تلاقی زندگی روزمره با فناوری موجب شده است نیازها و توقعات انسان از ابزارها و خدمات نوین افزایش یابد و همین مسأله دستیابی به انواع مختلف فناوریهای مدرن و پیشرفته را به یکی از آرزوهای انسان تبدیل کرده است. به دنبال این روند، «انجمن ملی معماران امریکا» با همکاری مرکز CEDIA فهرست 10 آرزوی فناورانه مردم را برای خانههایشان منتشر کرد. این فهرست به فناوریهایی اشاره میکند که ساکنان هزاره سوم تمایل دارند آنها را در خانههای خود مورد استفاده قرار دهند. بر اساس بررسی انجام شده، 50 درصد مردم اعلام کردند که در خانههای خود تمایل به استفاده از سیستمهای بیسیم امنیتی دارند، 37 درصد نسبت به استفاده از سیستمهای کنترلی یکپارچه برای ابزارهای مختلف خانگی ابراز تمایل کردند، 47 درصد گفتند که فناوریهای قابل برنامهریزی برای کنترل دمای خانه را آرزو میکنند و 40 درصد هم استفاده از دوربینهای امنیتی را اولویت فناورانه خود برای خانهها دانستند. مابقی آرزوهای فناورانه مردم برای محل زندگی بهترتیب شامل سیستم سینمای خانگی، سیستمهای کنترلی صوتی و اسپیکرهای خارجی، سیستم کنترل روشنایی منزل، سیستم مدیریت انرژی، سیستم مرکزی تمیزکننده منزل و سیستم بیسیم صوتی میشود.
اما در کنار این آرزوهای فناورانه که البته تحقق آنها هم چندان دور از ذهن بهنظر نمیرسد، گروه دیگری از دانشمندان در مرکز مطالعاتی ABI Research مطالعه متفاوتی را انجام میدهند تا مشخص شود که در آینده نزدیک چه فناوریهای پیشرفتهای وارد خانههای ما میشوند که البته در شرایط کنونی استفاده از آنها کمی دور از ذهن بهنظر میرسد. در سال 1956 محققان دانشگاه MIT برای نخستین بار طرح ساخت خانههای پلاستیکی و ضدزلزله را مطرح کردند و این روزها هم در مورد ساخت خانههای حبابی روی آسمان صحبت میشود. اما باید توجه داشت که مبحث «خانههای آینده» فقط مربوط به ساختار آنها نمیشود و ابزارهای داخلی خانه را هم دربر میگیرد. باید اعتراف کرد که با وجود پیشرفتهای فراوان، خانهها هنوز هم فناورانه نیستند و تفاوت چندانی با قبل ندارند. اما محققان مرکز ABI با بررسی فناوریهای مربوط به زندگی روزمره موفق شدند فهرست 5 فناوری آتی که قرار است وارد خانههای ما شود و بسیار مورد استقبال همگان قرار گیرد را به قرار زیر منتشر کنند.
سیستمهای کنترل روشنایی
تصور کنید پس از یک روز کاری به منزل بازگشتهاید و با فشار دادن یک کلید، چراغهای آشپزخانه، اتاق پذیرایی، اتاق خواب، راهروها و... روشن میشوند و سپس چراغهای بیرونی هم فضا را روشن میکنند. اما برای آنکه احساس راحتی بیشتر کنید، شما میتوانید یک دستگاه کنترلی کوچک داخل منزل داشته باشید که شکل ظاهری آن شبیه به ترموستاتهای قابل برنامهریزی است. با این دستگاه شما برای زمان خود در طول شبانهروز برنامهریزی میکنید و حتی میتوانید زمانهای مربوط به روزهای پایان هفته را نیز به آن بدهید. این دستگاه میتواند به صورت بیسیم به تمام چراغهای موجود در منزل متصل شود و متناسب با هر ساعت و نوع نیاز شما، شدت نور را نیز تنظیم کند. البته اگر برخلاف زمانبندی قبلی قرار باشد که مطالعه کنید یا برای شما مهمان برسد، این سیستم هوشمند میتواند با نیازهای جدید خود را سازگار کند.
اگرچه این روزها انواع مختلف این فناوری موجود است، اما هنوز به صورت گسترده مورد استفاده قرار نمیگیرد. کارشناسان پیشبینی میکنند که در آینده نزدیک روشنایی هیچ خانهای بدون استفاده از این سیستم هوشمند تأمین نشود.
سیستم مدیریت انرژی
باید اعتراف کرد بهاندازهای که خودروهای امروزی هوشمند و مجهز شدهاند، خانههای ما امکانات مدرن را شامل نمیشوند. خودروهای امروزی به واسطه فناوریهای هوشمند میزان مصرف انرژی را کنترل میکنند و آن را به حداقل میرسانند. اما در منازل انرژی به میزان زیادی هدر میرود و هنوز ابزار مناسبی برای کنترل و مدیریت آن وجود ندارد. طی ماههای اخیر ابزارهایی ساخته شدهاند که مانند نمایشگر دیجیتالی اتومبیل میتوانند میزان مصرف انرژی در تمام دستگاههای خانگی را مشخص کنند و نشان دهند که در هر یک از آنها چه میزان انرژی هدر میرود.
شرکت Maine بهتازگی ابزاری را با نام Total Home Energy Managem عرضه کرده است که میزان مصرف انرژی در هر یک از دستگاههای خانگی را به طور مجزا نشان میدهد و در نهایت مجموع انرژی مصرف شده در خانه را مشخص میکند. این دستگاه متناسب با انرژی مصرف شده هزینه را میسنجد و علاوه بر این، مشخص میکند که انرژی مصرف شده تا چه اندازه میتواند برای محیط زیست مضر باشد.
این سیستم هوشمند قادر است به گوشی شما متصل شود و اطلاع دهد که چه میزان انرژی و به چه دلیل هدر میرود و علاوه بر این، نحوه جلوگیری از هدر رفت انرژی را هم مشخص میکند. این سیستم همچنین گزارش لحظه بهلحظه از دستگاههای مختلف خانگی را ارایه میدهد و مشخص میکند هر یک از این دستگاهها چه زمان نیاز به پشتیبانی و نگهداری دارند.
روبوتهای خانگی
روبوتهای خانگی طی چند دهه گذشته بخشی از داستانها و فیلمهای تخیلی بودند و همواره به عنوان دستیار انسان معرفی میشدند. اما با فرا رسیدن قرن بیستویکم این تخیل به واقعیت نزدیکتر شده است و کارشناسان موفق به ساخت روبوتهایی شدهاند که میتواند در کارهای منزل به ما کمک کند. البته باید توجه داشت که این فرآیند هنوز تکمیل نشده است و مخترعان همچنان در تلاشند روبوتهای خانگی را هوشمندتر و سازگارتر با نیاز انسان تولید کنند.
یکی از مدلهای مفهومی ارایه شده در این زمینه را گروهی از دانشمندان آلمانی ارایه کردهاند که شبیه به انسان طراحی شده است و در هر دست خود سه انگشت دارد و میتواند اشیا را از روی زمین بلند کند، لیوان آب را برای شما بیاورد، منزل را تمیز کند، از مهمانان پذیرایی کند، از دستگاههای خانگی مانند اجاق گاز، یخچال و ... استفاده کند و به عبارت دیگر، بیشتر کارهای خانه را بهتنهایی انجام دهد. کاربران میتوانند از طریق یک نمایشگر لمسی کوچک کنترل این روبوت را در دست بگیرند و وظایفش را به او گوشزد کنند.البته باید توجه داشت که این تنها یک مدل از روبوتهای خانگی محسوب میشود و این روزها مدلهای دیگری از این فناوری ارایه شده است که هر یک از آنها میتواند زندگی را برای انسان بسیار راحت کند. اگرچه این روزها در هیچ خانهای چنین روبوتهایی یافت نمیشود، اما شاید تا کمتر از یک دهه آینده بتوان چنین دستگاههایی را در خانه مورد استفاده قرار داد.
سرویس بهداشتی هوشمند
اگر به کشور ژاپن سفر کنید، قطعاً از دیدن سرویس بهداشتی الکترونیکی و هوشمند آنها شگفتزده خواهید شد. این سرویسهای بهداشتی پیشرفته برای ساکنان دیگر کشورهای جهان یک فناوری عجیب محسوب میشوند که باید در آینده مورد استفاده قرار گیرند. سرویسهای بهداشتی در ژاپن یک نمایشگر هوشمند را شامل میشوند و به صورت بیسیم با اینترنت در ارتباط هستند. این ابزارهای الکترونیکی میتوانند سلامت هر فرد را مورد بررسی قرار دهند و بدین ترتیب بهداشت در این قبیل اماکن را 100 درصد افزایش دهند.
صندلیهای مخصوص سرویس بهداشتی در ژاپن شامل سیستم گرمایشی و سرمایشی میشوند و در قسمت پشت هم به ماساژور مجهز شدهاند. سیستم الکترونیکی این سیستم قادر است به صورت خودکار سرویس بهداشتی را نظافت و از مواد آنتیباکتریال برای انتقال هرگونه بیماری استفاده کند. اگرچه این قبیل سرویسهای بهداشتی فقط در کشور ژاپن مورد استفاده قرار میگیرند، اما مدت زیادی طول نمیکشد که در همه خانهها به کار گرفته شوند.
سیستم ایمنی تشخیص چهره
در بسیاری از فیلمهای امروزی نشان داده میشود که مقامات سیاسی و مدیران سازمانها برای ورود به دفتر کار خود در مقابل دستگاههای هوشمند تشخیص چهره قرار میگیرند تا در ورودی برای آنها باز شود. این دستگاهها به نرمافزار ویژهای مجهز شدهاند که شامل اطلاعات طبقهبندی شده میشوند و به کمک آن میتوانند اجزای چهره را از یکدیگر تشخیص دهند و در نهایت فرد مورد نظر را در بین تعداد زیادی از افراد شناسایی کنند.
باید توجه داشت که همه ما به راحتی میتوانیم این قبیل نرمافزارها را در منزل خود مورد استفاده قرار دهیم. دوربینهای دیجیتالی امنیتی که این روزها در تمامی سازمانها و بیشتر منازل مورد استفاده قرار میگیرند، در صورت سازگاری با این نرمافزار میتوانند فقط برای شما و اعضای خانواده اجازه ورود به منزل را صادر کنند. در این شرایط اگر یک غریبه قصد ورود به محدوده کنترل شده را داشته باشد، سیستم بهصورت خودکار اطلاعات چهره او را در پایگاه داده خود بررسی میکند تا مشخصات وی نمایان شود.
در حال حاضر شرکتهای فراوانی تولید این دوربینها و نرمافزار مخصوص تشخیص چهره را آغاز کردهاند. اما باید گفت که هنوز به درستی مشخص نیست از چه زمان این دوربینها به صورت گسترده در منازل مورد استفاده قرار میگیرند. سیستمعامل موبایلی اندروید از نسخه Ice Cream Sandwich به بعد قابلیت تشخیص چهره را شامل میشود که البته برای این کار ابتدا باید عکس صورت کاربر اصلی گرفته شود تا امکان باز شدن قفل گوشی فقط با چهره او فراهم آید. این قبیل سیستمها هنوز برخی مشکلات را شامل میشوند، اما از هماکنون میتوان اطمینان داشت که در آینده امکان سرقت از منازل به طور کامل از بین میرود