ. ﺑﻬﺎرات ﻛﺎرﻧﺎرد( 1987) 2 ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎور اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻛـﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ از ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰار ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﻣﺜﺎل ﺷﺎﻳﺪ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗـﺎ ﭼﻨـﻴﻦ واﻧﻤﻮد ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎن ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻮﻳﮋه در ﻣﻴﺎن ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﺳﻮم وﺟﻮد دارد ﻛﻪ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻋﻠﻤـﻲوﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳـﻚ را ﺑـﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰاري ﺟﻬﺖ دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﻔﻮذ و ﺣﻴﺜﻴﺖ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﺣﻜﻮﻣﺖ رﻳﮕﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﻠﻢ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰار ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ در ﻗﺒﺎل ﻫﻨﺪ، ﭼﻴﻦ و ﺑﺮزﻳﻞ ﻳﻌﻨﻲ ﻋﻤﺪهﺗﺮﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ و »اﺗﺤﺎدﻳـﻪ ﻣﻠـﺖﻫـﺎي ﺟﻨـﻮب ﺷﺮﻗﻲ آﺳﻴﺎ3«ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻛﺸﻮرﻫﺎﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اوﻟﻴﻦ ﻣﻴﺪان آزﻣﺎﻳﺶ اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ، ﻣﺒﺎدرت ورزﻳﺪ.

دﻛﺘﺮ ﺟﺎن ﻣﻮﻧﺘﺎگ (1986) ﻣﺸﺎور ﻋﻠﻤﻲ رﻳﮕﺎن رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻃﻲ ﻧﻄﻘﻲ در ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻛﻨﮕﺮه اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﮔﻔﺖ:

اﻣﺮوزه ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻗﺪرت ﻧﻈﺎﻣﻲ، ﺗﻮان ﻋﻠﻤﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ وﻳﮋﮔﻲ ﻣﻠّـﻲ ﺗﻠﻘـﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ آنﻫﺎ اﺟﺎزه ﻣﻲدﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﻬﺸﻲ در ﺻﻒ ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ از ﻧﻔﻮذ ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي ﭼﺸﻢﮔﻴـﺮي در ﺻﺤﻨﻪ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ ﭼﻮن ﺑﺮداﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺟﻬﺎن را رﻫﺒﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ.

ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﺑﻪ اﻫﺮم ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻗﺪرتﻣﻨﺪي ﺑـﺮاي ﺗﻘﻮﻳـﺖ ﻣـﺸﺎرﻛﺖ ﻧﺰدﻳـﻚ ﺑـﺎ ﻣﺘﺤـﺪان ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ، ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺑﺎ ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل رﺷﺪ و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻮ ﺳﻴﺎﺳﻲ در ﺟﻬﺖ ﻣﻨﺎﻓﻊ آﻣﺮﻳﻜﺎ در رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺧـﻮد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ.

»اﺑﺘﻜﺎر ﻋﻠﻤﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ«4 ﻛﻪ ﻫﻨﺪ اﺑﺘﺪا در ﺳﺎل 1982 آن را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ و، ﺳﭙﺲ در ﺳﺎل 1985 ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﺠﺪد ﻗﺮار داد ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان

ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻣﺪل ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎ اﻣﻴﺪوار اﺳﺖ در دﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﺳﻮم ﻧﻴﺰ آن را ﭘﻴﺎده ﻛﻨﺪ.

ﺟﺎن دي. ﻧﮕﺮوﭘﻮﻧﺖ( 1986) 5 رﺋﻴﺲ اداره ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ و اﻣـﻮر ﻋﻠﻤـﻲ وزارت اﻣـﻮر ﺧﺎرﺟـﻪ آﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻣﻌﺘﻘـﺪ اﺳـﺖ ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪﻫﺎي دو ﺟﺎﻧﺒﻪ و ﭼﻨﺪ ﺟﺎﻧﺒﻪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻛﺎرﺑﺮد وﻳﮋهاي در ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ و دﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺣﺪ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ و اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﻬﻤﻲ در ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ.

از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ارﺗﺒﺎﻃﺎت در ﺟﻬﺎن ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﺮاﮔﻴﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻫﻢ ﻛـﺸﻮرﻫﺎي در ﺣـﺎل ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل، ورود و ﮔﺴﺘﺮش اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﻤﻜﺎري ﻛﻨﻨـﺪ. ﺑـﺴﻴﺎري از ﻛـﺸﻮرﻫﺎي در ﺣـﺎل ﺗﻮﺳـﻌﻪ از ﻃﺮﻳـﻖ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ و اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺑﻪ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ و ﻋﻼوه ﺑﺮ درﺧﻮاﺳﺖ از ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻣـﺸﺎرﻛﺖ در ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ و ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﻣﻬﺎرتﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﺧﻮد ﻣﺒﺎدرت ﻛﺮدهاﻧﺪ.

راﺟﻴﻮﮔﺎﻧﺪي ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﻓﻘﻴﺪ ﻫﻨﺪ ﻃﻲ ﻧﻄﻘﻲ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﻣﻠﻞ آﺳﻴﺎ و اﻗﻴﺎﻧﻮس آرام در ﻧﻮاﻣﺒﺮ 1986 در دﻫﻠﻲ ﻧﻮ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﭘﺎﻳـﺎندادن ﺑﻪ واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺻﻨﻌﺘﻲ و ﺗﻐﻴﻴﺮ روﻧﺪ واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺷﺪ. ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﻫﻨﺪ ﮔﻔﺖ ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪاﻣﺮوزي، در زﻣﺎنﻫﺎي ﻗﺪﻳﻢ در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي در واﻗﻊ ﺳﺮﻣﺸﻖ دﻳﮕﺮان ﺑﻮدهاﻧﺪ. ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﻫﻨﺪ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ، ﺑـﺮاي ﻛﺎﺳـﺘﻦ از ﻣﻴـﺰان واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻛﺸﻮرﻫﺎي آﺳﻴﺎ و اﻗﻴﺎﻧﻮس آرام، ﺗﻼشﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﺟﻬﺖ اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي، ﭘﺮوراﻧﺪن آن، ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑـﻮﻣﻲ، ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ در ﻣﻴﺎن ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل رﺷﺪ و ﺟﻬﺖﮔﻴﺮي ﻣﻨﺎﺳﺐ در اﺧـﻼق ﻛـﺎر ﻣﺘﻤﺮﻛـﺰ ﺷـﻮد. وي ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ از اﻣـﻀﺎ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﻮاﻓﻘﺖﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺳـﺎزﻣﺎن ﻣﻠـﻞ ﻣﺘﺤـﺪ1 ﺧﻮاﺳـﺖ ﺗـﺎ ﺑـﺎ ﺣﻔـﻆ ﻫﻮﺷـﻴﺎري از اﻧﺘﻘـﺎل ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﻣﻨﺴﻮخ و ﻣﺮدود ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮد ﺳﺎزﻣﺎنﻳﺎﻓﺘﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي، روﻧﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﺧﻮد را ﺳﺮﻋﺖ ﺑﺨﺸﻨﺪ. او در ﻫﻤﻴﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﻓﺰود ﻛﻪ ﻣﺮﻛﺰ اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي آﺳﻴﺎ و اﻗﻴﺎﻧﻮس آرام2 ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪي اﻳﻔﺎ ﻛﻨﺪ. دﺑﻴﺮ اﺟﺮاﻳﻲ اﺳﻜﺎپ (1986) ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺸﺎن ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﻛﺰ اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي آﺳﻴﺎ و اﻗﻴـﺎﻧﻮس آرام از ﺳـﺎل 1984 ﻛـﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژي و ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﺳﺮﻟﻮﺣﻪ ﻛﺎر آن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ، در ﻣﻴﺎن ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﺔ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﻬﺮت و اﻋﺘﺒﺎر ﺧﺎﺻﻲ ﻛﺴﺐ ﻛﺮد. ﺷﻬﺮت اﻳﻦ ﻣﺮﻛـﺰ در اﺟﻼس ﺳﺎل 1986 ﺑﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﻮﺿﻮع »ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﺗﻮﺳﻌﻪ و اﺑﻌﺎد ﻓﻨﻲ آن« در دﺳﺘﻮر ﻛﺎر اﺟﻼس ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺷـﺪه اﺳﺖ.

ﺳﻤﭙﻮزﻳﻮم ﻣﺸﺘﺮك ﺑﻴﻦﻣﻨﻄﻘﻪاي ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي3 و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ و اﺳﻜﺎپ ﻛﻪ در آورﻳﻞ 1987 در دﻫﻠﻲ ﻧﻮ ﺑﺮ ﭘﺎ ﺷـﺪ ﺑﺎ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﭘﻴﺎده ﻛﺮدن اﻟﮕﻮي اﻧﺘﻘﺎل ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺟﻨﻮب ﻛﻪ ﺑﺮ اوﻟﻮﻳﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﻴـﺸﺘﺮ از ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ ﺗﺄﻛﻴﺪ دارد، ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد. در اﻳﻦ ﺳﻤﭙﻮزﻳﻮم ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻛـﺸﻮرﻫﺎي در ﺣـﺎل ﺗﻮﺳـﻌﻪ از ﺗـﻮان اﻧﺘﻘـﺎل ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژيﻫـﺎ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ و اﻣﻜﺎﻧﺎت زﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ ﻻزم را ﻧﺪارﻧﺪ.

ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺸﻜﻞ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي، ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﺎﺧﺘﺎري و رﻓﺘﺎري ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن ﻧﻴـﺰ روﺑـﻪرو ﻫـﺴﺘﻨﺪ.

ﻛﺎرآﻳﻲ در زﻣﻴﻨﻪ اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، اﻗﺘﺼﺎدي، ﻓﻨﻲ و ﺳﻄﺢ ﭘﻴـﺸﺮﻓﺖ ﻧـﺮماﻓـﺰار و ﭼﮕـﻮﻧﮕﻲ ﻧﻬـﺎدي ﺷـﺪن و ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از آنﻫﺎ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد.

ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﻮق ﭼﻬﺎر ﻧﻴﺮوي دﻳﮕﺮ ﻛﻪ در ﭘﺬﻳﺮش »ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ ﺟﺪﻳﺪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ« ﻣﺆﺛﺮﻧﺪ، ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:

1. ﺑﺮداﺷﺖ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺷﺪه از ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاري ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮ.

2. اﻧﻘﻼب ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ اﻃﻼﻋﺎت.

3. اﻃﻼﻋﺎت و ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ.

4. ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎ.

ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت( NCT) 4، اوﻟﻮﻳﺖﻫﺎ، ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻧﮕﺮاﻧﻲﻫﺎي ﺧﺎﺻﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد آوردهاﻧـﺪ ﻛـﻪ ﭘـﺬﻳﺮش و ﻫﻤﻜـﺎري ﻣﺘﻘﺎﺑـﻞ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ و در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ را ﺿﺮوري ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ. ﺗﺎ ﻛﻨﻮن ﺗﻼشﻫـﺎي ﭘﺮاﻛﻨـﺪهاي ﺑـﺮاي ردﻳـﺎﺑﻲ اﺛـﺮات ﺑـﻪ ﻛـﺎرﮔﻴﺮي ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﻏﺮﺑﻲ در ﺟﻬﺎن ﺳﻮم ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻣﺴﺎﻳﻞ ﻣﻬﻢ زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺛﺮات ﺟﻮي ﭼﺮﻧﻮﺑﻴﻞ، ﺑﻮﭘﺎل وآﺳﻴﺐ دﻳﺪن ﻻﻳﻪ اوزون ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ در ﻛﺎﻧﻮن ﻣﺒﺎﺣﺜﺎت و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻣﻠّﻲ و ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.

ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي دارﻧﺪ وﻟﻲ از ردﻳﺎﺑﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺟﺪﻳـﺪ و ارزﻳـﺎﺑﻲ اﺛـﺮات آنﻫﺎ ﺑﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻏﺎﻓﻞ ﻣﺎﻧﺪهاﻧﺪ. اﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ از داﺷﺘﻦ ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻛﺎرآﻣﺪ ﺑﺮاي ارزﻳﺎﺑﻲ اﺛﺮات ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺑـﺮ ﻛﺸﻮرﺷﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﺤﺮوﻣﻨﺪ.

از اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎ، ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ رﻏﻢ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻣﻮﺟﻮد در زﻣﻴﻨﻪ دﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺳﺨﺖاﻓﺰار ارﺗﺒﺎﻃﻲ، ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺎن

ﺳﻮم ﺑﻴﺶ از ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ از ﺗﺄﺛﻴﺮات اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و رواﻧﻲ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ارﺗﺒﺎﻃﻴﺔ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﺎﻟﻘﻮه اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻛـﻪ از ﻛـﺎرﺑﺮد آنﻫـﺎ ﭘﺪﻳـﺪ آﻣﺪه، ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ آن و ﺗﻬﺪﻳﺪاﺗﻲ ﻛﻪ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد ﻧﮕﺮاﻧﻨـﺪ. ﺑـﻪ ﻫﻤـﻴﻦ دﻟﻴـﻞ ﻣـﺎ از اﻳـﻦ ﭘﺪﻳـﺪه ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژيﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ.

---

مطلب‌های دیگر از همین نویسنده در سایت آینده‌نگری:

+ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ 

+ ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي در ﻛﺸﻮرﻫﺎي در ﺣﺎل ﺗﻮﺳﻌﻪ 

منبع: 134

نسخه‌ی چاپی ارسال اين مطلب به دوستان

---

[نظر دهید]    [تعداد نظرهای ثبت شده در پیوند با این مطلب: 0] 

.

---