برخلاف نظر خیلیها که فکر میکنند فناوریها در روابط شخصی افراد با افراد دیگر خدشه وارد کرده و عصر فناوری انسانها را از هم دور ساخته، تحقیقات نشان میدهد که فناوریها، محیط خانواده را گرمتر میکنند.
مرکز تحقیقاتی Life Pew Internet & American، روی ۲ هزار و ۲۵۲ نفر آمریکایی که در خانوادههای دو نفره یا سه نفره زندگی میکنند و از تلفن همراه یا کامپیوتر بهره میبرند، مطالعاتی انجام داده است. نتیجه این مطالعات نشان میدهد که وجود فناوریها در خانوادههای آمریکایی باعث ایجاد صمیمیت احساس نزدیکی بیشتر بین اعضای خانواده حتی در مواردی که از نظر فیزیکی از همدیگر دور هستند میشود و اعضای خانوادهها شامل مادر، پدر و فرزندان غالبا به صورت آنلاین به همدیگر دسترسی دارند.
این تحقیقات همچنین حاکی است که:
- حدود ۹۰ درصد از خانوادههای آمریکایی از تلفن همراه استفاده میکنند.
- ۶۶ درصد از خانوادههای آمریکایی به اینترنت پرسرعت پهنباند متصل میشوند.
- ۴۲ درصد از والدین آمریکایی برای آن که در دسترس فرزندان خود باشند، تلفن همراه دارند.
- ۵۲ درصد از خانوادههای آمریکایی چندین بار در هفته، جلوی صفحه نمایش کامپیوتر دور هم جمع میشوند.
در نظر سنجی یاد شده، ۶۰ درصد از بزرگسالان آمریکایی اعلام کردهاند که فناوریها تاثیر چندانی در نحوه ارتباط میان اعضای خانواده نداشته ولی ۲۵ درصد اعلام کردهاند که ابزار مدرن ارتباطی و همچنین اینترنت، فضایی صمیمانه و گرمتر در خانوادهشان ایجاد کرده است که این امر نسبت به دوران طلایی تلویزیون که همه اعضای خانواده شامشان را پای آن صرف میکردند، چشمگیرتر است. این محققان همچنین دریافتهاند که فناوری تاثیر مثبتی روی خانوادهها گذاشته است به طوری که برخی بحرانهای اجتماعی که در گذشته گریبانگیر خانوادهها بود با ظهور تلفنهای همراه و اینترنت کمرنگتر شده است.
تریسی کندی، دکترای جامعهشناسی از دانشگاه تورنتو میگوید: با وجود فناوری مدرنی همچون اینترنت، اعضای خانواده حتی در صورت دور بودن از هم نیز میتوانند با هم ارتباط داشته باشند و با یکدیگر گفتوگو کنند.
وی میافزاید: اما من فکر کنم به طور کلی این موقعیتها، رواج کمتری نسبت به آنچه که فکر میکنیم دارند و هنوز ترس ما از فناوریها و مدرنیزه شدن مسایل دیگر را تحت الشعاع قرار میدهد.
● همگام با فناوریها
کندی معتقد است که شکل زندگی در قرن بیست و یکم، استفاده از ارتباطات مبتنی بر وب را برای ما ضروری ساخته است.
کندی که خود از طرفداران فناوری است و برای اینکه در دسرس فرزند خود باشد از ابزارهای مدرن ارتباطی استفاده میکند میگوید: برای پر کردن شکاف ارتباطی میان اعضای خانواده، ایمیل یک ابزار سادهتر و راحتتر حتی نسبت به تلفن محسوب میشود.
امروزه وبسایتهای به اشتراکگذاری تصاویر نظیرYou Tube نیز تجربیات جدیدی را در نحوه ارتباطات پیشروی افراد قرار داده است و اعضای خانوادههای آمریکایی هر روز به دفعات، تصاویر را برای همدیگر به اشتراک میگذارند.
کندی میگوید: فضای این وبسایتها باعث شده تا بتوانم به زبان دیجیتالی با پسرم که از افراد نسل جدید محسوب میشود ارتباط برقرار کنم.برای اعضای خانوادههای آمریکایی، فناوری وب، از جنبههای مختلفی همچون امور مالی، سرگرمی و اجتماعی تاثیر مثبتی روی زندگی آنها گذاشته است.
میتوان گفت که خرید از طریق وبسایتها، به خانوادهها این امکان را میدهد که قیمتها و کاربردهای محصولات را باهم مقایسه کنند و در شرایط بحران اقتصادی، بهترین محصول را با مناسبترین قیمت انتخاب نمایند و بخرند.
علاوه بر این وجود ابزاری نظیر «وبکم» باعث احساس نزدیکی بیشتر میان فرزندان دور از خانواده و والدین آنها میشود.
● سایه ترس از فناوریها
با تمامی این اوصاف، هنوز والدین در گوشهای از ذهن خود، نسبت به فناوریها مقاومت میکنند و از آن گریزانند به عبارتی نگرانی و ترس از فناوریهای مدرن آنها را هنوز هم از دنیای مدرن نسل جدیدیها دور میسازد. بسیاری از والدین به خاطر ترس از جنبههای تاریک و منفی وب دغدغه آن را دارند که فرزندانشان جلوی کامپیوتر و در اینترنت به چه فعالیتهایی میپردازند.
البته در نظرسنجی مذکور، سوالاتی در مود این که افراد در مقابل فعالیتهای آنلاین فرزندانشان چه بازخوردی نشان میدهند وجود نداشته است اما تحقیقات پیشین کندی حاکی از آن است که والدین فرزندان جوان، از نحوه استفاده از اینترنت به صورت امن آگاهی دارند.
کندی میگوید: برخی از والدین، نظارتی روی فعالیتهای آنلاین فرزندانشان ندارند. اما به خاطر رابطه دوستانه و نزدیکی که میان فرزندان و آنها وجود دارد، به راحتی میتوانند متوجه شوند که فرزندانشان در اینترنت چه کار میکنند.
وی میافزاید: به طور کلی باید به والدین هشدار بدهم که خطرات زیادی در اینترنت فرزندانشان را تهدید میکند!
علاوه بر این، اینترنت و رسانههای اجتماعی، روی عادات همیشگی افراد در تماشای تلویزیون تاثیر گذاشته است. این تحقیقات نشان میدهد که ۲۹ درصد از افراد ۱۸ تا ۲۹ سال، خیلی کم به تماشای تلویزیون مینشینند و این شکاف را با گذراندن زمان بیشتری با کامپیوتر پر میکنند.کندی معتقد است که اعضای خانواده هم به طور جمعی و هم به صورت انفرادی باید زمینههایی را برای تجربه رسانهای آنلاین در نظر بگیرند و نیازها و درخواستهای خود را در زمینه تعامل مجازی برآورده سازند.
اعضای خانوادهها میتوانند در یک فضای فیزیکی دور هم جمع شوند و با هم گپ بزنند و هم میتوانند در یکی از شبکههای مجازی در کنار هم باشند.ابزارها و فضاهای مجازی بسیاری برای این منظور وجود دارد که میتوان به پیامهای فوریآنلاین، وبسایت Facebook، Twitter، ایمیل یا تقویمهای آنلاینی که در میان اعضای خانواده به اشتراک گذاشته میشوند اشاره کرد.
امروزه هر خانوادهای متناسب با نیاز خود میتواند از فناوری و روشهای متفاوت ارتباطی استفاده کند، به نحوی که دیگر فاصله فیزیکی، میان آنها جدایی نمیاندازد.