روش هاى نوين درمان سرطان
اگر عضو یکی از شبکههای زیر هستید میتوانید این مطلب را به شبکهی خود ارسال کنید:
[04 Sep 2007]
[ وحيد ارجمند]
سلول واحد اصلى و ساختمانى حيات آدمى است كه مانند كيسه اى، پروتئين ها، اسيدهاى چرب، كربوهيدرات ها و دى ان اى (DNA) را دربرمى گيرد، قابليت رشد، تكثير و همانندسازى از ويژگى هاى اصلى سلول هاى زنده است. با توجه به ساختار ژنتيكى هر سلول مى توان سرعت رشد، تقسيم و زمان مرگ آن را مشخص كرد كه در حالت طبيعى زمان مرگ سلول هاى بدن انسان و جايگزينى آن با سلول هاى جوان از برنامه اى منظم و مشخص پيروى مى كند و اين فرايند به طور ثابت و به صورت دوره اى در بدن انسان اتفاق مى افتد.
سرطان را مى توان نوعى از بيمارى دانست كه در آن سلول ها ديگر امكان تقسيم و رشد عادى را ندارند و اين توانايى را از دست مى دهند و اين خود سبب تخريب و فاسد شدن بافت هاى سالم بدن مى شوند و پس از جمع شدن اين دسته از سلول ها و تخريب سلول هاى بافت هاى سالم بدن توده اى تحت نام تومور در بدن انسان ايجاد مى شود، كه اين تومور به دو حالت خوش خيم و بدخيم وجود دارد. در حالت خوش خيم تومور به لايه اى محدود ختم شده و به ساير بافت ها و ارگان ها سرايت نمى كند كه اين حالت تومور را غيرسرطانى مى نامند اما اگر تومور گسترده شده و يا قابليت پخش شدن و احاطه كردن ساير بافت ها را داشته باشد تومور سرطانى و يا بدخيم ناميده مى شود.
* تومور بدخيم
تومور بدخيم بنابر دلايل زيادى ممكن است به وجود بيايد كه از مهم ترين اين دلايل مى توان به موارد زير اشاره كرد:
۱ـ تكثير بعضى از سلول ها به طور غيرقابل كنترل در بدن
۲ـ عدم توانايى سيستم ايمنى بدن در پيشگيرى از تقسيم بى رويه سلولى
۳ـ بزرگ ترشدن غيرطبيعى تعدادى از سلول ها
سرطان فرآيندى پويا است كه توسط متغيرهاى ناشناخته و مستقل متعددى موجب تغييرات مولكولى سلول شده و سرانجام به تداخل در سيستم تكثير سلول منتهى مى شود. از نخستين نشانه هاى بروز سرطان مى توان به تغيير شكل سلول اشاره كرد كه در صورت تشخيص به هنگام اين مورد مى توان از پيشرفت سرطان تا حدودى جلوگيرى به عمل آورد. عواملى كه در زير به آن ها اشاره شده است در زمره عواملى هستند كه به ايجاد سلول هاى سرطانى كمك مى كنند:
۱ـ استعداد ميزبان: وجود نقص در كروموزوم و يا انتقال ژن هاى معيوب به جنين و سپس رشد يافتن اين ژن ها و يا ساير عوامل ژنتيكى كه در بدن ميزبان وجود دارد.
۲ـ عوامل ايمنى: نارسايى هايى كه در سيستم ايمنى طبيعى بدن وجود دارد.
۳ـ داروهاى ضعيف كننده سيستم ايمنى: استفاده از داروهايى كه موجب سركوب سيستم ايمنى طبيعى بدن شده و در اثر ضعيف شدن سيستم ايمنى بدن زمينه ظهور بيمارى هاى مختلف فراهم مى شود.
۴ـ وجود ويروس: رسوخ ويروس هاى خاصى به بدن انسان سبب تغيير دادن شكل سلولى شده و در نتيجه منجر به تكثير خارج از كنترل سلول ها شده و سپس زمينه را براى سرطان فراهم مى كند.
۵ـ عوامل محيطى: در محيط پيرامون ما موادى وجود دارند كه سرطان زا مى باشند، اين مواد خصوصاً در مشاغل خاصى به وفور يافت مى شوند مانند پرتونگارها، راديو اكتيو، امواج الكترو مغناطيسى و غيره
۶ ـ عوامل ترشح هورمونى: اين عوامل معمولاً سبب افزايش سرعت رشد بيمارى مى شوند.
* روش هاى درمان سرطان
مى توان به جرأت ادعا كرد كه تاكنون بيش از ۲۰۰ نوع مختلف سرطان مورد شناسايى دانشمندان قرار گرفته است كه هر كدام از اين سرطان ها مى تواند بافت هاى قسمتى از بدن را احاطه كرده وآن را از بين ببرد. هر كدام از اين انواع مختلف سرطان مشخصات و درمان خاص خود را دارند اما مى توان روش هاى اصلى و مشتركى را كه در همه آن ها به كار مى رود به دسته هاى زير تقسيم كرد:
۱ـ جراحى ۲ـ راديوتراپى ۳ـ شيمى درمانى ۴ـ هورمون درمانى ۵ـ ژن درمانى
* سرطان و شغل
يكى از مهم ترين دلايل بروز سرطان در افراد مختلف محيط پيرامون آن ها مى باشد كه اين امر با توجه به حضور بلندمدت افراد در مشاغل مختلف قابل توجه است. همه مشاغل مانند هم نيستند و به همين دليل وجود عوامل خطرزا در شغل هاى مختلف نيز يكسان نيست. به عنوان مثال كارگرى كه در حال كار در يك كارخانه ريسندگى و بافندگى است از نظر در معرض قرار گرفتن عوامل سرطان زا با كارگرى كه در كارخانه خودروسازى است و يا كارمندى كه در دفتر ادارى به كار مشغول است تفاوت دارد. خوشبختانه امروزه طب كار در زمينه هاى پيشگيرى از ابتلا به بيمارى پيشرفت هاى فراوانى كرده است و پزشكان زيادى در حال فعاليت بر روى جنبه هاى مختلف آن هستند. اين دسته از پزشكان در كارخانه هاى پرخطرى كه عوامل بيمارى زاى زيادى در آنها وجود دارد كارگران را به صورت دوره اى مورد معاينه قرار مى دهند تا از بروز بيمارى هاى مختلف و خصوصاً سرطان جلوگيرى شود.
* درمان هاى تركيبى
از زمان بروز نخستين علايم سرطان مى توان بيشتر تومورهاى بدخيم را براساس ميزان و وسعت پيشرفت آنها درجه بندى كرد. به عنوان نمونه تومورهاى كوچك را كه به گره هاى لنفى يا ديگر نقاط بدن گسترش نيافته اند تومورهاى مرحله يك و تومورهايى را كه توسعه بيشترى يافته و به گره هاى لنفى توسعه يافته اند تومورهاى مرحله دو و سه و تومورهايى را كه پيشرفت بسيار زيادى داشته و در نقاط كليدى بدن قرار گرفته اند تومورهاى مرحله چهار مى نامند.
پزشكان از روش هاى جراحى يا پرتودرمانى براى معالجه بيمارانى كه داراى تومورهاى مرحله اول هستند استفاده مى كنند و در تومورهاى مراحل دوم و سوم از درمان هاى تركيبى بهره مى گيرند كه شايع ترين روش درمان تركيبى استفاده از جراحى يا پرتودرمانى و به دنبال آن شيمى درمانى است.
در روش جديدترى از درمان هاى تركيبى و تعديلى كه القاى شيمى درمانى (Induction chemotherapy) ناميده مى شود ابتدا شيمى درمانى و سپس جراحى پرتودرمانى انجام مى شود اين روش به متخصصان اين امكان را مى دهد كه با مشاهده سرعت كوچك شدن و تحليل تومور اوليه ميزان اثربخشى داروها را مورد ارزيابى قرار دهند.
اين روش از درمان هاى تركيبى امكان درمان سلول هاى تومورى را كه در سراسر بدن گسترش يافته اند در مراحل ابتدايى شكل گيرى اين تومورها فراهم مى كند و در برخى از موارد گزارش شده موجب حذف عمل جراحى جهت برداشت اندام سرطانى شده است. روش ديگر درمان هاى تركيبى هورمون درمانى نام دارد كه يكى از روش هاى دارودرمانى به حساب آمده و در مواردى كه منشأ سرطان در هورمون هاى اشخاص باشد مانند سرطان هاى پستان و پروستات بسيار مؤثر خواهد بود.
* ايمنى درمانى
دانشمندان علم ژنتيك سال هاى طولانى است كه به دنبال روش هاى ايمنى درمانى جهت مداواى سرطان مى گردند. اين روش از درمان كه عمدتاً با تزريق واكسن انجام مى شود در بيمارى هاى شناخته شده مانند آبله، كزاز و غيره رواج بسيارى يافته است و اين بيمارى ها با تزريق واكسن ريشه كن شده اند اما در خصوص سرطان با توجه به اين كه سيستم ايمنى بدن قادر به تشخيص سلول هاى سرطانى و حمله مستقيم به آنها نيست و به علاوه بسيارى از توده هاى مشخص اين سلول ها را در معرض ديد سيستم ايمنى بدن قرار دهند تا با شناسايى از سوى سيستم دفاعى بدن مورد حمله قرار گرفته و از بين بروند.
* واكسن ضدسرطان
با وجود آن كه تومورها از بافت هاى بدن مشتق مى شوند پادتن هاى حاصله از سلول هاى تومورى براى سيستم ايمنى بدن به عنوان مولكول هاى بيگانه شناخته مى شود و سيستم ايمنى بدن مى تواند اين سلول ها را مورد شناسايى قرار داده و از رشد آنها جلوگيرى به عمل آورده و يا آنها را نابود كند، اين روش از ايمنى، ايمنى سلولى ناميده مى شود كه دانشمندان براى رسيدن به اين روش از درمان راه هاى بسيارى را پيموده و ساليان درازى به تحقيق پرداخته اند امامشكل بزرگى كه در سر راه رسيدن به اين هدف وجود دارد اين است كه بيشتر تومورها توان توليد پادتن هاى فراوان و متنوعى را دارند كه اين پادتن ها هنوز به طور كامل شناخته نشده اند و به علاوه در مقابل واكسن ها نيز ار خود مقاومت نشان مى دهند. تاكنون چندمورد از مطالعات دانشمندان براى درمان سرطان به روش واكسن جواب داده است كه به دليل درصد بسيار پائين در ميان نمونه هاى
آزمايش شده روشى عام براى درمان سرطان به حساب نمى آيد.
* درمان هاى جديد
از جديدترين شيوه هاى درمان سرطان كه بتازگى در نقاط مختلف دنيا آزمايش شده و درصد جواب دهى آنها نيز حائز اهميت است مى توان به توليد گويچه هاى سفيد از بين برنده تومورهاى سرطانى ، پرتودرمانى جهت گيرى شده توسط شليك پادتن هاى راديواكتيو به سوى سلول سرطانى و انهدام كامل سلول سرطانى، تهيه واكسن براى تحريك دستگاه دفاعى بدن به منظور شناسايى سلول هاى سرطانى و نابودى تومورهاى بدخيم و استفاده از روش هاى ژنتيك مولكولى اشاره كرد كه با توجه به جديدبودن اين روش ها مطالعات دانشمندان روى اين روش ها هنوز در حال جريان است.
مطلبهای دیگر از همین نویسنده در سایت آیندهنگری: