جوراب هایی برای آینده
اگر عضو یکی از شبکههای زیر هستید میتوانید این مطلب را به شبکهی خود ارسال کنید:
[27 Oct 2012]
[ صالح سپهری فر ]
قرن هاست که بشر از بافته های مختلف برای پوشانیدن و حفاظت از پاها در برابر سرما و گرما و شرایط نامطلوب محیطی استفاده کرده است. با صنعتی شدن جهان، انواع جوراب با طرح ها و نقش های متفاوت با قیمتی ارزان تر در دسترس بشر قرار گرفت.
با وجود این تنوع و تفاوت های ظاهری، جوراب های رایج فعلی ساختار و مواد اولیه مشابهی دارند. در این میان، شناخت بیشتر ما از ویژگی های مواد و نیز پیشرفت های چشمگیر در حوزه فناوری نوین، طراحی و ساخت جوراب را بی بهره نگذاشته است. به این ترتیب برخی از ضعف هایی که آنها را به عنوان ویژگی های غیر قابل تغییر جوراب پذیرفته بودیم قابل حل شده اند. در این نوشتار به بررسی چندین فناوری نوین در طراحی و تولید جوراب می پردازیم.
● پاهایی که دیگر یخ نمی زنند
سرد شدن پاها یکی از مشکلاتی است که ساکنان مناطق سردسیر و کوهنوردان با آن دست و پنجه نرم می کنند. در این میان فناوری نوین استفاده از رشته های نقره ای به کمک انسان آمده است. نقره با قابلیت بازتاب دادن ۹۵ درصد از انرژی تابشی برخوردکننده با آن بیشترین میزان بازتابش را میان فلزات مختلف دارد.
استفاده از رشته های ظریف نقره ای در ساخت جوراب سبب بازگرداندن انرژی گرمایی بدن به پوست و در نتیجه حداکثر کاهش اتلاف انرژی از طریق پاها می شود. همچنین دستکش هایی که با این نوع فناوری تولید می شوند نیز می توانند در یک روز یا شب بسیار سرد، گرما را به دست ها برگردانند.
● جوراب هایی که دیگر بو نمی دهند
فعالیت باکتری هایی که با عرق کردن پا فعال می شوند عمده ترین دلیل بو گرفتن پا و جوراب است. پیشرفت های بشر در فناوری نانو به صنعت تولید جوراب نیز گسترش یافته و راه حلی برای این مشکل ارائه کرده است. رشته های نانوی نقره به کار رفته در جوراب های ضد عرق بهتر از الیاف معمولی می توانند عرق پا را جذب کنند.
همچنین این نوع رشته ها توانایی از بین بردن باکتری های تولیدکننده بوی بد را نیز دارند. البته استفاده از نانوذرات نقره، پدیده جدیدی در دنیای فناوری نیست. سال هاست از این شیوه در پزشکی برای از بین بردن باکتری های موجود روی ابزارها و تجهیزات پزشکی بهره گرفته می شود.
البته روند فعلی استفاده از نانوذرات نقره در ساخت جوراب های ضد عرق نگرانی هایی را نیز در جوامع علمی ایجاد کرده است. از آنجا که پس از هر بار شست وشو، قسمتی از این ذرات از جوراب جدا شده و وارد سیستم فاضلاب می شود، ممکن است آسیب های جدی و جبران ناپذیری به محیط زیست وارد کند.
● جوراب هایی که خود به خود پاک می شوند
پژوهشگران چینی بتازگی به فناوری تولید نوعی پارچه دست یافتند که می تواند به صورت خودکار لکه ها و آلودگی های موجود روی خود را از بین ببرد. این نوع پارچه که در ساخت آن از ترکیبی از نانوذرات دی اکسید تیتانیوم و نیتروژن بهره گرفته شده است، در صورت قرار گرفتن در معرض تابش آفتاب می تواند خود را تمیز کند.
البته در گذشته نیز نوعی پارچه با این قابلیت طراحی شده بود، اما مشکل در این بود که حتما باید در معرض تابش فرابنفش قرار می گرفت. پژوهشگران سازنده این پارچه ابراز امیدواری کرده اند که در آینده بتوان از آن در ساخت جوراب و انواع مختلف لباس بهره گرفت.
● جوراب هایی که دیگر سوراخ نمی شوند
یکی از دلایل اصلی دور انداختن جوراب ها، سوراخ شدن آنها بویژه در ناحیه انگشتان و پاشنه پاست. همین نکته یک مبتکر ۲۳ ساله به نام کامرون کریتر را به فکر ساخت جوراب هایی انداخت که هرگز سوراخ نمی شوند.
این مبتکر با الهام گیری از جلیقه های ضدگلوله ای که هرگز سوراخ نمی شوند، نوعی جوراب را طراحی و تولید کرده است. در واقع در قسمت انگشتان و کف این جوراب از نوعی ماده کربنی خاص استفاده شده که در برابر سوراخ شدگی و پاره شدگی مقاومت کرده و عمر مفید جوراب را بسیار طولانی تر می کند. این نوع جوراب ها بتازگی با نام تجاری سقراط (Socrates) به بازار عرضه شده و هر جفت آن به قیمت ۲۵ دلار به فروش می رسد. شرکت تولیدی این محصول حتی ضمانت هم می کند این جوراب ها هرگز سوراخ نمی شوند.
● جوراب هایی که دیگر گم نمی شوند
بتازگی نوعی جوراب هوشمند تولید و به بازار عرضه شد که مجهز به یک چیپ شناسایی امواج رادیویی (RFID) است. این چیپ نقش شناسنامه جوراب را دارد و اطلاعاتی نظیر شماره سریال تولید آن را در خود جای داده است.
پس از این که چند تا از جوراب ها شسته شد، می توانیم چیپ های روی هر جوراب را اسکن کنیم. اسکنر داده ها را از طریق بلوتوث به تلفن همراه هوشمند فرستاده و نرم افزار مربوط در گوشی فعال می شود.
این نرم افزار داده های دریافتی را بسرعت پردازش کرده و عمر جوراب، این که متعلق به پای راست است یا چپ، تعداد دفعاتی که از ابتدا تاکنون شسته شده است و این که کدام جوراب دیگر جفتش است را نشان می دهد. پس از پیدا کردن جفت هر جوراب و اسکن چیپ نصب شده روی آن، اطلاعات مربوط به تعداد دفعات شست وشوی آنها به روزرسانی می شود. رنگ این جوراب های هوشمند سیاه است. یکی از مشکلاتی که به جوراب های سیاهرنگ مربوط است، کاهش تدریجی رنگ آنها طی شست وشوی های مکرر است. نرم افزاری که برای این جوراب ها طراحی شده قابلیت دیگری نیز دارد و آن هم تعیین میزان سیاه بودن این جوراب هاست. در واقع این نرم افزار با ارزیابی تصویری که به وسیله دوربین تلفن همراه هوشمند از جوراب گرفته می شود، رنگ فعلی و درجه سیاه بودن آن را بررسی کرده و مناسب بودن یا نبودن پوشیدن آن را به کاربر اعلام می دارد. البته قیمت ۱۸۹ دلاری به ازای هر جفت جوراب هوشمند، شاید چندان به مذاق همه خوش پوش ها سازگار نباشد!
مطلبهای دیگر از همین نویسنده در سایت آیندهنگری: