Iranian Futurist

بعضی از حرف ها هست که مستقل از این که چه می گوید باید دید از دهان چه کسی بیرون می آید. شاید همه ما درباره موجودات فضایی بارها شنیده باشیم یا در بحث های مختلف فکر کرده باشیم که اگر زمانی ما با موجودات هوشمندی برخورد کنیم چه اتفاقی خواهد افتاد، اما وقتی فردی مانند استفان هاوکینگ که این روزها به نمادی برای علم مدرن تبدیل شده است درباره این موضوع هشدار می دهد حداقل حسنش این است که افراد به فکر فرو می روند و درباره این موضوع بیشتر فکر می کنند و برای مدتی چنین موضوعی از حاشیه به متن بحث های رسانه ای و مردمی کشیده می شود.

خوشبختانه فردی مانند استفان هاوکینگ به جایی رسیده است که ترسی از بیان اید ه هایش هرچقدر هم که دور از ذهن باشد، ندارد. او اخیرا در مجموعه مستندی ظاهر شده و هر بار درباره داستان مهمی بحث می کند.

او همچنین در سخنرانی های ترویجی متعددش درباره موضوعات مختلف پیش روی بشر هشدارهایی ارائه می کند که بحثی را در جامعه باعث می شود.

یکی از جدیدترین بحث های او در این باره بود که انسان اگر می خواهد از خطر انقراض جان سالم به در ببرد چاره ای جز ترک سیاره مادری ندارد. آیا این هشداری فانتزی است؟ یا واقعیتی در آن نهفته است؟ چه چیزی باعث شده این دانشمند نتیجه بگیرد که ماندن روی زمین به معنی انقراض بشر خواهد بود. موارد زیر شاید برخی از این دلایل و همچنین مقاصد احتمالی انسان در سفر به دشت ستاره ها باشد.

سیاره زمین یکی از سیاره های سنگی در اطراف ستاره ای معمولی و میانسال است. حدود ۵ میلیارد سال از عمر خورشید می گذرد و همین مقدار هم از عمر آن باقی مانده است البته مدت ها پیش از آن که عمر ستاره مادر ما به پایان برسد، مجموعه رویدادهایی در قلب خورشید آغاز می شود که نتیجه آن نابودی حیات روی زمین خواهد بود.

ستاره ای مانند خورشید در اواخر عمر خود و زمانی که منابع سوخت هیدروژنی اش به پایان برسد شروع به انبساط می کند و شعاع خود را تا نزدیکی های زمین افزایش می دهد.

تابش دریافتی از این ستاره در آن هنگام به حدی است که هیچ نوع از حیاتی که ما می شناسیم قادر به مقاومت در برابر آن نیست و به این ترتیب پیش از آن که خورشید برای همیشه خاموش شود، بساط حیات از روی زمین برچیده خواهد شد.

اما آیا صحبت هاوکینگ اشاره به این موضوع دارد؟ آیا او از هم اکنون درباره ۴ میلیارد سال دیگر هشدار می دهد؟ به نظر می رسد او دلایل دیگری برای نگرانی در اختیار دارد البته اگر همین یک مورد هم باشد واقعا از هم اکنون باید به آن فکر کنیم. اگر زمین و حیات طی ۴ میلیارد سال آینده دوام بیاورند و اگر انسان بتواند به هر طریقی از خطراتی که پیش پای او قرار دارد جان سالم به در ببرد و به آن دوران برسد در آن هنگام باید آخرین خداحافظی را با سیاره مادری اش انجام دهد.

این بدان معنی است که باید همه نژاد بشر را نه تنها از زمین بلکه شاید از منظومه شمسی به جایی منتقل کرد که سیاره ای مناسب برای ادامه حیات وجود داشته باشد. این چشم انداز رویاگون باعث می شود از هم اکنون به فکر بیفتیم، اما تا پیش از آن زمان، نگرانی های بسیاری وجود دارد به طوری که برخی حتی اعلام می کنند دوام آوردن بیش از یک قرن انسان روی زمین خود چالش بزرگی خواهد بود.

یکی از مصیبت هایی که در کوتاه مدت پیش روی ماست نبردها و رقابت های نظامی است. سیاره ما اکنون انبوهی از سلاح های عجیب و غریب را درون خود انبار کرده و تبدیل به بشکه ای شده است که یک جرقه می تواند آن را تا مرز نابودی پیش ببرد. متاسفانه اراده ای برای تغییر این وضع وجود ندارد و کشورهایی که روی یک سیاره زندگی می کنند بیشتر از آن که به زمین مشترکی نگاه کنند که روی آن قرار دارند به اختلاف هایشان نگاه می کنند. هر بار که سلاحی فعال می شود فقط نیروهای مقابل هم نیستند که آسیب می بینند بلکه طبیعت نیز قربانی می شود.

از سوی دیگر انسان به دلایل مختلف در حال خالی کردن زمین از انباشته های چندین میلیون ساله خود است. به نفت نگاه کنید. حاصل میلیون ها سال فعالیت زیستی در زمین به مایعی تبدیل شده است که برای سوخت مناسب است، اما تمام ذخیره های چند میلیون ساله در عرض تنها چند صد سال مصرف می شوند. بزودی ذخایر نفتی جهان به انتها خواهد رسید و این در حالی است که هر روزی که می گذرد ما نیاز بیشتری به این ماده و مشتقات آن پیدا می کنیم و هرچقدر هم که آنها را بیشتر مصرف می کنیم آسیب بیشتری به محیط زیست خود وارد می کنیم.

گازهای گلخانه های حاصل از سوخت های فسیلی به طور جدی در حال نابود کردن سیاره ماست و با افزایش دمای میانگین سیاره زمین باعث شده تغییرات اقلیمی وسیعی آغاز شود. تغییراتی که انسان و بسیاری از موجودات زنده را در خطر قرار می دهد. ادامه چنین روندی البته منجر به نابودی حیات روی زمین نخواهد شد.

حیات به شکل های دیگری بروز خواهد کرد و ادامه می یابد اما بعید است در بین حیات دوام یافته نشانی از انسان بتوان پیدا کرد.

در همین حال جمعیت سیاره ما به گونه ای شگفت در حال رشد است. برای هزاره ها جمعیت زمین روند ثابت و معقولی داشته است و جمعیت آنقدر زیاد نبود که انسان به منابع سیاره فشار بیاورد، اما صنعتی شدن، شهرنشینی، رفاه بیشتر، افزایش سطح بهداشت و همه و همه باعث شد تا جمعیت زمین شاهد انفجاری کم نظیر باشد. تنها در طول یک قرن جمعیت سیاره ما به بیش از ۲ برابر رسیده و شیب منحنی افزایش جمعیت جهان بسیار تند است. این افراد جدید نیاز به منابع، غذا، هوا، انرژی و مکانی برای زیستن دارند و متاسفانه امکانات زمین محدود است.

فکر کردن به چنین مسائلی باعث می شود تا فکر کنیم ایده هشدارآمیز هاوکینگ ایده ای درست و منطقی است. ایده ای که باید از اکنون به آن فکر کرد و گرنه بسیار دیر خواهد شد.

اما انسان اگر بخواهد توصیه هاوکینگ را برای سفر از زمین جدی بگیرد کجا باید برود؟ به نظر می رسد چند مرحله اصلی پیش روی انسان باشد. یکی از نخستین اهداف می تواند ماه و سیارک ها باشد. ماه نزدیک ترین و آشناترین جرم سماوی به ماست. محلی است که ما می توانیم در آن پایگاه های کوچک و نخستین کلونی ها و شهرنشین های خارج از زمین خود را به وجود بیاوریم. این نخستین تمرینی خواهد بود که انسان درباره حضور در فضا انجام می دهد.

همچنین امکان استفاده از برخی منابع و معادن این قمر زمین نیز وجود دارد. هدف دیگر دم دست، سیارک هایی هستند که منابع معدنی بی شمار و حتی منابع آب را می توان در آنها پیدا کرد. اما در نهایت باید به فکر ایجاد شهرک هایی در فراسوی زمین بود. کلونی های مهاجرنشینی که بتوانند منابع مورد نیاز را جمع آوری کنند. شاید مریخ و اقمار مشتری گزینه های مناسبی باشند.

گام آخر توسعه پیشران هایی خواهد بود که انسان را به فراسوی مرزهای منظومه شمسی ببرد. شاید سیاره تازه بتواند تمدنی تازه را در آنجا آغاز کند.

اما همه اینها تنها زمانی اتفاق خواهد افتاد که انسان در ابتدا عزم نجات خود را داشته باشد. باور کند که باید سیاره خود را حفظ کند و این که به عنوان یک گونه زنده در خطر جدی قرار دارد. در آن هنگام می تواند سرمایه های خود را به جای آن که صرف نابودی زمین کند در راه توسعه و نجات و تامین امنیت و سفر به مرزهایی در فراسوی زمین صرف کند.

Iranian Futurist		Ayandeh-Negar
Welcome To Future		Tomorow is built today

	در باره ما	تماس با ما	خبرهای علمی	احزاب مدرن	هنر و ادبیات	ستون آزاد	محیط زیست	حقوق بشر	اخبار روز	صفحه‌ی نخست
	آرشیو	اندیشمندان آینده‌نگر	تاریخ از دیدگاه نو	انسان گلوبال	دموکراسی دیجیتال	دانش نو	اقتصاد فراصنعتی	آینده‌نگری و سیاست	تکنولوژی	از سایت‌های دیگر