دو گزارشگر مخفی با حجاب کامل و نقابی بر چهره، تحت عنوان مراجعهکننده عادی و نیازمند مشاوره، به ده مسجد در شهرهای مختلف سوئد رفته اند
یک برنامه تلویزیونی در سوئد با عنوان "ماموریت بررسی" Uppdrag granskning، عملکرد مساجد در سوئد را مورد بررسی قرار داده است.
این برنامه که روز شانزدهم ماه مه از شبکه یک تلویزیون این کشور پخش شد، در پیوند با برابری زن و مرد به عنوان یکی از اصول دموکراسی ساخته شده و بحثهای زیادی را در سطح جامعه و رسانههای مختلف دامن زده است.
در دو دهه اخیر گروههای فمینیستی و سازمانهای برابریخواه و مدافع حقوق زنان و کودکان، موازی با گسترش مسجدسازی در اروپا و کم توجهی سیاستمداران به عملکرد امامان و متولیان این مراکز، همواره خطر نفوذ گروههای بنیادگرای مذهبی را هشدار دادهاند. به عنوان نمونه سازمان نجات کودک بیش از ۱۵ سال پیش پیشنهاد داده بود تا اطلاعات مربوط به برابری زنان و مردان و عدم خشونت علیه زنان و کودکان، در برنامه آموزش زبان سوئدی برای شهروندان نومهاجر گنجانده شود. این موضوع اما به تازگی و طی سال تحصیلی ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ جنبه اجرایی پیدا کرده است.
برنامه "ماموریت بررسی" به سردبیری "یانه یوسفسون" از روزنامهنگاران مطرح سوئدی، هر هفته سراغ یک مسئله اجتماعی میرود و این بار انگشت بر عملکرد مساجد اسلامی گذاشته بود.
"این برنامه تلویزیونی نشان میدهد در پی افزایش مهاجران از کشورهای مسلمان و افزایش شمار مساجد در اروپا، فرهنگ و قوانینی چون "چندهمسری" که در جوامع اسلامی از سوی اسلامگرایان اصولگرا عادی تلقی میشود، در میان مراجعهکنندگان اروپایینشین این مساجد نیز ترویج میشود."
به گزارش وبسایت تلویزیون سوئد SVT، گزارشگر این قسمت از برنامه، نادیا ییلنار Nadja Yllner چندماه در محلههای مسلماننشین سوئد، تحقیق کرده است. به گفته وی، عربستان سعودی برای ساخت مسجد مسلمانان در گوتنبرگ ۶۷ میلیون کرون هزینه کرده است.
برنامه "ماموریت بررسی" نشان میدهد که در پی افزایش مهاجران از کشورهای مسلمان چون عراق، سومالی، لیبی و برخی کشورهای آفریقایی و افزایش شمار مساجد رسمی و غیر رسمی در اروپا، فرهنگ و قوانینی چون "چندهمسری" که در جوامع اسلامی از سوی اسلامگرایان اصولگرا عادی تلقی میشود، در میان مراجعهکنندگان اروپایینشین این مساجد نیز ترویج میشود.
به گزارش مستند یادشده، مشاوران خانواده در مساجد، خشونت علیه زنان را نه جرم، بلکه مسئله ای میدانند که لازم است در میان خانوادهها حل شود. آنها زنان را نه تنها تشویق به عدالتخواهی نمی کنند، بلکه به بردباری و سکوت دعوت میکنند.
در برابر دوربین مخفی
دو گزارشگر مخفی با حجاب کامل و نقابی بر چهره، تحت عنوان مراجعهکننده عادی و نیازمند به مشاوره، یکی با دوربین و دیگری با میکروفن، به ده مسجد در شهرهای مختلف سوئد از جمله گوتنبرگ، استکهلم، اورهبرو، مالمو و اپسالا میروند و برای "حل مشکلات خود" با امامان و مشاوران این مراکز گفت و گویی کوتاه میکنند.
گزارشگران یادشده خود را زنانی آسیب دیده از ناحیه همسرشان معرفی میکنند و در همه دیدارها نیز چهار پرسش اصلی را به شکلهای مختلف با امامان و مشاوران در میان میگذارند: آیا ازدواج مرد با بیش از یک زن مجاز است؟ آیا زن مالک بدن خویش است و میتواند در صورتی که مایل به رابطه جنسی نبود به خواست همسر خود پاسخ منفی بدهد؟ آیا یک مرد میتواند همسرش را کتک بزند؟ آیا اگر کسی همسرش را کتک بزند باید او را به پلیس معرفی کرد؟
تبلیغ روشهای اسلامی
امام جمعه مسجد گوتنبرگ می گوید که "تنها در دو حالت هست که زنان میتوانند به ارتباط جنسی با همسرشان نه بگویند: هنگام بیماری و عادت ماهیانه."
عبدالرشید محمد، امام مسجد گوتنبرگ که در عربستان تحصیل کرده است، در گفت و گو با دو گزارشگر مخفی برنامه تلویزیونی "ماموریت بررسی"، در پاسخ به اینکه آیا زن میتواند به خواست مرد برای سکس نه بگوید، میگوید: "تنها در دو حالت هست که زنان میتوانند به ارتباط جنسی با همسرشان نه بگویند: هنگام بیماری و عادت ماهیانه."
او خطاب به یکی از آنها که حاضر به رابطه جنسی با همسرش نشده و از همین رو مورد خشونت قرار گرفته است، بر این نکته تاکید میکند که نیاز به مراجعه به پلیس نیست و ادامه میدهد: "این را باید در درون خانواده حل کنید. مسئله زیاد خطرناک نیست."
عبدالرشید محمد پیش از این اما در گفتوگوهایی با رسانهها تاکید کرده بود که خشونت علیه زنان افسانه و تبلیغاتی علیه اسلام است: "هیچ فرقی بین زن و مرد نیست. آنها از حقوق و وظایف مشترکی در برابر خدا برخوردارند."
چندهمسری و مساوات در عشقورزی
در برنامه تلویزیونی "ماموریت بررسی"، تقریباً همه نمایندگان ده مسجد از چند همسری دفاع میکنند. آنها البته بر این شرط تاکید میکنند که لازم است مرد از حیث "اقتصادی" امکانات لازم را داشته باشد و "مساوات" را در "عشقورزیدن" به زنان متعدد خود رعایت کند.
آنها تاکید کردهاند که زنان هم باید به خواست همسرانشان برای رابطه جنسی، حتی اگر خود مایل نباشند، پاسخ مثبت دهند؛ و هم اینکه اگر زنی مورد خشونت و آزار همسر خود قرار گرفت به پلیس مراجعه نکند. در این میان تنها یک امام، آنهم امام مسجد رینکهبی، یکی از محلههای خارجینشین استکهلم میگوید که لازم است در شرایط خشونت آمیز، مرد را به پلیس معرفی کنند.
در برابر دوربین رسمی
نادیا ییلنار می گوید که جامعه سوئد، محلههای مسلماننشین را به حال خود رها کرده است
یانه یوسفسون، پس از پایان گفت و گوهای گزارشگران مخفی، به طور رسمی به مساجد یادشده مراجعه میکند و همان پرسشها را با امامان و نمایندگان مساجد در میان میگذارد. اینبار اما همه آنها تاکید میکنند که در فعالیتهای خود "متکی به اصول دموکراسی" و "قوانین سوئد" هستند. یانه یوسفسون در نهایت در برابر انکار آنها، فیلمهایی را که با دوربین مخفی تهیه شده است، آشکار میکند و ورق برمیگردد.
به گزارش مستند "ماموریت بررسی"، هیئت مدیره اتحادیه اسلامی در استکهلم، تحقیقی را در این مورد آغاز کرده است و تا به امروز عملکرد امامان دو مسجد از مسجدهای یادشده تحت عنوان "تخلف از ماموریت" تحت بررسی قرار گرفته است.
امام یکی از این مسجدها که از دو زن مراجعه کننده خواسته است بردبار باشند و گزارشی از خشونت همسرانشان را به پلیس ندهند، در Medborgarplatsen یکی از محلههای مرکزی شهر استکهلم قرار دارد و یکی از دو امامی که در حالت تعلیق فعالیت قرار گرفتهاند، امام همین مسجد است. این در حالی است که سیاستمداران سوئدی و رهبران احزاب مختلف سوئدی یکی پس از دیگری از مسجد یادشده دیدار کردهاند.
نادیا ییلنار در فیلم اشاره میکند که جامعه سوئد، محلههای مسلماننشین چون رینکه بی را به حال خود رها کرده است. به گفته وی این منطقه ادارههایی چون کار، بیمه، بانک و فروشگاههای سوئدی داشته است که به مرور زمان همه از آنجا رفتهاند و به جای آنها علاوه بر مسجدهای موجود، قرار است دو مسجد دیگر ساخته شود. این روزنامهنگار تاکید میکند که سیاستمداران در حالی که از "همپیوستگی" حرف میزنند، محلههایی چون رینکهبی را به مسجدها سپردهاند.