سالروز حمله روسیه به اوکراین
اگر عضو یکی از شبکههای زیر هستید میتوانید این مطلب را به شبکهی خود ارسال کنید:
[24 Feb 2023]
[ فرهاد یزدی]
– بیست و چهارم فوریه 2023
دو واقعه مهم در این هفته که سالگرد حمله روسیه به اوکراین می باشد، شکل گرفتند که بدون تردید اثر آن تنها به اروپا و به زمان حاظر، محدود نخواهد شد. سفر بی سابقه بایدن به اوکراین و باردیگر تاکید یگانگی ناتو در برابر تجاوز روسیه. سخنرانی روز بعد پوتین که متعاقب شد با سفر بالاترین مقام امور خارجی چین.
در غرب، مقاومت در برابر حمله روسیه به اوکراین به عنوان "دفاع از دمکراسی" عنوان شده است. در یک سو روسیه غیردمکرات با ترکیبی ازحکومت چپاول گران سرمایه های ملی، سازمان های اطلاعاتی و هواداران تند زنده کردن امپراتوری، با دمیدن بر بوق ناسیونالیسم روس و از سوی دیگر دمکراسی های غربی (با تمام کمبودهایی که دارند)، صف کشیده اند. در پهنه جهانی، روسیه به شدت در انزوا قرار گرفته است. هواداران روسیه محدود به چند خودکامه مانند رژیم اسلامی، رژیم سوریه و بلاروس هستند. چین که بیش ترین استفاده سیاسی و مالی را از حمله روسیه برده است، با وجودی که به پیروزی روسیه امید ندارد، اما در ضمن خواستار کنار گذارده شدن آن کشور از تمام معادلات در اروپا نیست، در این معرکه کنار ایستاده و موضع گیری قاطع نکرده است. در رقابت با آمریکا، چین به روسیه که در موقع لزوم بتواند در اروپا و خاورمیانه برای غرب دردسر ایجاد کند، نیاز دارد. اما نیاز چین به روسیه توانمند نیست. بلکه چین خواستار روسیه ناتوان است. روسیه ناتوان، به چنین اختیار می دهد که نه تنها از منابع فسیلی آن کشور با هزینه کم بهره برداری کند، بلکه بتواند امتیازهای دیگر از روسیه نیز بدست آورد. باید توجه داشت دست رسی چین به ذخایر نفت و گاز روسیه، تنها از نظر قیمت مهم نیست بلکه کاسته شدن از نیاز چین به واردات از دیگر کشورها می باشد. افزایش نفوذ در مراکز نظامی روسیه در اقیانوس کبیر هدف دیگر چین می باشد که توان رقابت نظامی آن کشور در برابر آمریکا، ژاپن، کره جنوبی و تایوان را افزایش می دهد. امکان حضور مستشاران چینی در این مراکز در چند سال آینده دور از تصور نیست. همچنین، با افزایش نفوذ در روسیه، امتیاز قابل ملاحظه در برابر هند (به طور تاریخی متحد روسیه) که تاکنون در چهار جنگ علیه یکدیگر شرکت داشتند (1962، 1967، 1975 و 2022) بدست خواهد آورد. شاید بالاترین دست آورد چین از روسیه بنسبت ناتوان، آزادی در گسترش و ایجاد شهرک نشین های چینی در خاور آن کشور باشد. از سوی دیگر، چین آماده از دست دادن بازارهای صادراتی خود در غرب که برای توسعه اقتصادی و ایجاد کار برای 12 میلیون نفردر سال مورد نیاز است، نمی باشد. از این رو باید انتظار داشت که همراهی و همکاری چین با روسیه در ابعاد و اقلامی محدود که مورد اعتراض شدید غرب نباشد، قرار خواهد گرفت و نه همکاری همه جانبه نظامی.
غرب چاره ای به جز پیروزی ندارد زیرا در غیر آن صورت، حمله همه جانبه ی خودکامگان برعلیه دمکراسی در سراسر جهان و به ویژه در اروپا آغاز خواهد شد. بدین سان جنگ اوکراین برای آینده دمکراسی سرنوشت ساز است و آن را تا پایان و رسیدن به نتیجه نهایی ادامه خواهد داد. طولانی شدن جنگ به سود روسیه نیست. در مقایسه با غرب، روسیه نه نیروی صنعتی و نه مالی ونه اجتماعی، ادامه جنگ را ندارد. در جنگ سنتی کنونی، پس از یک سال از آغاز حمله، روشن شده است که روسیه پیش از آنچه برآورد می شد، عقب مانده است. نیروهای نظامی اعزامی به جنگ نه از آموزش مورد نیاز و نه از انظباط کافی برخوردار هستند. گروهی از مزدوران که اکثر آنان از زندانیان آزاد شده تشکیل شده نیز با دادن تلفات زیاد شرکت دارند. فرماندهی روسیه از نظر استراتژی و تاکتیک در برابر نیروهای آموزش دیده وسیله ی غرب، ثابت کردند که ناتوان بودند. احتمال افزایش شورش های داخلی و همچنین در نیروهای مسلح روسیه، احتمالی است رو به افزایش. احتمال پیروزی آن کشور در برابر غرب بسیار ضعیف بنظر می رسد. تنها می ماند بکارگیری جنگ افزار هسته ای به عنوان حربه نهایی. به احتمال زیاد خاموش شدن تهدیدهای هسته ای روسیه دال بر استفاده دستکم نوع تاکتیکی از این جنگ افزار را باید تنها و تنها در پایداری آمریکا در این جنگ به حساب آورد. روسیه حساب می کند که استفاده از جنگ افزار هسته ای در هر سناریویی نه تنها منجر به خودکشی آن کشور خواهد شد بلکه به سود چین پایان خواهد یافت. با در نظر گرفتن این جوانب، نیاز روسیه به چین فوری و حیاتی است. اما نمی تواند روی آن همکاری حساب کامل باز کند. در نتیجه شاهدیم که روسیه در راه جاه طلبی های فردی، نه تنها در مرزهای غربی خود که تا اندازه زیاد ایمن بود، خود را محروم کرد بلکه همزمان نردبان فراز چین به هزینه فرود خود گردید.
با نگاهی گذرا به دو جنگ جهانی و مداخله نظامی آمریکا در اروپا، که در هردو جنگ امنیت ملی آن کشور مورد تهدید جدی و مستقیم نبود، باید اشاره کرد که پایه ای ترین دلیل آمریکا برای ورود به جنگ، پاسداری از دمکراسی و زنده نگاه داشتن آن در اروپا بود. البته دلایل و منافع دیگر نیز در این تصمیم موثر بودند اما هیچ یک در برابر وظفیه پاسداری از دمکراسی نمی توانست مهم تر باشد. اکنون نیز آمریکا عزم خود را دال بر مقاومت، در برابر حمله ی مستقیم روسیه روشن کرده است.
با دانسته های امروز، می توان ادعا کرد که دمکراسی بار دیگر یکی از بحران های مهم تاریخی خود را پشت سر خواهد گذاشت. توانمندی ناتو و تعهد یکپارچه اروپا به آن، امید روند پراکش دمکراسی در جهان را با خود همراه می آورد. می توان امیدوار بود که خاورمیانه بتواند از این روند رو به افزایش بهره برده و گام بلندی به سوی کاستن از بحران های هرروزی و بی ثباتی بردارد. با نگاهی به منطقه در می یابیم که ایران در موقعیتی ویژه برای بهره برداری از گسترش دمکراسی در جهان برخوردار است. ارزش های لیبرال دمکراسی جا افتاده و زنده در خیزش ملی ایران، ملت خلاق و آموزش دیده، فرهنگ ملی جا افتاده، همراه با همبستگی ملی، سابقه دراز مبارزه برای آزادی، موقعیت استراتژیک، ایران را کاندید نخست دگرگونی پایه ای در منطقه می نماید. بدین سان تحولات داخلی و موقعیت جهانی، در خدمت باروری خیزش ملی هستند.
این آینده درخشان و امیدبخش در گرو گذار بنسبت آرام و بدون درگیری جنگ داخلی که توان تجزیه ایران را دارد، از نظام اسلامی به دولت ملی و دمکراتیک است. یکپارچگی ایران بالاترین اولویت است. تمامی تصمیمات باید با در نظر گرفتن این اصل انجام یابد. در را باید بازگذاشت تا روبرگشتگان از نظام اسلامی به ویژه در نیروهای مسلح بتوانند به آغوش ملت بازگردنند. نظام آینده، نظامی همپایه رژیم اسلامی که تنها کشتار را می شناسد نخواهد بود بلکه فرهنگ مهری ریشه گرفته در ایران باید حاکم باشد. نه هدف براندازی نظام اسلامی و نه تلاش در راه اتحاد هیچیک نمی توانند هرگونه نشست مشترک با تجزیه طلبان را توجیه کند تا چه رسد به توافق. در برپایی آینده ایران دمکرات تجزیه طلبان و تمامی آنان که با قدرت های خارجی برای تجزیه ایران همکاری کرده اند (مجاهدین خلق) جایی نخواهند داشت. هر اقدامی که بویی از تخطی از این اصل را دهد، بر خیزش ملت زیان می رساند: خوراک بلند گوهای رژیم شده و همزمان مبارزان داخلی را نا امید می نماید.
مطلبهای دیگر از همین نویسنده در سایت آیندهنگری: