بحران درکشاورزی
اگر عضو یکی از شبکههای زیر هستید میتوانید این مطلب را به شبکهی خود ارسال کنید:
[02 Nov 2003]
[ محمد حسين اديب]
نقد عملكرد سنديكاي چايكاران
الف –
1- در سال 1381 ، هر كيلو چاي وارداتي به طور متوسط 2293 تومان وارد كشورشده است . قيمت يك كيلوچاي در بازار جهاني بين 5/2 تا 3 دلار است .
2- قيمت چاي داخلي با لحاظ كردن كيفيت دو برابر مشابه خارجي آن است .
3- آن هنگام كه قيمت چاي داخلي دو برابر بازار جهاني باشد واردات قانوني چاي به شدت سود آور است و در صورت ممنوعيت واردات قانوني، واردات غير قانوني جايگزين آن ميشود .
4- اما چرا هزينه تمام شده چاي در ايران دو برابر بازار جهاني است :
1-4- طي 44 سالي كه از باغذاري جاي در ايران ميگذرد ، باغدار اصلاً به فكر نبوده كه باغ را اصلاح كنند و يا كيفيت كشت را بالا برد . نه به زراعتي و نه به نژادي ، نه استفاده از روشهاي بهينه آبياري، از هيچ كدام استفاده نكرده است (مدير عامل سازمان چاي ، 28 تير 1380).
2-4- برگرفته از بند قبل ، سازمان چاي براي مدت 44 سال چاي را در شرايط غير رقابتي خريداري كرده است . كشاورز ياد نگرفته است كه براي باقي ماندن در بازار بايد كيفيت و قيمت محصول را ارتفاء بخشد . كشاورز هر چه را كه توليد كرده سازمان چاي خريداري ميكرده است . كشاورز به خاطر كيفيت محصول خود نمره نميگرفته است .
3-4- يكي از علل پائين بودن كيفيت چاي ايران در نحوه چيدن آن است در ايران در هر هكتار 18 تن برگ سبز چاي برداشت ميكنند در حالي كه در هند اين رقم به 9 تن ميرسد.
4-4- ايران در توليد چاي مزيت نسبي دارد . استان گيلان ايران در توليد چاي استعداد طبيعي دارد و چنين بضاعتي در نقاط محدوي از سياره زمين وجود دارد . ولي بيش از 90 درصد باغهاي موجود بايد ابتدا معدوم و سپس باغهاي جديد با رعايت آخرين استاندارد ايجاد شود . فقط با آخرين فنآوري ميتوان چاي قابل رقابت توليد كرد .
5-4- در سال 1378 به صورت بسيار قاطع اختلاف قيمت چاي بين ايران و خارج از كشور در سطحي قرار ميگرفت كه ميطلبيد بيش از 90 درصد از باغهاي چاي توليد را متوقف كند . قيمت چاي داخل در سال 1377 دو برابر بازار جهاني شده بود .
ب –
1- آشكارا سازمان چاي در سال 1377 بايد از خريد چاي از چايكاران خودداري كرد چرا كه به سبب بالا بودن قيمت و پائين بودن كيفيت قادر به فروش آن نبود . اما به سبب فشارهاي محلي و…. سازمان، چاي باغداران را خريداري كرد اما قسمت عمده آن نافروش ماند .
2- آن هنگام كه قسمت عمده چاي خريداري شده سال 77 نافروش ماند نبايد سازمان چاي در سال 1378 اقدام به خريد چاي كرد . اما در سال 78 نيز چاي باغداران خريداري شد و همچون سال قبل عمده آن نافروش ماند .
3- 13500 تن چاي فروش نرفته در انبارها وجود دارد كه حاصل خريد از سال 76 تا كنون است (مدير عامل سازمان چاي ، 28 تير 1381،روزنامه همشهري)
4- سازمان چاي در سال 81، روزانه 36 ميليون تومان بهره بانكي چايهاي خريداري شده در سالهاي 76 تا 81 را ميپرداخت .
5- سرانجام در سال 1379 سازمان چاي كه قيمت عمده چاي خريداري در سالهاي 77 و 78 را نتوانسته بود بفروشد از خريد چاي استنكاف كرده و قرار شد كه چاي توليدي سال 79 را كارخانجات چاي خشك كني خريداري كند .
6- اما چاي خريداري شد كه روي دست سازمان چاي مانده بود در انبارها در حال از بين رفتن بود . ظاهراً به اندازه دو سال كشور چاي در انبارها وجود دارد . رئيس سازمان چاي در يك مصاحبه مطبوعاتي اعلام كرد كه سازمان چاي در جهت تأمين ذخاير استراتژيك كشور اقدام به ذخيرهسازي چاي براي دو سال كرده است .
7- ذخيره گندم كشور تنها براي 4 ماه است اما در باب مواد تخذيدي كشور بايد ذخاير استراتژيك دوساله داشته باشد .
8- بالاخره در سال 1381 ، قرار شد كه چاي نافروش ماند، را صادر كنند . دولت نيز براي صادرات چاي مشوقهاي صادراتي وضع كرد . دولت زيان صادرات چاي را تقبل كرده ، چاي در انبار مانده را صادر كردند .
ج –
1- از ابتداي سال 1379 سنديكاي كارخانجات چاي خشك كني خريد چاي خشك را آغاز كردند . سنديكا اعلام كرد براي خريد چاي فاقد نقدينگي است و بانكها با بهره 19 درصد به كارخانجات چاي خشك كني وام پرداخت كردند .
2- اما در سال 79 و 80 كارخانجات اعلام كردند كه قسمت عمده چاي نافروش مانده و قادر به بازپرداخت وامهاي دريافتي نيستند .
3- كارخانجات چاي خشك كني بگونه اي سخن ميگويند كه به سبب نافروش ماندن ظاهراً قادر به بازپرداخت وامهاي دريافتي نيستند. وقتي بانكها در سال 81 اعلام داشتند در صورتي حاضر به اعطاي وام جديد هستند كه اقساط قبلي باز پرداخت شود اين امر اعتراض گسترده كارخانجات را به دنبال داشت .
4- خسرو سعادت مدير عامل سنديكاي كارخانجات چاي گفت : كارخانههاي چاي 78 ميليارد تومان بابت سال 79 و 80 به سيستم بانكي بدهكار هستند و اگر به اين مطلب سود 19 درصدي بانك نيز اضافه شود به مبلغ گزافي ميرسيم وي اضافه كرد موجودي حال حاضر كارخانههاي ما 40 هزار تن چاي خسك است كه به هيچ وجه با مبلغ بدهكاري كارخانه ها به سيستم بانكي همخواني ندارد و آنچه مسجل است پولهاي دريافتي در بازارهايي غير از چاي، حيف و ميل شده است . (روزنامه رسالت، 18 خرداد ماه 1381)
5- سيد محمدرصا علوي منش، سخنگوي اتحاديه كشاورزان چاي شمال گفت : دولت 48 ميليارد تسهيلات براي خريد برگ سبز چاي تخصص داده است . اما به دليل سندسازي كارخانجات چاي ، اين مقدار كافي نيست، چرا كه برخي از كارخانجات اگرمثلاً 200 ميليون تومان برگ سبز خريدراي كنند ، 500 ميليون تومان آمار ميدهد . وي گفت در صورت وجود نظارت كافي ، 30 ميليارد تومان براي خريد برگ سبز كفايت ميكند . (روزنامه آسيا)
6- 76000 تن چاي در دست كارخانجات بخش خصوص از توليد سال 79 باقي مانده است . (نعمت ياورزاده، رئيس هيأت مديره سنديكاي كارخانجات چاي شمال ، سال 1380) .
حرف آخر
1- در اينكه بخشي از چاي در كارخانجات چاي خشككني نافروش مانده ترديدي نيست.
2- در اينكه در باب ميزان نافروش ماندن چاي خريداري كارخانجات اغراق ميكنند نيز ظاهراً ترديدي وجود ندارد .
3- و در اينكه توليد چاي به شيوه 48 سال گذشته در ايران بايد متوقف شود نيز نبايد ترديد كرد .
4- خريد چاي از باغدار شمالي به دو برابر بازار جهاني نميتواند تا ابد ادامه يابد و تنها راه توليد چاي به يك دوم قيمتهاي موجود، معدوم ساختن باغهاي موجود و ايجاد باغستانهاي مدرن با نهالهاي جديد است .
5- مجدداً تصويب شد كه در سال جاري نيز 20 ميليارد تومان از طريق بانكها به كارخانجات چاي خشك كني وام براي خريد برگ سبز چاي اعطا گردد . مشروط بر اينكه كارخانجات اقساط وام قبلي را بپردازند.
6- كارخانجات در صورتي كه نميتوانند اقساط وام 20 ميلياردي سال جاري را بپردازند توصيه ميشود از دريافت آن خودداري كنند . بانكها ، بنگاه خيريه نيستند .
7- كل سپردههاي مردم (بخش غير دولتي) اعم از ديداري و غير ديداري نزد بانكها در پايان اسفند 1380 ، 29176 ميليارد تومان بوده است و كل وامي كه بانكها در پايان سال 1380 به مردم دادند 24252 ميليارد تومان بوده است ، اختلاف 2 عدد فوق 4924 ميليارد تومان است .
8- مبلغ 4924 ميليارد تومان از پول مرم نيست، در كجاي دنيا طلب مردم از بانكها، بيشتر از طلب بانكها از مردم است . بر 4924 ميليارد تومان پول مردم چه آمده است؟
9- آيا واحدهايي شبيه كارخانجات چاي خشككني در گذشته نبودهاند، كه طلب بانكها را نپرداخته اند ؟
10- راستي وامهاي سوخته شده بانكها چه ميزان است ؟
11- بانك مركزي در يك گزارش شجاعانه در زمستان سال 81 اعلام داشت كه حدود 20 درصد از وامهاي پرداختي مشكوك الوصول است .
12- بانكها نميتوانند 20 ميليارد تومان ديگر به 4924 ميليارد قبلي اضافه كنند .
مطلبهای دیگر از همین نویسنده در سایت آیندهنگری:
منبع: سايت WWW.TEHRANECONOMIST.COM