رابطه استرس پدر و مغز جنین ـ پژوهشگران دانشگاه پنسیلوانیا نشان داده اند که استرس باعث چه تغییراتی در اسپرم موش نر می شود و این تغییرات چه تأثیری بر توسعه مغز جنین خواهد داشت.
این پژوهش به رهبری «تریسی ال بیل» استاد علوم اعصاب دانشکده دامپزشکی پنسیلوانیا و دانشکده پزشکی پرلمن صورت گرفت و وی و همکارانش به سرنخ های مهمی دست یافته اند که نشان می دهد تجربیات زندگی پدر چگونه ممکن است بر رشد مغز جنین و سلامت روان کودکان آینده از طریق ابزار صرفاً بیولوژیکی تأثیر بگذارد.
این پژوهشگر گفت: “برای من جالب توجه بود که استرس به ظاهر خفیفی که به یک موش نر وارد شده، چگونه باعث تغییری عظیم در پاسخ ریزآر ان آی ها می شود و بر رشد جنین در آینده اثر می گذارد.”
پژوهشگران در پژوهش های اولیه ، اسپرم موش های پدر تحت استرس را با همتایان بدون استرس مقایسه کرده و دریافتند افزایش بیان ۹ ریز آر ان ای در حیوانات تحت استرس قابل مشاهده است. این گروه از پژوهشگران ۹ ریزآرانای را به جنین موش تزریق کردند و هنگامی که جنین رشد کرد، به بررسی پاسخ او به استرس پرداختند و مشاهده کردند جنینی که تزریق آر ان ای را دریافت کرده است هنگامی که در معرض یک استرس قرار می گیرد، سطوح کورتیزون متفاوت تری نسبت به جنین کنترل شده دارد. موش هایی که چند آر ان ای به آنها تزریق شده بود، همچنین تغییرات قابل توجهی را در بیان صدها ژن در هسته paraventricular، منطقه ای از مغز که مدیریت مقررات استرس را به عهده دارد، نشان دادند. این گروه قصد دارد در آینده به بررسی عواملی بپردازد که می تواند به مشتقات سلولی و انتشار آر ان ای یا مداخله منجر شود و از جمله تأثیر ارائه پاداش به جنس نر تحت استرس و تأثیرات آن بر جنین را بررسی کند. آنها همچنین امیدوارند بتوانند به پژوهش نقش آر ان ای در انسان ها و تأثیر آن بر نحوه واکنش نمونه ها به استرس بپردازند.
آسیب های مغزی ناشی از فشار خون ـ بر اساس پژوهش جدید پژوهشگران، روش ویژه تصویربرداری روی افراد مبتلا به فشار خون بالا توانسته است آسیب های دستگاه عصبی متصل کننده بخش های مختلف مغز برخی از این افراد در اثر فشار خون بالا را نشان بدهد. آسیب در این قسمت از مغز موجب به وجود آمدن مشکلاتی در انجام مهارت های خاص شناختی،
تصمیم گیری و توانایی تنظیم احساسات خواهد شد. «دنیلا کارنواله»، سرپرست تیم پژوهش از دانشگاه رم، در این باره می گوید: “در حال حاضر راه های بسیار روشنی وجود دارد که از طریق آن می توان آسیبی که فشار خون بالا می تواند روی کلیه ها، چشم ها و قلب داشته باشد را شناسایی کرد. ما به دنبال پیدا کردن راهی بودیم که بتوان از طریق آن بیماری زوال عقل که با بیماری های عقلی و عروقی مرتبط است، را زودتر از موعد پیش بینی کرد.”
بسیاری از پژوهش ها تمرکز خود را روی اثراتی که فشار خون بالا می تواند روی ماده خاکستری مغز بگذارد، قرار داده اند. با این حال کارنواله پیشنهاد کرد توجه به ماده سفید مغز می تواند پیش بینی اثرات مخرب فشار خون بالا روی مغز را جلو بیاندازد.
پژوهشگران برای ارزیابی و مقایسه خواص ساختاری و عملکردی اتصالات اصلی بین بخش های مختلف مغز از فناوری تصویربرداری DTIاستفاده کردند. این نوع از فناوری تصویربرداری پیشرفته تر از روش های مرسومی مانند MRIاست. برای انجام این پژوهش از ۳۰شرکت کننده استفاده شده که ۱۵نفر از آنها برای تعدیل فشار خون بالای خود مجبور به مصرف دارو بودند و باقی این شرکت کنندگان فشار خون طبیعی داشتند.سپس از مغز هر دو گروه MRI و DTIگرفته شد. در MRI هیچ کدام از این شرکت کنندگان اختلالی دیده نشد در حالی که DTIافراد دارای فشار خون بالا آسیب هایی در این موارد دیده شد الیاف مغز که روی کارکردهای غیرکلامی مغز تأثیر می گذارد؛الیاف عصبی که عملکرد اجرایی و تنظیم هیجان را بر عهده دارد؛الیاف سیستم لیمبیک که در کارهای توجهی درگیر می شود.
تشخیص تومورها با لرزه های مغزی ـ مغز انسان همواره در حال «وزوز کردن» یا به نوعی ریزارتعاشاتی مانند زمین لرزه است و اکنون دانشمندان از این ویژگی برای تشخیص دقیق تومورها و سایر موارد غیرعادی در بدن استفاده می کنند. تجزیه و تحلیل ارتعاشات درونی مغز برای دانشمندان از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا حالا آنها می توانند با نتایج به دست آمده از این بررسی ها با اطمینان خاطر بیشتری درباره مکان دقیق تومورها صحبت کنند.
ممکن است در سراسر بدن اتفاقات غیرعادی مختلفی روی دهد که در نتیجه آنها بروز علایم بیماری و اختلالات حاد دور از ذهن نخواهد بود. اکنون دانش بشری به آن سطح از پیشرفت دست یافته که می تواند از روی بررسی موشکافانه ارتعاشات مغزی که دسته کمی از زمین لرزه در مقیاس بسیار ریز ندارد، کیفیت و مکان دقیق این اختلالات را رصد کند.بدین منظور الگوریتمی ارایه شده است که از آن می توان برای مطالعه چنین مغزلرزه هایی استفاده کرد. در واقع این الگوریتم ویژه چنین ارتعاشاتی طراحی شده است. خاصیت ارتجاعی اندام های مختلف بدن یک ویژگی منحصر به فرد و سودمند محسوب می شود که از روی آن می توان با قطعیت درباره بروز اختلالاتی خاص در بخش های مختلف بدن صحبت کرد. تصویربرداری مافوق صوت ابزار بسیار کاربردی است که با استفاده از آن می توان ارتجاعی بودن اندام هایی نظیر کلیه ها را ارزیابی کرد و از این طریق بروز اختلالاتی در این اندام حیاتی را بررسی کرد. استفاده از این ابزار برای نفوذ به درون جمجمه نتیجه ای ندارد و به همین دلیل از اسکنرهای MRIاستفاده می شود و البته این فناوری نیز زمانی کاربرد دارد که جمجمه دچار ارتعاش شود. متأسفانه چنین کاری تبعات منفی نظیر سردرد همراه دارد.
حالا گروهی از پژوهشگران در فرانسه دست به ابتکار عمل جالبی زده و به عنوان جایگزینی مناسب، ارتعاشات طبیعی مغز را دنبال می کنند. زمانی که خون وارد مغز می شود آن را به لرزش درمی آورد. این لرزش بسیار مختصر است و ما آن را احساس نمی کنیم. پژوهشگران برای بررسی این روند الگوریتمی را تهیه کرده اند که مشابه آن را زمین شناسان برای آنالیز دقیق ارتعاشات درون زمینی مورد استفاده قرار می دهند. به نوشته نیوساینتیست، پژوهشگران توانسته اند این الگوریتم را با اسکنرهای MRIجفت سازی کرده تا از آن برای اندازه گیری دقیق ارتعاشات در مغز و در نتیجه تشخیص دقیق اختلالات مختلف استفاده کنند.
افزایش سکته مغزی با مصرف قرصهای ضدبارداری ـ پژوهشگران به تازگی در
پژوهش های خود به این نتیجه رسیده اند که مصرف قرص های ضدبارداری با افزایش خطر ابتلا به سکته مغزی در ارتباط است.
بر اساس یافته پژوهشگران در برخی موارد این خطر تا حدی افزایش می یابد که می توان به زنان پیشنهاد کرد تا حد ممکن از خوردن قرص ضدبارداری خودداری کنند.پژوهشگران این پژوهش در گزارشی بیان کرده اند که حدود ۱۰۰میلیون زن در سراسر جهان از
قرص های بارداری استفاده می کنند یا حداقل در گذشته مصرف می کرده اند و اکنون مصرف آنها را کنار گذاشته اند. این تیم پژوهشی توضیح
می دهد که قرص های ضدبارداری خطر ابتلا به سکته مغزی ایسکمیک را در زنان کاملاً سالم افزایش می دهد به طوری که خطر ابتلا به سکته مغزی در هر ۱۰۰هزار زن از ۴ر۴به ۵ر۸افزایش می یابد. لازم به ذکر است که سکته مغزی ایسکمیک در نتیجه تشکیل لخته خون در مغز به وجود
می آید. مصرف این قرص ها در زنانی که سابقه میگرن، مصرف دخانیات یا فشار خون بالا دارند خطر تشکیل لخته خون در مغز و به دنبال آن سکته مغزی را بیشتر کرده است.
«ماریسا مک جینلی»، سرپرست تیم پژوهش، در این باره می گوید: “افزایش خطر ابتلا به سکته مغزی در اثر مصرف قرص های ضدبارداری هر چند ناچیز است اما با این وجود قابل توجه و ملاحظه است.”
بر اساس این شواهد پیشنهاد ترک قرص های بارداری برای زنان عاقلانه به نظر می رسد و بنا بر نظر کارشناسان، این خطر بیشتر از چیزی است که به نظر می رسد و در بیشتر موارد باید زنان را نسبت به استفاده از قرص های ضدبارداری دلسرد کرد و استفاده از سایر روش های پیشگیری را به آنها پیشنهاد داد.