تجربه واقعیت در دنیای مجازی
اگر عضو یکی از شبکههای زیر هستید میتوانید این مطلب را به شبکهی خود ارسال کنید:
[17 May 2009]
[ پارسا ستودهنیا]
چرا محبوبیت بازیهای رایانهای روز به روز بیشتر میشود؟
شاید امروز کمتر بچهای سراغ بازیهای سنتی و محلی برود و برای گذراندن وقت خود با دوستان به کوچه برود و با آنها بازی کند. بیشتر آنها ترجیح میدهند بیشتر وقت خود را در دنیای فناوری و دیجیتال بگذرانند و به بازیهای رایانهای سرگرم شوند. کنسولهای بازی پیشرفته امروزی روز به روز کوچکتر و بر سرعت آنها افزوده میشود و در مقابل، تحرک فیزیکی افراد کمتر میشود و رو به چاقی میروند!
اما اگر از مضرات بازیهای رایانهای و عوارض ناشی از آنها روی رفتارهای فردی و اجتماعی افراد، تاثیر آنها روی سیستم گوارش و تاثیرات اینچنینی بگذریم، الحق والانصاف جاذبه بازیهای رایانهای امروزی بسیار بیشتر از بازیهای سنتی قدیمی است و این که کودکان و بیشتر از آنها نوجوانان و جوانان و گاهی بزرگترها جذب این گونه بازیها میشوند بیدلیل نیست.
کمتر کسی است که با دیدن یک بازی رایانهای امروزی جذب آن نشود. اما این جاذبه ممکن است لزوما به بازی کردن نینجامد و به تماشا یا یک تعجب یا تحسین ختم شود. البته بازیهای سنتی نیز زیبا و لذتبخش هستند؛ اما این لذت در عصر حاضر بیشتر برای افرادی است که از این بازیها و دوران مربوط به آن خاطره دارند و بیشتر قشنگی آنها مربوط به همان خاطره است، وگرنه عموما شخصی که امروز میخواهد بازی کند، هم به دلیل تنبلی در تحرک و هم جاذبهها و تنوع بازیها، مسلما هفتسنگ و تیلهبازی و گرگم به هوا را به Super Mario وSims و Call of Duty و امثالهم ترجیح نخواهد داد. حتی کودکانی که پیش از این با رایانه آشنایی چندانی نداشتند، رفتهرفته پا به این عرصه گذاشتهاند و ما روز به روز شاهد کمتر شدن حداقل سن کاربران رایانه و افزایش گستره سنی مخاطبان این فناوری دوستداشتنی هستیم.
● هدف از بازی
بازی اصولا ۲ هدف عمده را دنبال میکند. یکی آموزش و تقویت نیروی فکری و ذهن و دیگری سرگرمی و لذت بردن از لحظات و احساس رضایت! بگذریم که عدهای نیز به دلیل افراط در آن، به دلیل آن که مدت زمان زیادی را صرف بازی کردهاند و از کار و زندگی عقب ماندهاند، بعد از آن احساس نارضایتی و عذاب وجدان به سراغشان میآید و البته برخی افراد، آن احساس اتلاف وقت و عذاب وجدان را هم نخواهند داشت و از این که ساعتهای زیادی از زمان را به بازی اختصاص دادهاند احساس بدی که ندارند هیچ، احساس رضایت کامل خواهند داشت. در واقع این گونه افراد از بیراهه و به تصادف به هدف دوم بازی دست یافتهاند! چراکه هدف، لذت از اوقات فراغت و نه بازماندن از کارها و امور روزمره است.
● از کجا آغاز شد؟
بشر از زمانهای بسیار دور معنی سرگرمی را درک و لذت بازی و حل معما را تجربه کرده است، اما نخستین بازی الکترونیکی و رایانهای به دلیل تعاملی بودنش مورد توجه قرار گرفت و پیشرفت و محبوبیت روزافزون آن نیز به همین دلیل است. نخستین بازی ویدئویی در سال ۱۹۵۷ در دستگاهی آنالوگ شبیه اسیلوسکوپ طراحی شد که یک تنیس دونفره بسیار ساده به نام Tennis for Two بود. این دستگاه در واقع نخستین کنسول بازی بود. البته پیش از آن بازیهای غیرویدئویی نیز طراحی شده بودند. اولین بازی ویدیویی رایانهای را شرکت آتاری در سال ۱۹۷۳ طراحی کرد. از آن بازی که تنها چند مستطیل سیاه و سفید بود، تا امروز که شخصیتها و محیط بازی بسیار شبیه و نزدیک به نمونههای واقعی هستند، اتفاقات بسیاری در دنیای بازیها و کنسولهای بازی رخ داده است تا جایی که پس از کنسولهایی نظیر آتاری، میکرو، سگا، نینتندو و پلیاستیشن امروز شاهد رقابت ۲ کنسول بسیار توانمند ۳ PS و ایکسباکس ۳۶۰ هستیم که تحولی چشمگیر در دنیای رایانه به حساب میآیند. بازی Super Mario یا به اصطلاح ما، قارچخور با این که قدمت آن به بیش از ۲۰ سال میرسد، همچنان در صدر بازیهای رایانهای دنیا از نظر محبوبیت و تعداد مخاطب است و رکورد جهانی گینس را در زمینه بازی به خود اختصاص داده است.
در کنار این گونه بازیها با گسترش اینترنت و افزایش سرعت آن شاهد تعداد بسیاری از بازیهای آنلاین هستیم که شاید یکی از پرطرفدارترین آنها تراویان است که بازیای مدیریتی و استراتژیک است و از سرتاسر جهان ازجمله ایران عضوها و طرفداران زیادی پیدا کرده است. پیشبینی میشود در چند سال آینده بازیهای آنلاین بسیار بیشتر از میزان فعلی نسبت به کنسولهای بازی اهمیت پیدا کنند.
دیوید گاردنر، از مدیران شرکت EA که از بزرگترین شرکتهای تولیدکننده بازی در جهان است، عقیده دارد که در آینده علاقه افراد، بویژه زنان به بازیهای رایانهای افزایش مییابد. همچنین نقش بازیها را در تبلیغات با پخش تلویزیونی یا تبلیغ اینترنتی متفاوت دانسته که البته تاکنون سرمایهگذاریهای بسیاری در این زمینه صورت گرفته است.
● رسالت بازیها
یکی از بزرگترین دلایل محبوبیت بازیهای رایانهای آن است که انسان میتواند واقعیت را تجربه کند و در محیط آن قرار گیرد، بدون آن که در پایان خسارتی متوجه او شده یا آسیبی ببیند. این که یک نفر هنگام نبرد با یک گروه، خود را کاملا درون محیط احساس کرده و با مشکلات آن به دید یک مشکل واقعی نگاه کند و در پایان پس از شکست احتمالی بتواند رایانه را خاموش و به صندلی تکیه کند و چای بنوشد، بدون این که خطری واقعی وی را تهدید کرده باشد، بزرگترین هنر بازی است، اما این که محیط چقدر از نظر ظاهری نیز به واقعیت و محیط پیرامون ما نزدیک باشد، چیزی است که به فناوری گرافیکی و پردازشی رایانهها بستگی دارد. تمام تلاش طراحان گرافیکی و مهندسان سختافزار در زمینه بازی نیز آن است که بتوانند محیط بازی را هم از نظر سرعت و گرافیک و هم طریقه و سبک انجام حرکات را به دنیای واقعی نزدیک کنند.
یکی از بزرگترین دلایل محبوبیت بازیهای رایانهای آن است که انسان میتواند واقعیت را به شکل مجازی تجربه کندشاید در ابتدای خلق بازیهای رایانهای، هدف این بود که بتوان تعاملی میان کاربر و ماشین ایجاد کرد. این که رایانه بتواند طبق چارچوب مشخصی به اعمال کاربر پاسخ بگوید و آنطور که او انتظار دارد عمل کند، چیزی است که از ابتدا تاکنون وجود داشته و بخش عمدهای از جذابیت بازی را به خود اختصاص دادهاست. اما در حال حاضر، طراحان بازی دیگر فکر خود را به این مساله که مدتها پیش حل شده، مشغول نمیکنند. بلکه آنها در پی طراحی یک مساله جدید و یک معمای سلسلهمراتبی جذاب و تا حدی پیچیده هستند که با درگیر کردن ذهن مخاطب برای حل آن، وی را به آن بازی جذب کنند. انسانها نیز همواره از مواجه شدن با مسائل گوناگون و تلاش برای حل آن لذت میبردهاند و هرچه با مسائل دشوارتر و حلنشدنیتر برخورد کنند، بیشتر به حل آن و یافتن راهی برای غلبه بر آن ترغیب میشوند.
● بازی با ربات
شاید زمانی شاهد باشیم که افراد به جای نشستن پای کنسول بازی یا رایانه شخصی برای بازی، با ربات خود به بازی بپردازند و آن زمان در حقیقت روی آوردن مجدد بشر به بازیهای فیزیکی، اما به سبک نوین و با به کارگیری فناوریهای پیشرفته خواهد بود و تمام هدف طراحان این باشد که رباتی جدید با قابلیتهای بیشتر و تواناییهای منحصربهفرد طراحی کنند. اگر چنین شود پیشرفت این فناوری به سمتی خواهد بود که ربات را به انسان واقعی نزدیک و هوشمندی انسان را به رایانه منتقل کنند؛ رایانهای که سرعت و دقت آن بارها از انسان بیشتر است! تصور این که چه اتفاقی میتواند رخ دهد بر عهده ذهن خلاق شما!
بازی با ربات مصداق خارجی نیز دارد. پس از شطرنج سنتی و شطرنجهای رایانهای، مهندسین، ربات انساننمایی طراحی کردهاند که قادر است با انسان به صورت واقعی شطرنج بازی کند. این ربات روی یک صندلی در مقابل فرد منتظر حرکت وی مینشیند و در این مدت، مدام به صفحه بازی نگاه میکند. پس از حرکت رقیب دست خود را به زیر چانه زده و مدتی فکر میکند و پس از تحلیل حرکت او، دست خود را بالا آورده و مهرهای را برداشته و حرکت مناسب را انجام میدهد. البته مسلم است که این موجود هوش بشری ندارد و این کار را با تلفیق حرکات مکانیکی، پردازش تصاویر دریافتی از دوربینها و الگوریتمهای بازی شطرنج انجام میدهد. اما به هر حال فرد به صورت سنتی بازی و در هنگام بازی رقیب خود را حس میکند. ضمن این که احتمال خستگی، بیحوصلگی، عصبانیت و بههم زدن بازی از جانب رقیب تقریبا صفر است!
زندگی دوم یا Second Life نیز یک دنیای مجازی سهبعدی است که در آن افراد میتوانند زندگی خود را آنطور که دوست دارند طراحی کنند: با هم صحبت کنند و قرار ملاقات بگذارند، تجارت کنند، استراحت کنند و هر کاری که در دنیای واقعی انجام میدهند، به صورت مجازی در آنجا انجام دهند. پیشبینی میشود با گسترش علم و فناوری و تغییر دیدگاهها، دنیای بازیها نیز تحولات چشمگیری داشته باشند و بهطور کلی این صنعت را دگرگون کنند. میتوان منتظر بود و مشاهده کرد.
مطلبهای دیگر از همین نویسنده در سایت آیندهنگری: