برطبق یک عادت زشت و خودپسندانه، من معمولاً در پایان هر سال، تحلیلی از وضعیت اقتصاد سیاسی کشور مینوشتهام و پیشبینیهایی از آینده میدادهام. امسال اما چون از مهرماه اعلام کردهام که برای مدتی از نوشتههای اقتصاد سیاسی پرهیز میکنم و بیشتر به موضوعات توسعهای میپردازم (تا وقتی که اعتیادم به «تحلیل همه چیز از نگاه اقتصاد سیاسی» درمان شود)، تصمیم گرفتم به جای نوشته خودم، یکی از بهترین و جامعترین تحلیلهایی که در سال ۱۳۹۶ درباره وضعیت موجود کشور از دیگران شنیده یا خواندهام را به عنوان تحلیل برگزیده سال معرفی کنم.
بر این اساس یک سخنرانی کوتاه (۲۳ دقیقهای) از دکتر محمد فاضلی، جامعه شناس و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، را به عنوان یک «تحلیل چارجیم» (جامع، جدی، جمعوجور، جماعتفهم) از وضعیت کلان کشور به شما معرفی میکنم. توصیه میکنم این فایل صوتی را حتماً بشنوید و تصمیم بگیرید برای ده نفر دیگر هم بفرستید که حتما سه نفرشان دارای مسئولیت دولتی و حکومتی باشند.
خیلی مهم است که این سخنرانی را همه بشنویم ودرباره آن تامل کنیم؛ از خانمهای خانهدار گرفته تا فعالان اقتصادی بخش خصوصی، نمایندگان مجلس، وزرا، فرماندهان نظامی، امامان جمعه، روسای قوا و شاید مهمتر از همه، مقام معظم رهبری.
ما باید درباره مسائلمان، که البته همه مهم هستند ولی برخی خیلی مهمترند و حلوفصلشان دارد دیر میشود، به صورت جدی گفتوگوی ملی را آغاز کنیم و امثال این سخنرانی میتواند ضرورت این گفتوگو را به ما بشناساند و زمینه آن را فراهم کند. بیایید در ایام عید هر کجا رفتیم به جای دیدن و شنیدن کلیپهای مختلف سیاسی و طنز و تمسخر، این فایل را به صورت جمعی بشنویم و درباره نکات آن با هم گفتوگوی اخلاقی و عقلانی کنیم.
یادمان باشد ما دیگر فرصت و انرژی آن را نداریم که دنبال مقصر بگردیم، بلکه فقط باید دنبال راه حل بگردیم و هر کدام از ما ببینیم در ایجاد تغییرات و تحولاتی که لازم است انجام شود، خودمان باید از کجا آغاز کنیم و چه گامی را برداریم. ما مانند کشاورزانی هستیم که بر سر سهممان از آب رودخانه اختلاف داریم؛ اما الان رودخانه در حال خشک شدن است و اگر کاملا خشک شود همه ما نابود میشویم. پس به جای متهم کردن یکدیگر، باید خیلی فوری برای یافتن راه حل، گفتوگو و همفکری را آغاز و برای اجرای آنها، همکاری کنیم.
دکتر فاضلی حرفهای مهمی را به زبانی ساده زده است که همه باید بشنویم و در موردشان فکر کنیم و هر یک از ما ببینیم خودمان در بهوجود آوردن این شرایط چه سهمی و نقشی داشته ایم.
بهترین نامی که برای سخنرانی دکتر فاضلی میتوانستم برگزینم «افسانه پیل و پراید» بود.