وقتی که دو، سه سال پیش انفجار فناوری رخ داد و بیشتر کشورها بر آن شدند تا با حداکثر سرعت خود را به قافله نوپای فناوری اطلاعات ملحق کنند، سازمان بازنشستگان ایالت نیوجرسی آمریکا از جمله مراکزی بود که به سختی توانست وارد این دور شود. در حالی که سازمان بازنشستگان نیوجرسی به گفته کارشناسان وقت نیاز به ۳۰ میلیارد دلار بودجه داشت تا بتواند خود را به فناوری های نوین روز مجهز سازد، در آن زمان تنها یک سوم این بودجه تامین شده بود. امروزه شورای سرمایه گذاری این ایالت طرحی جدید ارائه داده که به موجب آن می توان بازنشستگان و سالخوردگان را نیز وارد دنیای سایبر کرد. مروری بر وضعیت کشورهای مختلف نشان می دهد بیشتر مراکز حامی حقوق بازنشستگان در سراسر دنیا می کوشند فعالیت مشابهی را نظیر مرکز نیوجرسی انجام دهند تا میزان استفاده آنها از فناوری های نوین افزایش یابد. با پایان یافتن دهه ۱۹۹۰ و آشنا شدن عموم مردم با دستگاه های الکترونیکی، سیستم آموزش بازنشستگان ایالت تگزاس آمریکا تصمیم گرفت تا ۷/۲ میلیارد دلار یا سه درصد بودجه ۹۰ میلیارد دلاری خود را صرف تطابق فناوری اطلاعات و ارتباطات با افراد کهنسال کند. در این میان دو ایالت آریزونا و نیویورک برای نخستین بار موفق شدند با خرید برخی دستگاه ها و توزیع آنها در بین قشر سالخورده جامعه آنها را با اهداف جامعه اطلاعاتی و سایبر آشنا سازند.


روند توسعه فناوری در بین سالخوردگان به قدری با سرعت پیش رفت که طولی نکشید بیش از ۵۰ مرکز حامی حقوق بازنشستگان در آمریکا اهداف خود را با توجه به فناوری اطلاعات طراحی کردند و تنها در سال گذشته میلادی ۸/۹ میلیارد دلار یا ۱۱ درصد کل بودجه خود را در این راه صرف کردند. در حال حاضر این مراکز می کوشند با سرمایه گذاری ۳۴ میلیارد دلاری برای راه اندازی مراکز عرضه کننده خدمات فناوری و الکترونیکی به نوعی میزان فعالیت های خود در این حوزه را افزایش دهند و این در حالی است که گفته می شود تا پایان سال ۲۰۰۶ میلادی میزان کلی سرمایه گذاری سازمان های بازنشستگی آمریکا در زمینه فناوری ارتباطات و اطلاعات تا ۱۲۸ میلیون دلار افزایش خواهد یافت که این رقم به طور کلی ۲/۷ درصد از سرمایه کلی آنها را شامل می شود. سرمایه گذاری بخش های بازنشستگی آمریکا برای نخستین بار از ایالت نیوجرسی این کشور آغاز شد و پس از گذشت مدتی به دیگر ایالت ها نیز رسید اما بسیاری از محققان و کارشناسان بر این باورند که مقامات ایالت نیوجرسی بزرگ ترین تاثیر را در این زمینه برجای گذاشته اند زیرا اگر آنها این روند را آغاز نکرده بودند ممکن بود نفوذ فناوری های جدید در این کشور با تاخیر زیادی مواجه شود و سالخوردگان نتوانند خود را با این حرکت سریع هماهنگ کنند. برای آنکه این خدمات به صورت هماهنگ و عادلانه در منازل توزیع شود تا این قشر از جامعه بتوانند لذت بیشتری را از دوران بازنشستگی خود ببرند، سال ها قبل تلاش هایی آغاز شده بود. برخی کارشناسان معتقدند این فعالیت که به نوعی حرکتی اقتصادی نیز محسوب می شد از سال ۱۹۸۹ آغاز شده است. در آن زمان بسیاری از شرکت ها با دید اقتصادی تمرکز خود را به افراد سالمند معطوف کرده بودند و می کوشیدند با عرضه خدمات بهتر به آنها سود اقتصادی بیشتری را اختصاص دهند.


دیل آن ریس که مدیریت مرکز Ernst & Young را برعهده دارد در این باره می گوید: ما هم اکنون در حال غرق شدن در مسائل مالی هستیم. بانک ها در حال عرضه وام های سنگین به مشتریان خود هستند و بسیاری از شرکت های حامی حقوق بازنشستگان می کوشند که با راه اندازی یک بنگاه اقتصادی جدید سود بیشتری را به جیب بزنند. شاید با اندکی تفکر بتوانیم وقایع دهه ۱۹۸۰ را به خاطر بیاوریم که در آن زمان همه مردم از حقوق یکسان برخوردار بودند و حتی کهنسالان نیز می توانند به اندازه دیگر اقشار جامعه از فناوری ها و دستاوردهای نوین وقت بهره ببرند. اگر بخواهیم وضعیت مراکز و سازمان های بازنشستگی را با اعداد و ارقام بررسی کنیم، امروزه معلوم شده که بیشتر این شرکت ها به طور سالانه تنها نزدیک به هشت درصد درآمدهای خود را به بخش فناوری اختصاص می دهند که این امر با توجه به رشد و توسعه روزافزون این فناوری ها بسیار کم است. در این میان بسیاری از مدیران با افزایش سرمایه گذاری در این بخش شدیداً مخالفت می کنند و براین باورند که اگر افراد کهنسال به امکانات و تجهیزات فناوری ارتباطات و اطلاعات دسترسی پیدا کنند توانایی استفاده از آنها را نخواهند داشت و به درستی نمی توانند نحوه استفاده از آن را بیاموزند.


تیموثی برت مدیر اجرایی مرکز بازنشستگی San Bernardino گفته است: «به طور واضح و آشکار مشخص است که هزینه خدمات عرضه شده برای بازنشستگان بسیار زیاد است و آنها توانایی استفاده از این خدمات را در بیشتر مواقع ندارند. در حالی که برای مرکز ما ۶/۴ میلیارد دلار بودجه در نظر گرفته شده است، هشت درصد آن را ما هم اکنون به بازنشستگان اختصاص داده ایم که طی آن می کوشیم خدمات فناورانه خود را با قیمت پایین تری به دست مردم برسانیم. برای آنکه ما به این اهداف دسترسی پیدا کنیم، تنها کافی است که سرمایه گذاران اقدام به خرید خدمات فناورانه ما کنند تا در کنار اینکه منابع مالی ما را تامین می کنند، خودشان نیز به سود اقتصادی بالایی برسند.»


برای مثال مرکز حمایت از حقوق بازنشستگی آلاسکا به تازگی ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه گذاری کرده تا با فعالیت بیشتر روی پنج عاملی که عوامل خطرساز برای سالخوردگان محسوب می شوند، امنیت بیشتری را به قشر سالخورده جامعه عرضه کند. مایکل الیور که یکی از بزرگ ترین سرمایه گذاران مرکز حمایت از حقوق بازنشستگی آلاسکا محسوب می شود سالانه ۱۵ تا ۱۷ درصد سود به دست می آورد.


هدیه فناوری به سالمندان


از جمله مواردی که توسعه فناوری ارتباطات و اطلاعات بین افراد کهنسال باید به آن توجه شود، ایجاد فرصت برای آنهاست. به عبارت دیگر، مسوولان و مجریان طرح های مختلف فناوری اطلاعات باید در تلاش باشند با ایجاد فرصت های مناسب برای بهره گیری از دستاوردهای نوین فناوری به سالخوردگان و بازنشستگان امکان دهند تا در شرایطی ایمن به سادگی بتوانند وسایل و امکانات فناورانه و جدید را وارد زندگی روزمره خود کنند و به این وسیله اطمینان آنها از جامعه سایبر افزایش یابد. آنگونه که دیده می شود در برخی موارد شرکت های فناوری تا ۶۵ درصد کل بودجه خود در یک سال را وام گرفته اند تا به واسطه آن بتوانند در قبال عرضه خدمات مختلف به افراد سالمند سود اقتصادی فراوانی را از آن خود کنند اگر چه این امر تا حدودی می تواند روند عرضه خدمات الکترونیکی به سالمندان را تسهیل کند، باید توجه داشت که دید اقتصادی به آن می تواند مشکلات فراوانی را به دنبال داشته باشد و بازدهی کلی را پایین بیاورد. برای از میان برداشتن این مشکل باید مسوولان نظارت بیشتری را بر این عرصه داشته باشند تا شرکت های مختلف با دید اقتصادی به خدمت رسانی نپردازند.


آخرین اطلاعاتی که در پایان مطالعات و بررسی های اخیر به دست آمده است نشان دهنده آن است که هر کجا شرکت ها در زمینه عرضه خدمات الکترونیکی به بازنشستگان سرمایه گذاری کرده اند، ظرف مدت زمانی کوتاه سرمایه گذاری آنها مفید واقع شده و سود فراوانی را برای آنها به دنبال داشته است که البته باید در نظر داشت تبلیغات نیز می تواند در این زمینه مفید واقع شود تا تمایل شرکت ها برای سرمایه گذاری در این زمینه بالا رود. به طور کلی باید رشد اقتصادی و اجتماعی و گام های ارزنده ای که در زمینه فناوری برداشته شده و در کنار آن، آمادگی مردم برای پذیرش معیارهای شناخته شده فناوری و تن دادن به ارزش های آزموده جهانی در این زمینه به دقت مورد بررسی قرار گیرد تا سالمندان به اندازه همه مردم جامعه بتوانند از دستاوردهای فناوری استفاده کنند.


باید توجه داشت که نشان توسعه شهرها داشتن ساختمان های بلند و بلندمرتبه سازی است اما مساله ای که از آن مهم تر به نظر می رسد داشتن امکانات و تسهیلات یکسان برای تمامی اقشار جامعه است که این امر می تواند به عنوان یکی از شاخصه های توسعه شهرها به حساب آید. در این میان نمونه های بسیار مناسبی وجود دارد که می توان به آنها اشاره کرد. برای مثال، دولت بریتانیا با اجرای طرحی جامع به تمام بازنشستگان و سالخوردگان خود امکان می دهد تا نشان دهد فناوری تا چه اندازه توانسته بر زندگی آنها تاثیر بگذارد. در این طرح بزرگ که به همت دو شرکت BT و مایکروسافت اجرا می شود بیش از هزار و ۵۰۰ کارشناس فناوری ارتباطات و اطلاعات به سراغ کهنسالان بریتانیایی می روند و میزان تاثیرات تکنولوژی را بر زندگی آنها بررسی می کنند. قرار است در این برنامه که Age Concern نام گرفته تمام سالخوردگان بریتانیایی توانایی خرید خود از فروشگاه های آنلاین را نشان دهند که در کنار این مساله قرار است شرایط لازم برای یک زندگی مناسب و راحت برای این افراد فراهم آید. در کنار این طرح، کارشناسان اتوبوسی که با کامپیوترهای پیشرفته تجهیز شده را در شهرهای مختلف بریتانیا به حرکت درخواهند آورد تا مردم را با این قبیل فناوری ها آشنا کنند. در آمارهای منتشر شده آمده است، هم اکنون ۴۴ درصد بریتانیایی های بالای ۵۰ سال هیچ دسترسی به کامپیوتر ندارند. بیشتر کهنسالان می کوشند با استفاده از اینترنت امکانات مناسب برای سفرهای تفریحی خود را پیدا کنند یا تاریخچه ای از خود و خانواده را ترسیم و در اختیار دیگر کاربران قرار دهند.



 


منبع:InformationWeek.com